การดูแลสุขภาพด้วยผลิตภัณฑ์สมุนไพรธรรมชาติ เพื่อลดความรุนแรงต่อการติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019: การทบทวนวรรณกรรม
DOI:
https://doi.org/10.60045/hsstr-2023-256492คำสำคัญ:
เชื้อไวรัสโคโรนา 2019, สมุนไพร, โรคปอดอักเสบบทคัดย่อ
การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในวงกว้างนั้นส่งผลให้ประชาชนบางรายมีการติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ซ้ำเป็นครั้งที่สอง แม้ว่าขณะนี้การพัฒนาวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันในระยะยาวยังคงมีอย่างต่อเนื่อง เพื่อลดการเกิดความรุนแรงต่อผู้ที่มีร่างกายอ่อนแอ การดูแลสุขภาพด้วยสมุนไพรที่มีฤทธิ์ต้านไวรัสจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งให้กับประชาชน บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอเกี่ยวกับสารสำคัญที่เคยมีการทดสอบและพบว่ามีศักยภาพในการยับยั้งการเจริญแบ่งตัวของไวรัส และช่วยลดการอักเสบที่ในผู้ที่มีอาการปอดอักเสบ สารประกอบที่พบว่ามีฤทธิ์ทางชีวภาพ ได้แก่ แอนโดรกราโฟไลด์จากฟ้าทะลายโจร เควอซิตินจากกระชายขาว และเคอร์คูมินจากขมิ้นชัน ซึ่งพฤกษเคมีเหล่านี้ได้รับการจัดให้เป็นสุดยอดของผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ทั้งนี้ประเทศไทยควรพัฒนาต่อยอดการวิจัยทางคลินิกเพิ่มเติมทั้งในสมุนไพรไทยและจีน โดยเฉพาะ artemisinin เพื่อนำผลที่ได้ไปใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการรักษาและช่วยบรรเทาอาการในผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนาต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Ademiluyi AO, Oyeniran OH, Oboh G. Tropical Food Spices: A Promising Panacea for the Novel Coronavirus Disease (COVID-19). eFood. 2020;1(5):347–56.
Mostafa-Hedeab G. ACE2 as Drug Target of COVID-19 Virus Treatment, Simplified Updated Review. Rep Biochem Mol Biol. 2020;9(1):97-105.
Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation [internet]. 2020; Accessed 2022 September 6. Available from: https://www.mhesi.go.th/index.php/news-and-announce-all/news-all/1404-19-14.html.
Chen D, Xu W, Lei Z, Huang Z, Liu J, Gao Z, et al. Recurrence of positive SARS-CoV-2 RNA in COVID-19: A case report. Int J Infect Dis. 2020;93:297–99.
Andeweg SP, de Gier B, Eggink D. Ende C, Maarseveen N, Ali L, et al. Protection of COVID-19 vaccination and previous infection against Omicron BA.1, BA.2 and Delta SARS-CoV-2 infections.
Nat Commun [internet] 2022. [Accessed 2023 January 8];13:4738. Available from: https://doi.org/10.1038/s41467-022-31838-8.
Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health [internet]. 2021; Accessed 2022 September 6. Available from: https://www3.dmsc.moph.go.th/post-view/1154.
Sookvanichsilp N. Faculty of Pharmacy, Mahidol University. How effective is the COVID-19 vaccination at preventing diseases? [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://pharmacy.mahidol.ac.th/knowledge/files/0595.pdf.
Sritipsukho P, Siribumrungwong B, Tantiyavarong P, Satdhabudha A, Damronglerd P, Jaru-ampornpan P. Research report: COVID-19 Vaccine Effectiveness in Thailand: a Real World Study (1st Year. 2021) [internet]. Nontaburi: Health systems research institute; 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/5535/hs2780.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Leelahavarong P., Teerawattananon Y., Isaranuwatchai W., Luangasanatip N., Pan-ngum W., Saralamba S, et al. Research report: An early health technology assessment of COVID-19 vaccines: data for vaccine selection and targeting to maximise public health impact in Thailand [internet]. Nontaburi: Health systems research institute; 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/5358/he0146.pdf?sequence=3&isAllowed=y.
Risk M, Hayek SS, Schiopu E, Yuan L, Shen C, Shi X, et al. COVID-19 vaccine effectiveness against omicron (B.1.1.529) variant infection and hospitalisation in patients taking immunosuppressive medications: a retrospective cohort study. Lancet Rheumatol. 2022 Nov;4(11):e775-e784.
Department of Disease Control, Ministry of Public Health [internet]. 2022; Accessed 2022 September 6. Available from: https://ddc.moph.go.th/covid19-dashboard.
Scientific American [internet]. 2020; Accessed 2022 September 6. Available from: https://www.scientificamerican.com/article/covid-19-is-now-the-third-leading-cause-of-death-in-the-u-s1.
Sentangsedtee online [internet]. 2021; Accessed 2022 September 6. Available from: https://www.sentangsedtee.com/health-beauty/article_153881.
Department of Medical Services, Ministry of Public Health. Clinical practice guideline, diagnosis, treatment and prevention of COVID-19 transmission in the hospital [internet]. 2022; Accessed 2023 January 8. Available from:https://covid19.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Covid_Health/Attach/ 25651201124058PM_CPG_COVID-19_v.26_n_20221130.pdf.
Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation. MHESI Parod [internet]. 2021; Accessed 2023 January 8. Available from: https://www.mhesi.go.th/index.php/en/flagship-project/4136-MHESImadeussurvive.html.
Medicinal Plant Innovation Center of Mae Fah Luang University [internet]. 2021; Accessed 2022 September 6. Available from: https://mpic.mfu.ac.th/fileadmin/mpic_file/news/2564/05/Review_สมุนไพร_ฉบับย่อ_Finaly_Edit.pdf.
Sa-Ngiamsuntorn K, Suksatu, A, Pewkliang Y, Thongsri P, Kanjanasirirat P, Manopwisedjaroen S. et al. Anti-SARS-CoV-2 Activity of Andrographis paniculata Extract and Its Major Component Andrographolide in Human Lung Epithelial Cells and Cytotoxicity Evaluation in Major Organ Cell Representatives. J. Nat. Prod. 2021;84(4):1261–70.
Kongsune P, Innok W, Rungrotmongkol T. In silico screening of potential inhibitor from Andrographis paniculata constituents against three targets of SARS-CoV-2: Main protease, Spike protein, and Nsp15. ASEAN J. Sci. Tech. Report. 2022;25(1):69-77.
Biothai Team. The pharmacology of medicinal plants and traditional foods boosts immunity and inhibits COVID transmission [internet]. 2021; Accessed 2023 January 8. Available from: https://biothai.net/biological-and-genetic-resource/plants-fight-epidemic/4021.
Choosrithong R, Thipsut T, Munluan K. Important Herbs in the Era of Covid for The General Public. Journal of Social Science for Local Rajabhat Mahasarakham University. 2565; 6(1):293-300.
ITC-Pharmacy, Prince of Songkha University [internet]. 2021; Accessed 2022 September 6. Available from: http://drug.pharmacy.psu.ac.th/webboard/wball.php?idqa=261.
Kanjanasirirat P, Suksatu A,Manopwisedjaroen S, et al. High-content screening of Thai medicinal plants reveals Boesenbergia rotunda extract and its component Panduratin A as anti-SARS-CoV-2 agents. Sci Rep [internet]. 2020 [Accessed 2023 January 8];10(1):19963. Available from: https://doi.org/10.1038/s41598-020-77003-3.
Gurung BA, Ali MA, Al-Hemaid F, El-Zaidy M, Lee J. In silico analyses of major active constituents of fingerroot (Boesenbergia rotunda) unveils inhibitory activities against SARS-CoV-2 main protease enzyme. Saudi Journal of Biological Sciences. 2022;29(1):65-74.
Mamak C, Duangdamrong J, Phayakkhawisai T, Trakoolsilp B, Jamparngernthaweesri K, Sukcharoen P, et al. Evaluation of evidence eelated to medical uses and health claims of fingerroot. Siriraj Medical Bulletin. 2020;14(2): 61-72.
Saeedi-Boroujeni A, Mahmoudian-Sani MR, Bahadoram M, Alghasi A. COVID-19: A Case for Inhibiting NLRP3 Inflammasome, Suppression of Inflammation with Curcumin?. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2021;128:37–45.
Nag A, Banerjee R, Paul S, Kundu R. Curcumin inhibits spike protein of new SARS-CoV-2 variant of concern (VOC) Omicron, an in silico study. Computers in Biology and Medicine [internet]. 2022 [Accessed 2023 January 8];146:105552. Available from: https://doi.org/10.1016/j.compbiomed.2022.105552.
Rattis BAC, Ramos SG, Celes MRN. Curcumin as a Potential Treatment for COVID-19. Front Pharmacol [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8];12:675287. Available from: https://doi.org/10.3389/fphar.2021.675287.
Sooksawet T, Chankasem R, Kwankhao P. Journal club. J Thai Trad Alt Med. 2020;18(30:654-59.
People's Healthcare Manual by Chao Phraya Abhaibhubejhr Hospital. Drug and Medical Supply Information Center, Ministry of Public Health [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: http://dmsic.moph.go.th/index/detail/8731.
Haridas M, Sasidhar V, Nath P, Abhithaj, J, Sabu A, Rammanohar, P. Compounds of Citrus medica and Zingiber officinale for COVID-19 inhibition: in silico evidence for cues from Ayurveda. Future journal of pharmaceutical sciences [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8];7(1):13. Available from: https://doi.org/10.1186/s43094-020-00171-6.
Jafarzadeh A, Jafarzadeh S, Nemati M. Therapeutic potential of ginger against COVID-19: Is there enough evidence? Journal of Traditional Chinese Medical Sciences. 2021;8(4):267–79.
Cheng F-J, Huynh T-K, Yang C-S, Hu D-W, Shen Y-C, Tu C-Y, et al. Hesperidin Is a Potential Inhibitor against SARS-CoV-2 Infection. Nutrients [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8];13(8):2800. Available from: http://dx.doi.org/10.3390/nu13082800.
Center of Applied Thai Traditional Medicine, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/1495_1.pdf.
Rahman F, Tabrez S, Ali R, Alqahtani AS, Ahmed MZ, Rub A. Molecular docking analysis of rutin reveals possible inhibition of SARS-CoV-2 vital proteins. J Tradit Complement Med. 2021;11(2):173-179.
Agrawal PK, Agrawal C, Blunden G. Rutin: A Potential Antiviral for Repurposing as a SARS-CoV-2 Main Protease (Mpro) Inhibitor. NPC [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://doi.org/10.1177/1934578X21991.
Butcha R, Srathong P, Sarakshetrin A, Sowat C, Thepaksorn P, Chiddee K. Use of Thai Herbal Recipe "KERRA Capsules" Self-care of People Infected with the Coronavirus 2019 (COVID-19) Disease. TJPHS. 2022;5(1):220-35.
Huachiew TCM Clinic [internet]. 2021; Accessed 2022 September 6. Available from: https://www.huachiewtcm.com/content/8752/เหลียนฮัวชิงเวินแคปซูล-ข้อมูลที่จำเป็นต้องทราบก่อนการใช้ยา.
Shen X, Yin F. The mechanisms and clinical application of Traditional Chinese Medicine Lianhua-Qingwen capsule. Biomedicine & Pharmacotherapy [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8];142:111998. Available from: https://doi.org/10.1016/j.biopha.2021.111998.
Fan SJ, Liao JK, Wei L, Wang BY, Kai L, Tan DX. Treatment efficacy of Lianhua Qingwen capsules for early-stage COVID-19. Am J Transl Res. 2022;14(2):1332-38.
Zhou Y, Gilmore K, Ramirez S, Settels E, Gammeltoft KA, Pham LV, et al. In vitro efficacy of artemisinin-based treatments against SARS-CoV-2. Scientific Reports [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]; 11:14571. Available from: https://doi.org/10.1038/s41598-021-93361-y.
The institute of Thai Traditional Medicine, Ministry of Public Health. KOT CHULA LUMPA [internet]. 2021 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://ittm.dtam.moph.go.th/images/knowleaga/3/25%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%AC%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B2%20%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B268-70.pdf.
Department of Medical Services, Ministry of Public Health. The establishment of clinic for long COVID patients [internet]. 2022 [Accessed 2023 January 8]. Available from: https://covid19.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Covid_Health/Attach/25650421202414PM_%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81longCOVID%20edit%2020220421.pdf.
Shiengthong A, Phacheun O, Boonshuyar C, Sawadchai C. Quality and accessibility of Thai traditional medicine hospitals. J Prapokklao Hosp Clin Med Educat Center. 2017;34(3):206-21.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 มหาวิทยาลัยพะเยา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยา ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
