ผลกระทบของปรากฏการณ์เอลนีโญและลานีญาที่มีต่อปริมาณน้ำฝน อุณหภูมิ และปริมาณน้ำท่า เพื่อเป็นแนวทางการจัดการทรัพยากรน้ำส้ำหรับการเกษตรอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความผันแปรและเปรียบเทียบปริมาณน้้าฝน  อุณหภูมิและปริมาณน้้าท่าในปีเอลนีโญ ปีลานิญ่าและปีปกติ โดยการศึกษาแบบย้อนหลัง ด้าเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลปริมาณน้้าฝน อุณหภูมิอากาศจากกรมอุตุนิยมวิทยา และปริมาณน้้าท่าจากกรมชลประทานและกรมทรัพยากรน้้า ในพื้นที่ลุ่มน้้าแม่แตง เชิญ และคลองยัน ระหว่างปีพ.ศ. 2494–2552 ด้าเนินการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อศึกษาความผันแปรด้วยการวิเคราะห์แนวโน้ม และวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อเปรียบเทียบปริมาณน้้าฝน อุณหภูมิ และปริมาณน้้าท่า ในพื้นที่ลุ่มน้้าแม่แตง เชิญ และลุ่มน้้าคลองยัน ระหว่างปีเอลนีโญกับปีปกติ และปีลานิญากับปีปกติโดยแบ่งเป็นช่วงรายปี ช่วงน้้าหลาก และช่วงน้้าแล้ง ด้วยสถิติการทดสอบค่า t (t-test for Independent Samples) ที่ระดับความเชื่อมั่น 0.05 ผลการศึกษาพบว่า ลุ่มน้้าแม่แตง เชิญ และคลองยันมีค่าเฉลี่ยปริมาณน้้าฝน 1,100.70, 1,320.84 และ 1,960.84 มิลลิเมตร มีค่าเฉลี่ยอุณหภูมิ25.30, 26.81 และ 26.92 องศาเซลเซียส และมีค่าเฉลี่ยปริมาณน้้าท่า 493.05, 1,621 และ 11,106.50 ล้าน ลบ.ม. ผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบปริมาณน้้าฝน อุณหภูมิ และปริมาณน้้าท่าในพื้นที่ลุ่มน้้าแม่แตง เชิญ และคลองยันในช่วงรายปี น้้าหลาก และน้้าแล้ง ระหว่างปีปกติกับปีเอลนีโญและปีปกติกับปีลานิญาไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยส้าคัญทางสถิติ ยกเว้นช่วงน้้าหลากที่เปรียบเทียบระหว่างปีปกติกับปีลานิญาในลุ่มน้้าคลองยัน พบว่าปริมาณน้้าฝนมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยส้าคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p-value = 0.031)