ความหลากหลายชนิดและการกระจายปลาในแม่น้ำนครนายก จังหวัดนครนายก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาความหลากหลายชนิดและกระจายปลาในแม่น้ำนครนายก จังหวัดนครนายก โดยเก็บตัวอย่างปลาทั้งหมด 2 ครั้ง ได้แก่ เดือนมีนาคม (ฤดูแล้ง) และเดือนตุลาคม (ฤดูน้ำหลาก) 2563 กำหนดจุดเก็บตัวอย่างจำนวน 3 จุด ประกอบด้วย อำเภอเมือง อำเภอบ้านนา และอำเภอองครักษ์ โดยใช้ข่ายจำนวน 8 ขนาดช่องตา คือ 1.5, 2, 3, 4, 5.5, 6, 7 และ 9 เซนติเมตร ผลการศึกษาเก็บตัวอย่างปลาได้ทั้งหมด จำนวน 437 ตัว จำแนกได้เป็น 10 อันดับ 18 วงศ์ 27 สกุล 31 ชนิด พบวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) มากที่สุดจำนวน 7 ชนิด (23 %) รองลงมา คือ วงศ์ปลาเลียหิน (Labeonidae) จำนวน 6 ชนิด (19 %) วงศ์ปลาช่อน (Channidae) และวงศ์ปลากราย (Notopteridae) จำนวนวงศ์ละ 2 ชนิด (6 %) วงศ์ปลาหมอไทย (Anabantidae) วงศ์ปลาหมอตาล (Helostomatidae) วงศ์ปลากระดี่ (Osphronemidae) วงศ์ปลาแปบ (Xenocypridae) วงศ์ปลาซิว (Danionidae) วงศ์ปลาจิ้มฟันจระเข้และม้าน้ำ (Syngnathidae) วงศ์ปลากระทิง (Mastacembelidae) วงศ์ปลาบู่ (Buthidae) วงศ์ปลาหมอช้างเหยียบ (Pristolepidae) วงศ์ปลาแป้นแก้ว (Ambassidae) วงศ์ปลาดุก (Clariidae) วงศ์ปลากระทุงเหว (Belonidae) วงศ์ปลาสวาย (Pangasiidae) และวงศ์ปลาแขยง (Bagridae) จำนวนวงศ์ละ 1 ชนิด (3 %) อำเภอองครักษ์ พบปลามากที่สุดจำนวน 21 ชนิด 186 ตัว รองลงมา คือ อำเภอบ้านนา จำนวน 13 ชนิด 168 ตัว และ อำเภอเมือง จำนวน 12 ชนิด 83 ตัว ตามลำดับ การอนุรักษ์จากบัญชีแดงองค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ (IUCN) พบปลาที่อยู่ในสถานะสิ่งมีชีวิตที่มีสถานภาพไม่ถูกคุกคาม (Least concern; LC) จำนวน 20 ชนิด ปลาที่อยู่ในสถานะสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีข้อมูลเพียงพอ (Data deficient; DD) จำนวน 2 ชนิด และปลาที่อยู่ในสถานะสิ่งมีชีวิตมีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์ (Vulnerable; VU) และใกล้ถูกคุกคาม (Near threatened; NT) จำนวน 1 ชนิด ดัชนีความหลากหลายชนิด (Diversity index; H) ดัชนีความมากชนิด (Richness index; R) และดัชนีความเท่าเทียม (Evenness index; E) มีค่าเท่ากับ 0.84±0.41, 1.85±0.83 และ 0.61±0.15 ตามลำดับ
Article Details
References
Alexandre, C. V., Esteves, K. E., & de Moura e Mello, M. A. M. (2010). Analysis of fish communities along a rural- urban gradient in a neotropical stream (Piracicaba River Basin, Sao Paulo, Brazil). Hydrobiologia, 641, 97–114.
Chankaew, S., & Chunta, S. (2020). Species diversity of economic fish in sago palm swamp, Mueang District, Nakhon Si Thammarat Province. Khon Kaen Agriculture Journal, 48(Suppl 1), 153-160. (in Thai)
Charoenjit, K., Piyapong, C., Phodee, P., Boonkhaw, P., Ciolli, K., & Tattoni, C. (2019). Development of simulation models for prediction of effect of changing land use on water quality of the river basin system in Eastern Economic Corridor (EEC). Chon Buri: Faculty of Geoinformatics, Burapha University. (in Thai)
Clarke, K. R., Gorley R. N., Somefield, P., & Warwick, R. M. (1994). Change in marine community: an approach to dtatistical analysis and interpretation. Plymouth, UK: Primer-E Ltd.
Department of Mineral Resources.(2014). Zone classification for geological and mineral resource management Nakhon Nayok Province. Bangkok: Department of Mineral Resources, Ministry of Natural Resources and Environment. (in Thai)
Faculty of Fisheries. (1999). Analysis handbook of fish. Bangkok: Faculty of Fisheries, Kasetsart University. (in Thai)
Hortle, K. G., Lieng, S., & Valbo-Jorgensen, J. (2004). An introduction to Cambodia's inland fisheries. Mekong Development Series no 4. Phnom Penh, Cambodia: Mekong river commission.
Kottelat, M. (2001). Fishes of Laos. Sri Lanka: WHT Publications (Pte) Ltds.
Koushlesh, S. K., Johnson, C., Sarkar, U. K., Das, A. K., Das, B. K., Lianthuamluaia, L., Puthiyottil, M., & Naskar, B. K. (2023). Exploring fish assemblage structure, feeding guild, water quality in a typical river -reservoir interface of tropical multistate large reservoir environment, central India. Environmental Science and Pollution Research International, 30(1), 2179-2204.
doi: 10.1007/s11356-022-22267-7
Khowhit, S., Lahpun, N., Mathurasa, L., Khowhit, D., & Pimja, M. (2022). Plankton community structure in Nakhonnayok river, Nakhonnayok Province. Burapha Science Journal, 27(2), 939-965. (in Thai)
Innak, N., Naksing, W., Yospim, N., Jaipong, P., Yaemkong, S., Ngoc, T. N., & Kotham, P. (2019). Diversity and distribution of economic fishes in Kwai Noi river Phisanulok Province. Khon Kaen Agriculture Journal, 47(Suppl 2), 447-454. (in Thai)
International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). (2023). The IUCN (International union for conservation of nature and natural resources) red list of threatened species. Accessed May 1, 2023. Retrieved from https://www.iucnredlist.org/
Lee, W. O., Kim, D. H., Kim, D. H., Baek, J. M., Lee, S. W., & Yang, G. C. (2015). Distribution characteristics of freshwater fish in Jeju-do, Korea. Journal of Asia-Pacific Biodiversity, 8(1), 83-94.
Lothongkham, A. (2008). Fish diversity in Yao river (a tributary of the upper Nan river basin) Nan Province, Northern Thailand. (Master’s Thesis). Bangkok. Kasetsart University. (in Thai)
Ludwig, J. A., & Reynold, J. F. (1988). Statistical ecology: a primer on methods and computing. New York, USA: John Wiley & Sons, Inc.
Marine Department. (2020). Water quality analysis report of Nakhon Nayok river. Bangkok: Marine Department, Ministry of Transport. (in Thai)
Nakhon Nayok Provincial Agriculture and Cooperatives Office. (2023). Basic information of Nakhon Nayok Province. Nakhon Nayok: Agriculture Information Group. Nakhon Nayok Provincial Hall. (in Thai)
Nakhon Nayok Provincial Hall. (2023). Nakhon Nayok Province development plan (2018-2022). Accessed August 1, 2023. Retrieved from https://ww2.nakhonnayok.go.th/news_devpro
Nakhon Nayok Provincial Hall. (2005). Determine the season in which the fish with eggs, spawning fish and type, size of fishing gear for fishery. Nakhon Nayok: Nakhon Nayok Provincial Hall. (in Thai)
Nokkiaw, C., Dampin, N., & Chankao, K. (2016). Effect of water quality to biodiversity of fish in the Tha Chin river. Thai Environmental Engineering Journal, 30(2), 67-80. (in Thai)
Nelson, J. S. (1994). Fishes of the world. (3rd ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc.
Noommeechai, S. (2014). Species diversity of fish in community-basedfisheries conservation area in Wa river, Nampang and Sannaongmai Subdistricts, Nan Province. (Master’s Thesis). Bangkok. Chulalongkorn University.
Office of Natural Resources and Environmental Policy and Planning (ONEP). (2017). Thailand red data: vertebrates. Bangkok: Ministry of Natural Resources and Environment. (in Thai)
Office of the Royal Development Projects Board (ORDPB). (2021). Khundanprakanchon dam. Accessed May 1, 2023. Retrieved from http://www.rdpb.go.th/th
Panchan, R. (2013). Factors influencing catching efficiency and selectivity of gillnets. Journal of Science and Technology, Ubon Ratchathani University, 15(1), 34-44. (in Thai)
Pettingill, O. S. (1967). A laboratory and field manual of ornithology (3rd ed.). South Yorkshire, United Kingdom: Burgess Pub. Co.
Petsut, N., Kulabtong, S., & Petsut, J. (2017). Species diversity and distribution of fishes in Pranburi river, Phetchaburi Province and Prachuap Khirikhan Province. International Journal of Agricultural Technology, 13(5), 671-682.
Pfauserova, N., Slavik, O., Horky, P., Turek, J., & Randak, T. (2021). Spatial distribution of native fish species in tributaries is altered by the dispersal of non-native species from reservoirs. Science of The Total Environment, 755(Pt. 2), 143108. doi: 10.1016/j.scitotenv.2020.143108
Rainboth, W. J. (1996). Fishes of the Cambodian Mekong. Rome: Food and Agriculture Organisation.
Sawasdee, B., & Thowanna, C. (2019) A study of natural food in the stomach contents of freshwater fish in Nong Bor Reservior, Mahasarakham Province. Maha Sarakham: Faculty of Agricultural Technology, Rajabhat Maha Sarakham University. (in Thai)
Seetapan, K., Kaewtip, J., Supawan, C., Wongwut, A., Saensupa, I., Tanitsorn, J., Uppaphong, S., & Pinmongkholgul, S. (2020). Diversity of fish species in Ngim river, Phayao Province. Burapha Science Journal, 25(1), 270-284. (in Thai)
Termvidchakorn, A., & Hanpongkittikul, A. (2008). Diversity of fishes in the Bangpakong and Prachin Buri river basin. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Termvidchakorn, A., Suksri, S., & Sridee, N. (2009). Diversity of fishes larvae in the Bangpakong and Prachin Buri basin. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Tongnunui S., Beamish, F. W. H., & Kongchaiya, C. (2016). Fish species, relative abundances and environmental associations in small rivers of the Mae Klong river basin in Thailand. Agriculture and Natural Resources, 50(5), 408-415. doi: 10.1016/j.anres.2016.09.001
Tudorance, C., Green, R. H., & Huebner, J. (1979). Structure, dynamics and production of the benthic fauna in Lake Monitoba. Hydrobiologia, 64(1), 59-95.
Tuncharoen, S., Uppapong, S., & Soontornprasit, K. (2020). Diversity of fishes in Nong Leng Sai wetland, Phayao Province. Khon Kaen Agriculture Journal, 48(2), 283-292. (in Thai)
Vijaylaxmi, C., Rajshekhar, M., & Vijaykumar, K. (2010). Freshwater fishes distribution and diversity status of Mullameri river, a minor tributary of Bheema river of Gulbarga District, Karnataka. International Journal of Systems Biology, 2(2), 1-9.
Wanganon, S. (2006). Impact of sea water invasion on water quality and aquaculture in Bang Pakong river basin. (Master’s Thesis). Bangkok. Kasetsart University. (in Thai)
Wongroj, W., & Siriwattanarat, R. (2021). Species diversity of freshwater fish in the agriculture conservation areas of Eastern Bangkok, Thailand. Srinakharinwirot Science Journal, 31(1), 71-85.