การจัดการปุ๋ยแบบผสมผสานเพื่อเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตมันสำปะหลัง ในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตมันสำปะหลังด้วยการจัดการปุ๋ยแบบผสมผสาน เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ดำเนินการในแปลงมันสำปะหลังของเกษตรกรพื้นที่อำเภอเมืองและอำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 10 แปลง ในปี 2564-2566 ประกอบด้วย 2 กรรมวิธี คือ 1) วิธีทดสอบเป็นการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี ร่วมกับมูลไก่แกลบอัตรา 500 กิโลกรัมต่อไร่ และปุ๋ยเคมีครึ่งอัตราแนะนำตามค่าวิเคราะห์ดินของกรมวิชาการเกษตร และ 2) วิธีเกษตรกรเป็น การจัดการปุ๋ยที่เกษตรกรปฏิบัติอยู่เดิม พบว่าการเจริญเติบโต น้ำหนักหัวสด และผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของวิธีทดสอบมากกว่าวิธีเกษตรกรอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (p < 0.01) โดยวิธีทดสอบทำให้มันสำปะหลังมีน้ำหนักหัวสดเฉลี่ยต่อไร่เพิ่มขึ้นร้อยละ 42 รายได้สุทธิเฉลี่ยเพิ่มขึ้นร้อยละ 80 อัตราผลตอบแทนต่อค่าใช้จ่ายการลงทุน (BCR) เฉลี่ยเพิ่มขึ้นร้อยละ 28 และสามารถลดต้นทุนการผลิตต่อหน่วยได้เฉลี่ยร้อยละ 27 เมื่อเทียบกับวิธีเกษตรกร ดังนั้น เทคโนโลยีการจัดการปุ๋ยแบบผสมผสานนี้จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุนและเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลังในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์
Article Details
References
Agbede, T. M., Ojeniyi, S. O., & Adeyemo A. J. (2008). Effect of poultry manure on soil physical and chemical properties, growth and grain yield of sorghum in southwest, Nigeria. American-Eurasian Journal of Sustainable Agriculture, 2(1), 72-77.
Bainbridge, Z., Tomlins, K., Wellings, K., & Westby, A. (1996). Methods for assessing quality characteristics of non-grain starch staples. (Part 2. Field Methods.). Chatham, Kent: Natural Resources Institute.
Bray, R. H., & L. T. Kurtz. (1945). Determination of total organic and available forms of phosphorus in soils. Soil Science, 59, 39-45. doi: 10.1097/00010694-194501000-00006
Department of Agriculture. (2016). PGPR 3 bio-fertilizer. Bangkok, Thailand: Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Department of Agriculture. (2010). Recommendations for the use of fertilizers for economic crops. Bangkok, Thailand: Ministry of Agriculture and Cooperatives.(in Thai)
Howeler, R. H. (2014). Sustainable soil and crop management of cassava in Asia: a reference manual. Cali, Columbia: CIAT Publication.
Meunchang, P., Amawan, S., Thongra-ar, P., Prongjunteak, K., Kernoon, S., Amonpon, W., & Thippayarugs, S. (2012). Effect of plant growth promoting rhizobacteria on quality and quantity increasing of cassava yield. Annual report 2011 of research and development on cassava cultural practice management (pp. 349-363). Bangkok, Thailand: Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Office of Agricultural Economics. (2021). Cassava factory cultivated area, harvested area, yield and productivity per rai at national, regional, provincial and district in 2021. Accessed June 1, 2023. Retrieve from https://www.oae.go.th (in Thai)
Peech, M. (1965). Soil pH by grass electrode pH meter. In C. A. Black, D. D. Evans, R. L. White, L. E. Ensminger, F. E. Clark & R. C. Dinsuer (Eds.), Method of soil analysis part 2: physical and menerological propertics, inching statistics of measurement and sampling (pp. 914-925). Madison, USA: American Society of Agronomy Inc.
Sittibusaya, C. (1996). Guidelines for system development of advice on the use of fertilizers for field crops. Bangkok, Thailand: Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai) Schollenberger, C. J., & Simon, R. H. (1945). Determination of exchange capacity and exchangeable bases in soil-ammonium acetate method. Soil Science, 59, 13-24. doi: 10.1097/00010694-194501000-00004
Sukto, S., Bowonphonmethee, S., Sukto, K., Duangkaew, S., Puksoon, P., & Thaweekul. N. (2017). Manipulation of cassava fertilizer in specific areas in Uthai Thani Province. Outstanding research results of Department of Agriculture for the year 2016 (pp. 117-131). Bangkok, Thailand: Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Walkley, A., & Black, I. A. (1934). An examination of the Degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science, 37(1), 29-38.
Wongsuwan, N., Khaengkhan, P., & Sinsiri, N. (2021). Effect of biofertilizer (PGPR-3) organic and chemical fertilizers on growth yield and quality of Rayong 9 and Kasetsart 50 cassava varieties on Korat soil series. Prawarun Agriculture Journal, 18(2), 103-111. doi: 10.14456/paj.2021.27 (in Thai)