การศึกษาชนิดของอาหารและพฤติกรรมการกินอาหารของปลาโจก (Cyclocheilichthys enoplos) ในลุ่มแม่น้ำโขง จังหวัดหนองคาย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาชนิดของอาหารและพฤติกรรมการกินอาหารของปลาโจก Cyclocheilichthys enoplos ในแม่น้ำโขง จังหวัดหนองคาย รวบรวมตัวอย่างปลาในช่วงเดือนมิถุนายน 2564 ถึงเดือนพฤษภาคม 2565 เป็นเวลา 12 เดือนได้ตัวอย่างปลาทั้งหมด 32 ตัว (n=32) ประกอบด้วยเพศผู้ 9 ตัว และเพศเมีย 23 ตัว ปลาโจกมีความยาวเหยียดเฉลี่ยเท่ากับ 60.98±5.60 เซนติเมตร (49-75 เซนติเมตร) และมีน้ำหนักเฉลี่ยเท่ากับ 2.94±1.22 กิโลกรัม (1.2-6.5 กิโลกรัม) ความสัมพันธ์ระหว่างความยาวกับน้ำหนักตัวของปลาโจกเท่ากับ W = 0.0000005 L3.7824 มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (R2) เท่ากับ 0.7816 อัตราส่วนความยาวลำตัวต่อความยาวทางเดินอาหารเท่ากับ 1: 1.14±0.13 มีความสัมพันธ์ระหว่างความยาวลำตัว (Lt) กับความยาวทางเดินอาหาร (Li) เท่ากับ Li = 0.5395 Lt1.180 มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (R2) เท่ากับ 0.4951 ปลาโจกมีกระเพาะอาหารขนาดเล็กรูปร่างตรงเป็นแบบ Straight-shape มีความจุอาหารในกระเพาะอาหารเฉลี่ยระดับ 1.25 และปริมาณอาหารในทางเดินอาหารเฉลี่ย 6.56 กรัม (0.22 %) กลุ่มอาหารหลักที่พบในทางเดินอาหารของปลาโจกประกอบด้วย ไฮดรา (23.26 %) ตัวอ่อนแมลง (22.07 %) หอย (20.12 %) สาหร่ายขนาดใหญ่ (17.11 %) แพลงก์ตอนพืช (10.29 %) ปลา (6.87 %) และกุ้ง (0.27 %) จากการวิเคราะห์ค่าดัชนีความสำคัญของอาหาร (Index of relative importance, IRI) พบว่า สาหร่ายขนาดใหญ่ มีค่าดัชนีความสำคัญมากที่สุด (IRI = 2793.21) รองลงมา คือ หอย (IRI = 2632.19) ไฮดรา (IRI = 2255.74) และตัวอ่อนแมลง (IRI = 1625.21) จากการศึกษาครั้งนี้สรุปได้ว่า ปลาโจกมีพฤติกรรมการกินอาหารทั้งพืชและสัตว์ และมีพฤติกรรมของผู้ล่า
Article Details
References
Amatayakul, C., Ratanatrivong, W., Summanojitraporn, S., Sripataraprasidhi, P., Kongtaratana, S., Tipkonglas, N., Tugsin, Y., & Pennapaporn, P. (1995). Soldier river barb, Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker). Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Co-operatives. (In Thai)
Bagenal, T. B. (1978). Aspects of fish fecundity. In S. D. Gerking (Ed.), Ecology of freshwater fish production (pp. 75–101). Oxford: Blackwall Scientific Publication.
BBC NEWS. (2019). Mekong River dries up and fluctuating, the fate of the area at the end of Xayaburi Dam. Accessed June 12, 2023. Retrieved from https://www.bbc.com/thai/thailand-50237691.
Chan, B. (2018). Spatial and temporal dynamics of fish species and community in Tonle Sap flood pulse system. (Doctoral dissertation). France. Universite Paul Sabatier- Toulouse III.
Chantasut, M., & Aupakaratana, N. (1993). Culture of soldier river barb, Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker) in earthen ponds. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Co-operatives. (In Thai)
Chittapalapong, T., Rungrangsi E., & Lempan, M. (2014). Analysis of feed intake of fishes. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Co-operatives. (In Thai)
Chittapalapong, T., Kakkaew, M., Nachaipherm, J., & Nuangsit, S. (2009). Feeding of Osteochilus hasselti (Valenciennes, 1842), Mystus singaringan (Bleeker, 1846) and Mytus myticetus (Roberts, 1992) in lower Songkhram River. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Co-operatives. (In Thai)
Dong, N. X., Veettil, B. K., Quang, N. X., & Ty, N. M. (2022). Fish species composition, diversity, and migration in the Mekong Delta: a study in the Cua Tieu river, Vietnam. Environmental Monitoring and Assessment, 194(Suppl. 2), 769. doi: 10.1007/s10661-022-10174-w
Google Earth (2023). Location of Mekong River in Nong Khai Province. Accessed January 12, 2023. Retrieved from https://earth.google.com.
Horppila, J., Ruuhijärvi, J., Rask, M., Karppinen, C., Nyberg, K., & Olin, M. (2000). Seasonal changes in the diets and relative abundances of perch and roach in the littoral and pelagic zones of a large lake. Journal of Fish Biology, 56(1), 51–72. doi: 10.1111/j.1095-8649.2000.tb02086.x
Hynes, H. B. N. (1950). The food of fresh water Stickleback (Gasterosteus aculeatus and Pygosteus pongitius) with a review of methods used in studies of the food of fishes. Journal of Animal Ecology, 19, 36-58. doi: 10.2307/1570
Lanthaimeilu, K., & Bhattacharjee, P. (2018). Relative gut length and gastro-somatic index of Pethia conchonius (Hamilton, 1822) and Trichogaster fasciata Bloch & Schneider 1801, Tripura. Journal of Entomology and Zoology Studies. 6(2), 2403–2407.
Osman, H. M., El Ganainy, A., & Amin, A. M. (2019). A study on diet composition and feeding habits of barracuda fish (Sphyraena chrysotaenia and S. flavicauda) in the Gulf of Suez. Egyptian Journal of Aquatic Biology and Fisheries, 23(1), 223–232. doi: 10.21608/EJABF.2019.26694
Nikolsky, G. V. (1963). The ecology of fishes. London: Academic Press Inc.
Pokhrel, Y., Burbano, M., Roush, J., Kang, H., Sridhar, V., & Hyndman, D. W. (2018). A Review of the integrated effects of changing climate, land use, and Dams on Mekong river hydrology. Water, 10(3), 266. doi: 10.3390/w10030266
Quang, D. M., Lam, T. T., & Tien, N. T. K. (2018). The relative gut length and gastro-somatic indices of the mudskipper Periophthalmodon septemradiatus (Hamilton, 1822) from the Hau river. VNU Journal of Science: Natural Sciences and Technology, 34(3), 75-83. doi: 10.25073/2588-1140/vnunst.4775.
Ratanatrivong, W., Jantasut, M., & Kaewla-iat, S. (1993). Culture of Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker) for brood stock. Bangkok: Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Co-operatives. (In Thai)
Seel-audom, M., Sommit, N., & Karaket, T. (2021). Stomach contents of soldier river barb Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker, 1850) in the Sirikit Dam reservoir, Uttaradit Province. Khon Kaen Agriculture Journal, 49(Suppl.2), 767–772. (In Thai)
Suwannapeng, N., Sudchit, S., Phaukgeen, S., & Wiwatcharakoses, S. (2011). Some biological aspects of soldier river barb, Cyclocheilichthys enoplos (Bleeker, 1850) in the Sirikit reservoir, Uttaradit Province. Thai fisheries Gazette, Fisheries science short communication, 7(8), 70-77. (In Thai)
Van Zalinge, N., Degen, P., Pongsri, C., Nuov, S., Jensen, J. G., Van Hao, N., & Choulamany, X. (2003). The Mekong river system. Accessed June 30, 2023. Retrieved from https://www.academia.edu/2345227/The_Mekong_river_system
Wootton, R. J. (1990). Ecology of teleost fishes (1st ed.). London: Chapman Hall Ltd.
World Wildlife Fund. (2021). General information of Mekong river. Accessed June 12, 2023. Retrieved from https://www.wwf.or.th/what_we_do/wetlands_and_production_landscape/mekongriver/
World Wildlife Fund. (2015). The miracle of the Mekong river: new species discovered in 2014. Accessed June 12, 2023. Retrieved from http://d2ouvy59p0dg6k.cloudfront.net/downloads/wwf 139 .pdf
Yamazaki, K., Kanou, K., & Arayama, K. (2019). Nocturnal activity and feeding of juvenile channel catfish, Ictalurus punctatus, around offshore breakwaters in lake Kasumigaura, Japan. Ichthyological Research, 66(1), 166–171. doi: 10.1007/s10228-018-0653-4
Yazıcıoglu, O., Yılmaz, S., Yazıcı, R., Erbaşaran, M., & Polat, N. (2016). Feeding ecology and prey selection of European perch, Perca fluviatilis inhabiting a eutrophic lake in northern Turkey. Journal of Freshwater Ecology, 31(4), 641–651. doi: 10.1080/02705060.2016.1220432
Yoshida, Y., Lee, H. S., Trung, B. H., Tran, H. D., Lall, M. K., Kakar, K., & Xuan, T. D. (2020). Impacts of mainstream hydropower dams on fisheries and agriculture in Lower Mekong basin. Sustainability, 12(6), 2408. doi: 10.3390/su12062408