ความหลากชนิดของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดินในห้วยหญ้าเครือ และห้วยพรมแล้ง อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิดของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดินในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์ เก็บตัวอย่างสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดินเชิงคุณภาพด้วยสวิงปากรูปตัวดี (D-frame dip net) และ Surber sampler ในห้วยหญ้าเครือและห้วยพรมแล้ง ระหว่างเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2555 ถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2556 พร้อมทั้งวัดปัจจัยทางกายภาพและเคมีของน้ำโดยใช้เครื่องวัดมือในภาคสนาม ผลการศึกษาพบสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดินจำนวน 3 ไฟลัม 18 อันดับ 85 วงศ์ และ 174 ชนิด อันดับที่พบมากที่สุดคือ อันดับ Trichoptera (19%) อันดับ Odonata (15%) อันดับ Ephemeroptera (13%) และอันดับ Hemiptera (13%) ตามลำดับ

การจัดกลุ่มสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดินตามลักษณะการกินอาหาร พบว่า กลุ่มกินอาหารโดยการเก็บสะสม มีความชุกชุมมากที่สุด (45.48%) รองลงมาคือ กลุ่มกินอาหารโดยการกรองกิน (31.28%) และกลุ่มกินอาหารโดยการขูดกิน (8.57%) ตามลำดับ ปัจจัยทางกายภาพและเคมีของน้ำในห้วยหญ้าเครือและห้วยพรมแล้ง ได้แก่ ความเร็วกระแสน้ำ ปริมาณไนเตรทไนโตรเจน ค่าการนำไฟฟ้าของน้ำ และความขุ่นของน้ำ มีค่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p<0.05) การวิเคราะห์การแบ่งกลุ่มด้วย Clustering analysis สามารถแบ่งสถานีเก็บตัวอย่างได้ 2 กลุ่ม และจากการวิเคราะห์ Canonical correspondence analysis พบว่าปัจจัยทางกายภาพและเคมีของน้ำมีความสัมพันธ์กับโครงสร้างชุมชนสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดิน

Species Diversity of Benthic Macroinvertebrates in Yakruea and Phromlaeng Streams, Nam Nao National Park

The study was aimed to investigate the benthic macroinvertebrate diversity in the Nam Nao National Park, Phetchabun Province. Benthic macroinvertebrate samples were collected from Yakruea and Phromlaeng streams between May 2012 and April 2013. They were retrieved from each sampling site using D-frame dip net and Surber sampler. Physico-chemical parameters were measured using the water quality equipment. Benthic macroinvertebrates were composed of 3 phyla, 18 orders, 85 families and 174 species. Trichoptera (19%), Odonata (15%), Ephemeroptera (13%) and Hemiptera (13%) were the predominant groups. Gathering collectors were more abundant (45.48%) than filtering collectors (31.28%) and scrapers (8.57%). Physico-chemical parameters such as water velocity, nitrate nitrogen, electrical conductivity and turbidity were significantly different between sampling sites (p<0.05). The cluster analysis could organize the sampling sites into 2 groups and the results of Canonical Correspondence Analysis showed that the physico-chemical parameters were correlated with the benthic macroinvertebrates community structure.