การจำลองระบบแถวคอยเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการแผนกผู้ป่วยนอก : กรณีศึกษาโรงพยาบาลเมืองปาน จังหวัดลำปาง

Main Article Content

พรพิมล ชัยวุฒิศักดิ์
วริยา ยังไว
วีรชัย มีสัตย์
ศุภวิชญ์ สมเกียรติวีระ

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและหาแนวทางแก้ไขปัญหาการรอคอยนานในการเข้ารับบริการแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลเมืองปาน จังหวัดลำปาง โดยทำการเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยที่เข้ามารับการรักษาในวันและเวลาทำการ ในช่วงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2561 – เดือนมกราคม พ.ศ. 2562 เป็นระยะเวลา 30 วัน พบว่ามีปัญหาแถวคอยเกิดขึ้น โดยผู้ป่วยที่เข้ามารับการรักษาใช้เวลารอคอยเฉลี่ยนานถึง 2.09 ชั่วโมง ทำให้เกิดความล่าช้าในการเข้ารับการตรวจรักษา จึงได้ทำการสร้างแบบจำลองด้วยโปรแกรม Arena ซึ่งได้นำเสนอแนวทางการแก้ปัญหาไว้ 2 แนวทางคือ 1) เพิ่มหน่วยให้บริการ ณ จุดซักประวัติขึ้นอีก 1 หน่วย โดยจะมีค่าจ้างพยาบาลรายวันอยู่ที่ 600 บาทต่อวัน 2) เพิ่มหน่วยให้บริการ ณ ห้องตรวจขึ้นอีก 1 หน่วย โดยจะมีค่าจ้างแพทย์รายวันอยู่ที่ 1,200 บาทต่อวัน จากผลการศึกษาวิจัย พบว่าแนวทางที่เหมาะสมที่สุดในการปรับปรุงระบบ คือ แนวทางที่ 2 ซึ่งเป็นการเพิ่มหน่วยให้บริการ ณ ห้องตรวจอีก 1 หน่วย โดยทำงานเวลา 08.30 – 16.30 น. และพักในช่วงเวลา 12.00 – 13.00 น. แนวทางดังกล่าวทำให้เวลารอคอยโดยเฉลี่ยลดลงจากเดิม 125.68 นาที เป็น 101.44 นาที หรือ ลดลงคิดเป็นร้อยละ 19.28 โดยที่เวลารวมเฉลี่ยของจุดซักประวัติลดลงจากเดิม 29.47 นาที เป็น 21.69 นาที หรือลดลงคิดเป็นร้อยละ 26.39 เวลารวมเฉลี่ยของจุดรอคอยหน้าห้องตรวจลดลงจากเดิม 27.21 นาที เป็น 20.72 นาที หรือลดลงคิดเป็นร้อยละ 23.85 และโดยแนวทางนี้จะมีค่าใช้จ่ายในการจ้างแพทย์รายวัน ทำให้มีค่าใช้จ่ายรวมอยู่ที่ 6,000 บาทต่อวัน จากเดิมอยู่ที่ 4,800 บาทต่อวัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ชัยวุฒิศักดิ์ พ., ยังไว ว., มีสัตย์ ว., & สมเกียรติวีระ ศ. (2020). การจำลองระบบแถวคอยเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการแผนกผู้ป่วยนอก : กรณีศึกษาโรงพยาบาลเมืองปาน จังหวัดลำปาง. วารสารวิทยาศาสตร์ลาดกระบัง, 29(1), 10–22. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/science_kmitl/article/view/235740
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

การสาธารณสุขไทย. 2558. ระบบสุขภาพของประเทศไทย. กระทรวงสาธารณสุข, แหล่งข้อมูล : http://wops.moph.go.th/ops/thp/thp/userfiles/7_%20lesson6.pdf. ค้นเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2563.

รุ่งรัตน์ ภิสัชเพ็ญ. 2551. คู่มือการสร้างแบบจำลองด้วยโปรแกรม Arena. พิมพ์ครั้งที่ 1, ซีเอ็ดยูเคชั่น, กรุงเทพฯ. [Rungrat Pisuchpen. 2008. Manual of Simulation Modeling using Arena. 1st ed, se-education, Bangkok. (in Thai)]

Shannon, R.E. 1975. Systems Simulation: The Art and Science, Prentice Hall, Eaglewood Cliffs, New Jeysey.

ไซนับ ศุภศิริ, สมใจ พุทธาพิทักษ์ผล และ ดวงใจ เปลี่ยนบำรุง. 2560. ผลของรูปแบบการบริการของแผนกผู้ป่วยนอกโรคเบาหวาน ต่อระยะเวลารอคอย และความพึงพอใจใน กรณีศึกษา โรงพยาบาลมายอ จังหวัดปัตตานี. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก, 28(1), 44-56. [Sainub Supasiri, Somjai Puttapitukpol and Duangjai Plianbumroong. 2017. The effects of a service model for the diabetic out-patient department on waiting time and patients; satisfaction. Thai Journal of Cardio-Thoracic Nursing, 28(1), 44-56. (in Thai)]

วัชรีวรรณ จันทร์เจริญกิจ, ปริญญา เสงี่ยมสุนทร, บุปผชาติ จันทร์สว่าง, จีราพร ไทยถานันดร์ และ ธิดาพร ศุภภากร. 2561. การจำลองระบบแถวคอยสำหรับบริการผู้ป่วยนอก : กรณีศึกษาคลีนิกเบาหวาน แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 26(1), 71-79. [Watchareewan Chuncharoenkit, Parinya Sa-ngiamsunthorn, Boobphachard Chansawang, Jeeraporn Thaithanan and Thidaporn Supapakorn. Simulation of Queuing System for Outpatient Service: A Case Study of the Diabetic Clinic in Outpatient Department at Somdet Phra Phutthaloetla Hospital. Science and Technology Journal, 26(1), 71-79. (in Thai)]

กิติศักดิ์ ด่านวิบูลย์, พิสิฐ อินทรวงษ์โชติ, มณีวรรณ ตั้งขจรศักดิ์ และ เสาวลักษณ์ สัจจา. 2556. ประสิทธิผลการพัฒนาระบบบริการงานผู้ป่วยนอกและหน่วยบริการปฐมภูมิเครือข่าย โรงพยาบาลหนองคาย. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 30(1), 56-70. [Kitisak Danviboon, Pisith Intaraongchot, Maneewan Tangkajornsak and Saowaluk Sajja. 2013. The effectiveness of out-patient department (OPD) service development of Nongkhai Hospital and its primary care unit network. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center, 30(1), 56-70. (in Thai)]

นิธิภัทร กมลสุข. 2555. การวิเคราะห์ระบบแถวคอย : กรณีศึกษา ร้าน 7-Eleven สาขาเมืองไทย-ภัทร. วารสารวิทยาการจัดการและสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 7(1), 66-78. [Nithipat Kamolsuk. 2012. Queuing System Analysis: The Study of 7-Elevent at Muangthai-Patthara Branch. MIS Journal of Naresuan University, 7(1), 66-78. (in Thai)]

ธัญกร เอี้ยวซิโป และ วิไลลักษณ์ เลิศเมธากุล. 2560. การพัฒนาระบบคิวงานผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลทุ่งหว้า จังหวัดสตูล. กระทรวงสาธารณสุข, แหล่งข้อมูล: http://km.stno.moph.go. th/. ค้นเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2563.

Duguay, C. and Chetauane, F. 2007. Modeling and Improving Emergency Department Systems using Discrete Event Simulation. SIMULATION: Transactions of the Society for Modeling and Simulation International, 83(4), 311-320.

Khlie, K. and Abouabdellah, A. 2015. Modelling and Simulation of the Patient Pathway with Arena: Case of the Mother-Child Hospital at Marrakech. Source: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01260648/document. Retrieved April 25, 2020.

Jilcha, K., Berhan, E. and Sherif, H. 2015. Workers and Machine Performance Modeling in Manufacturing System Using Arena Simulation. Journal of Computer Science & Systems Biology, 8(4), 185-190.

Kamrani, M., Abadi, S.M.H.E. and Golroudbay, S.R. 2014. Traffic Simulation of two Adjacent Unsignalized T-Junctions during Rush Hours Using Arena Software. Simulation Modelling Practice and Theory, 49, 167-179.

Law, A.M. and Kelton, W.D. 2000. Simulation Modeling and Analysis. 3rd ed, McGraw-Hill, New York.