คุณภาพทางกายภาพบางประการและจุลชีววิทยาและการแสดงฉลากของ น้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกใสที่จำหน่ายในอำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคามและอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
น้ำดื่มบรรจุขวดเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมสูงในการบริโภคในปัจจุบัน แต่น้ำดื่มบรรจุขวดบางส่วนที่จำหน่ายในประเทศไทยไม่มีคุณภาพและอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของผู้บริโภค เพื่อเป็นข้อมูลบ่งชี้ถึงคุณภาพน้ำดื่มบรรจุขวดและให้ประชาชนมีความตระหนักถึงความปลอดภัยในการบริโภคน้ำดื่มบรรจุขวดในพื้นที่ที่เป็นที่ตั้งของสถานศึกษา และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม และอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม การศึกษาในครั้งนี้จึงได้เปรียบเทียบรายละเอียดบนฉลากของน้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกใสตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 383 พ.ศ. 2560 พบว่าน้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกใสที่จำหน่ายในอำเภอกันทรวิชัย ร้อยละ 37.5 ระบุชื่อบริษัท วันหมดอายุและสถานที่ผลิตครบถ้วน ซึ่งน้อยกว่าร้อยละ 75 ของน้ำดื่มบรรจุขวดที่จำหน่ายในอำเภอธาตุพนม ส่วนการศึกษาค่าความเป็นกรด-ด่าง กลิ่น และปริมาณแบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์ม และ Escherichia coli ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 61 พ.ศ. 2524 พบว่าน้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกใสที่จำหน่ายในอำเภอกันทรวิชัย และอำเภอธาตุพนม ทุกตัวอย่างไม่มีกลิ่นตรงตามมาตรฐาน มีค่าความเป็นกรด-ด่างตามมาตรฐานเท่ากับร้อยละ 62.5 และ 55 ตามลำดับ และผ่านมาตรฐานในด้านปริมาณแบคทีเรียกลุ่มโคลิฟอร์ม และ E. coli เท่ากับร้อยละ 79.2 และ 100 ตามลำดับ ดังนั้นจากผลการศึกษาคุณภาพบางประการของน้ำดื่มพบว่าคุณภาพดังกล่าวของน้ำดื่มบรรจุขวดพลาสติกใสที่จำหน่ายในอำเภอกันทรวิชัยและอำเภอธาตุพนมผ่านมาตรฐานคุณภาพน้ำดื่มในภาชนะบรรจุปิดสนิทที่กำหนดโดยกระทรวงสาธารณสุขของประเทศไทยร้อยละ 25 และ 45 ตามลำดับ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ลัษมณ ไมตรีมิตร. 2560. จากน้ำดื่มบรรจุขวดถึงละอองน้ำในอากาศ: ความพยายามต่อสู้กับปัญหาการขาดแคลนน้ำสะอาดเพื่อบริโภค. แหล่งข้อมูล : http://thaipublica.org/2017/10/landscape-architecture-and-sustainability 02/. ค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563.
ดาริวรรณ เศรษฐีธรรม และเนตรนภา เจียระแม. 2555. สถานการณ์การปนเปื้อนจุลินทรีย์ในน้ำดื่ม เครื่องดื่มและภาชนะที่ให้บริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิจัยสาธารณ สุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 5(3), 87-96. [Dariwan Setthetham and Netnapha Jiaramae. 2012. An Utensils Used by Tumbol Health Promotion Hospitals at The Mahasarakarm Province. KKU Journal for Public Health Research (KKU-JPHR), 5(3), 87-96. (in Thai)]
ไทยรัฐออนไลน์. 2557. ยอดป่วยเหตุน้ำไม่สะอาดทั่วโลก ปีละ 1.7 ล้านราย. แหล่งข้อมูล : https://www.thairath. co.th/content/411678. ค้นเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2563.
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, กิตติธัช สุพรรณพันธุ์, น้ำผึ้ง บุตรโคตร และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2559. มาตรฐานน้ำดื่มบรรจุขวดที่จำหน่ายในจังหวัดอ่างทอง. วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร, 10(2), 135-147. [Subuntith Nimrat, Kittitach Supannapan, Namphueng Butkhot and Verapong Vuthiphandchai. 2016. Standard of bottled drinking water distributed in Aug Thong. RMUTP Research Journal, 10(2), 135-147. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2557. คุณภาพทางด้านกายภาพและจุลชีววิทยาของน้ำดื่มบรรจุขวดชนิดใสที่จำหน่ายในจังหวัดน่าน. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 16(3), 57-64. [Subuntith Nimrat and Verapong Vuthiphandchai. 2014. Physical and microbiological qualities of clear bottled drinking water distributed in Nan province. Journal of Science & Technology, Ubon Ratchathani University. 16(3), 57-64. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, พีรพัฒน์ สุพรรณพันธุ์ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2558. คุณภาพของน้ำดื่มบรรจุขวดในจังหวัดกาญจนบุรี ประเทศไทย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 34(1), 63-73. [Subuntith Nimrat, Peerapat Supanapan and Verapong Vuthiphandchai. 2015. Quality of bottled drinking water distributed in Kanchannaburi province, Thailand. Journal of Science and Technology Mahasarakham University. 34(1), 63-73. (in Thai)]
อภิญญา พุ่มม่วง, อภิญญา ชีวะพันธ์, จิตรทิวัส อำนวยผล, ญาณิศา ศุภศิริสันต, ฐานมาศ เตียวรัตนกุล, ณิชากร พิเดช, นลิน สัมปุณณะโชติ, ศิวรัตน์ รัตน์ธนเสถียร และสรีญาค์ ผิวเกลี้ยง. 2560. สถานการณ์เครื่องดื่มปนเปื้อนเชื้อฟีคัลโคลิฟอร์มและรูปแบบความไวต่อยาต้านจุลชีพของเชื้อฟีคัลโคลิฟอร์มในเครื่องดื่มที่จำหน่ายในชุมชนซอยสังคโลก. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง, 61(2), 75-82. [Apinya pumpuang, Apinya Cheewaphan, Jittiwat Amnouypon, Yanisa Supasirisun, Thanamas Teawrattanakul, Nichakorn Pidet, Nalin Sampoonyachote, Sivarat Ratthanasathian, Sareeya Pewklieng and Siriphan Boonsilp. 2017. Prevalence and antibiotic susceptibility profile of fecal coliform isolated from beverage sold in Sangkhalok community. Vajira Medical Journal: Journal of Urban Medicine, 61(2), 75-82. (in Thai)]
อำเภอกันทรวิชัย. 2554. เพจกันทรวิชัย. แหล่งข้อมูล: http://kantarawichai.com/ ค้นเมื่อวันที่ 20 เมษายน 2564.
อำเภอธาตุพนม. 2554. ธาตุพนม. แหล่งข้อมูล: http://www.thatphanom.com/2304.html. ค้นเมื่อวันที่ 20 เมษายน 2564.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. 2558. วิธีมาตรฐานสำหรับการวิเคราะห์อาหาร เล่มที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. [Department of Medical Sciences. 2015. Standard Methods for Food Analysis Vol. 3. National Office of Buddhism Publisher, Bangkok. (in Thai)]
Pant, N.D., Poudyal, N. and Bhattacharya, S.K. 2016. Bacteriological quality of bottled drinking water versus municipal tap water in Dharan municipality, Nepal. Journal of Health, Population and Nutrition, 35(17), 845-850.
Rompré, A., Servais, P., Baudart, J., de-Roubin, M.R. and Laurent, P. 2002. Detection and enumeration of coliforms in drinking water: current methods and emerging approaches. Journal of Microbiology Methods, 49(1), 31-54.
Chowdhory, A., Kabir, N., Chowdhury, M.I. and Chowdhury, J.A. 2016. Detection of Escherichia coli in drinking water sources of filter units and supply water. Bangladesh Pharmaceutical Journal, 19(2), 206-210.
Holt, J.G., Krieg, N.R., Sneath, P.H.A., Staley, J.T. and Williams, S.T. 1994. Bergey’s Manual of Determinative Bacteriology. 9th ed, Maryland, Williams & Wilkins.
Winn, W., Allen, S., Janda, W., Koneman, E., Procop, G., Schreckenberaer, P. and Woods, G. 2006. Koneman’s Color Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. 6th ed, Maryland, Lippincott Williams & Wilkins.
กองอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. 2560. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 383) พ.ศ. 2560 เรื่อง การแสดงฉลากของอาหารในภาชนะบรรจุ (ฉบับที่ 2). แหล่งข้อมูล : http://www. ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/097/24.PDF. ค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563.
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, กิตติธัช สุพรรณพันธุ์ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2559. คุณภาพของน้ำดื่มบรรจุขวดในจังหวัดระยอง ประเทศไทย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 35(5), 538-547. [Subuntith Nimrat, Kittitach Supannapan and Verapong Vuthiphandchai. 2016. Quality of bottled drinking water distributed in Rayong province, Thailand. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 35(5), 538-547. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2560. คุณภาพทางด้านกายภาพและจุลชีววิทยาของน้ำดื่มบรรจุขวดชนิดพลาสติกใสและพลาสติกขุ่นที่จำหน่ายในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 19(3), 193-207. [Subuntith Nimrat and Verapong Vuthiphandchai. 2017. Physical and microbiological qualities of clear and opaque bottled drinking water distributed in Ayutthaya province. Journal of Science & Technology, Ubon Ratchathani University, 19(3), 193-207. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, หทัยทิพย์ บรรเจิดจรัสเลิศ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2557. การประเมินคุณภาพของนํ้าดื่มบรรจุขวดที่จำหน่ายในจังหวัดชลบุรี. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 33(5), 454-459. [Subuntith Nimrat, Hataitip Banjertjaradlert and Verapong Vuthiphandchai. 2014. Assessment of quality of bottled drinking water distributed in Chon Buri province. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 33(5), 454-459. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์ และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2559. การตรวจสอบคุณภาพของน้ำดื่มบรรจุขวดที่จำหน่ายในจังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสาร มทร.อีสาน, 9(3), 127-136. [Subuntith Nimrat and Verapong Vuthiphandchai. 2016. Monitoring qualities of bottled drinking water sold in Chachoengsao province. RMUTI Journal, 9(3), 127-136. (in Thai)]
Westerhoff, P., Prapaipong, P., Shock, E.L. and Hillaireau, A. 2008. Antimony leaching from polyethylene terephthalate (PET) plastic used for bottled drinking water. Water Research, 42(3), 551-556.
กองอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. 2524. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 61) พ.ศ. 2524 เรื่อง น้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท. แหล่งข้อมูล : http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2524/D/157/52.PDF. ค้นเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563.
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, ณัฐวดี ขุนเจ๋ง และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2561. คุณลักษณะและคุณภาพบางประการของน้ำดื่มบรรจุขวดชนิดพลาสติกใสที่หมดอายุแล้ว 5 ปี. วารสารวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก, 11(2), 122-130. [Subuntith Nimrat, Nuttawadee Khunjeng and Verapong Vuthiphandchai. 2018. Characteristic and some qualities of 5-year expired drinking water in clear plastic bottles. Rajamangala University of Technology Tawan-ok Research Journal. 11(2), 122-130. (in Thai)]
เชษฐา จงกนกพล. 2563. การประเมินคุณสมบัติทางกายภาพและการปนเปื้อนแบคทีเรียของน้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิทและน้ำแข็ง ที่วางจำหน่ายในจังหวัดมหาสารคาม ประเทศไทย. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 6(4), 14-26. [Chestha Jonganokpone. 2020. Physical assessment and determination of bacterial contamination of locally drinking water in sealed containers and packaged ice sold in Mahasarakham province, Thailand. Academic Journal of Community Public Health, 6(4), 14-26. (in Thai)]
สุบัณฑิต นิ่มรัตน์, ณัฐกานต์ ซื่อจำนงกิจการ, และวีรพงศ์ วุฒิพันธุ์ชัย. 2558. การศึกษาชนิดและปริมาณแบคทีเรียกลุ่มเฮทเทอโรโทรปในนํ้าดื่มบรรจุขวดที่ผลิตในจังหวัดบุรีรัมย์ ประเทศไทย. วารสาร มทร.อีสาน, 8(1), 105-114. [Subuntith Nimrat, Natthakan Suechamnongkitchakarn and Verapong Vuthiphandchai. 2015. Study on type and number of heterotrophic bacteria in bottled drinking water produced in Buriram province, Thailand. RMUTI Journal Science and Technology, 8(1), 105-114. (in Thai)]
