ฤทธิ์ต้านแบคทีเรียของสารสกัดจากพืชสูตรผสม และการประยุกต์ใช้ในสบู่เหลว

Main Article Content

มณฑล วิสุทธิ
จุฑามาศ หนูชื่น
ฉัตรสุดา ถนอมศิลป์
ชนัตรา พลวงนอก
วิมลรัตน์ ขวกเขียว

บทคัดย่อ

    สารสกัดจากพืชส่วนใหญ่มีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียแกรมบวกได้ดีกว่าแบคทีเรียแกรมลบ ในงานวิจัยนี้จึงได้มีการพัฒนาสูตรผสมของสารสกัดจากพืช เพื่อให้ได้สูตรผสมของสารสกัดจากพืชที่มีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบได้ การศึกษานี้ได้ทำการคัดเลือกพืชทั้งหมด 4 ชนิด ได้แก่ ใบจากต้นสัก (Tectona grandis L.f.) เหง้าจากต้นไพล (Zingiber cassumunar Roxb.)  เหง้าจากต้นขมิ้นชัน (Curcuma longa L.) และผลจากต้นมะม่วงหาวมะนาวโห่ (Carissa carandas Linn.) มาทำการเตรียมสารสกัดด้วย 95% เอทานอล จากนั้นได้นำมาเตรียมสูตรผสมทั้งหมด 15 สูตร และทดสอบฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย Staphylococcus aureus ATCC 29213 และ Escherichia coli ATCC 25922 ด้วยวิธี Agar disc diffusion และ Broth microdilution สูตรผสมที่ให้ฤทธิ์ยับยั้งเชื้อที่ดีจะถูกนำไปประเมินฤทธิ์ยับยั้งเชื้อกับแบคทีเรียแกรมบวก และแกรมลบ จำนวน 8 สายพันธุ์ และนำไปประยุกต์ใช้ในสบู่เหลวเพื่อเป็นสารออกฤทธิ์ควบคุมเชื้อแบคทีเรีย ทำการทดลองประสิทธิภาพการลดจำนวนเซลล์แบคทีเรียของสบู่เหลวผสมสารสกัดสูตรผสม ผลการทดลองพบว่า สารสกัดสูตรผสมที่ 4 มีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียได้ดีกว่าสูตรผสมอื่น ๆ โดยมีค่า MIC ต่อแบคทีเรียแกรมบวก และแบคทีเรียแกรมลบ เท่ากับ 0.6-2.5 mg/ml และ 5.0-10.0 mg/ml ตามลำดับ และมีค่า MBC ต่อแบคทีเรียแกรมบวก และแบคทีเรียแกรมลบ เท่ากับ 2.5-10.0 mg/ml และ 10.0-20.0 mg/ml ตามลำดับ ผลการทดลองประสิทธิภาพของสบู่เหลวที่ผสมสารสกัดสูตรผสม พบว่าสบู่เหลวสามารถลดจำนวนเซลล์แบคทีเรียได้ทั้งแกรมบวก และแกรมลบ ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า สารสกัดสูตรผสมระหว่างสัก ไพล ขมิ้น และมะม่วงหาวมะนาวโห่ มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก และแกรมลบได้ดี

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

มณฑล วิสุทธิ. (2017). ฤทธิ์ต้านแบคทีเรียกลุ่ม Staphylococci ของสารสกัดจากพืชท้องถิ่นบางชนิดในจังหวัดนครราชสีมา. KKU Science Journal, 45(4), 805-816.

มณฑล วิสุทธิ. (2019). Formulation of plant extracts for some pathogenic bacteria inhibition. Progress in Applied Science and Technology, 9(2), 125-135.

Candra, D. H., Eka, S. P., & Sinta, W. U. (2019). Acute toxicity of Indonesian natural food colorant Tectona grandis leaf extract in Wistar rats. Journal of Medical Sciences, 19, 69-74.

Cieplik, F., Jakubovics, N. S., Buchalla, W., Maisch, T., Hellwig, E., & Al-Ahmad, A. (2019). Resistance toward chlorhexidine in oral bacteria–is there cause for concern?. Frontiers in Microbiology, 10, 587.

Gonzalez, N., Sevillano, D., Alou, L., Cafini, F., Gimenez, M. J., Gomez-Lus, M. L., Prieto, J. & Aguilar, L. (2013). Influence of the MBC/MIC ratio on the antibacterial activity of vancomycin versus linezolid against methicillin-resistant Staphylococcus aureus isolates in a pharmacodynamic model simulating serum and soft tissue interstitial fluid concentrations reported in diabetic patients. Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 68(10), 2291-2295.

Jampa, O., Panthong, S., & Itharat, A. (2019). Phytochemical constituents, anti-microbial, anti-inflammatory and cytotoxic activities of Carissa carandas L. fruit and seed extracts. Thammasat Medical Journal, 19(4), 654-666.

Kazimoto, T., Abdulla, S., Bategereza, L., Juma, O., Mhimbira, F., Weisser, M., Utzinger, J., von Müller, L., & Becker, S. L. (2018). Causative agents and antimicrobial resistance patterns of human skin and soft tissue infections in Bagamoyo, Tanzania. Acta tropica, 186, 102-106.

Koontongkaew, S., Poachanukoon, O., Sireeratawong, S., Dechatiwongse Na Ayudhya, T., Khonsung, P., Jaijoy, K., Soawakontha, R., & Chanchai, M. (2014). Safety evaluation of Zingiber cassumunar Roxb. rhizome extract: acute and chronic toxicity studies in rats. International Scholarly Research Notices, 2014,632608.

Lachapelle, J. M., Castel, O., Casado, A. F., Leroy, B., Micali, G., Tennstedt, D., & Lambert, J. (2013). Antiseptics in the era of bacterial resistance: a focus on povidone iodine. Clinical Practice, 10(5), 579.

Misic, A. M., Gardner, S. E., & Grice, E. A. (2014). The wound microbiome: modern approaches to examining the role of microorganisms in impaired chronic wound healing. Advances in wound care, 3(7), 502-510.

Neimkhum, W., Anuchapreeda, S., Lin, W. C., Lue, S. C., Lee, K. H., & Chaiyana, W. (2021). Effects of Carissa carandas Linn. Fruit, pulp, leaf, and seed on oxidation, inflammation, tyrosinase, matrix metalloproteinase, elastase, and hyaluronidase inhibition. Antioxidants, 10(9), 1345.

Niamsa, N., & Sittiwet, C. (2009). Antimicrobial activity of Curcuma longa aqueous extract. Journal of Pharmacology and Toxicology, 4(4), 173-177.

Prajuabjinda, O., Panthong, S., & Itharat, A. (2012). Antimicrobial activity of Thai medicinal preparation of Khampramong Temple used for cancer treatment and its plant components. Journal of the Medical Association of Thailand, 95, S159-65.

Soleimani, V., Sahebkar, A., & Hosseinzadeh, H. (2018). Turmeric (Curcuma longa) and its major constituent (curcumin) as nontoxic and safe substances. Phytotherapy Research, 32(6), 985-995.

Taechowisan, T., Suttichokthanakorn, S., & Phutdhawong, W. S. (2018). Antibacterial and cytotoxicity activities of phenylbutanoids from Zingiber cassumunar Roxb. Journal of Applied Pharmaceutical Science, 8(7), 121-127.

Temrangsee, P., Kondo, S., & Itharat, A. (2011). Antibacterial activity of extracts from five medicinal plants and their formula against bacteria that cause chronic wound infection. Journal of the Medical Association of Thailand, 94, S166-71.

Visutthi, M. (2016). Anti-bacterial and anti-quorum sensing properties of selected medicinal plants from Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Progress in Applied Science and Technology, 6(1), 1-13.