การศึกษาความเข้มข้น ลักษณะสัณฐาน และองค์ประกอบธาตุของอนุภาคแขวนลอยขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน บริเวณพื้นที่ริมถนนในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีเป้าหมายเพื่อศึกษาระดับความเข้มข้นและลักษณะสัณฐานของอนุภาคฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (24 ชั่วโมง) บริเวณริมถนนที่มีประชากรและการจราจรหนาแน่นในเขตเทศบาลนครจังหวัดพิษณุโลกจำนวน 9 พื้นที่ โดยเก็บตัวอย่างใช้วิธีกราวิเมตริกและคำนวณค่าเฉลี่ยในช่วงเวลา 24 ชั่วโมง ต่อเนื่อง 3 เดือนในช่วงฤดูแล้งโดยดำเนินการตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2567 รวมทั้งวิเคราะห์ชนิดของธาตุจากตัวอย่างโดยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราดที่มีสมรรถนะสูง ชนิดฟิลด์อีมิสชั่น (FESEM) ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าระดับความเข้มข้น PM 2.5 มีระดับเกินค่ามาตรฐาน (ค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง ไม่ควรเกิน 37.5 µg/m3) 5 พื้นที่ คือ ถนนวังจันทร์ ถนนไชยานุภาพ ถนนสามแยกบึงพระจันท์ ถนนพุทธบูชา และถนนศรีสุริโยทัย จากการวิเคราะห์ค่าสถิติของจุดเก็บตัวอย่างทั้ง 9 จุด พบว่า ถนนไชยานุภาพมีระดับ PM2.5 สูงสุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<.05) โดยมีค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมงที่ระดับ 78.76±12.15 mg/m3 และมีค่าระดับ AQI สูงสุดเท่ากับ 201 (สีแดง) สำหรับพื้นที่ริมถนนซึ่งมีค่าระดับ PM 2.5 ไม่เกินเกณฑ์มาตรฐาน พบใน 4 พื้นที่ริมถนน ได้แก่ ถนนพญาเสือบริเวณวัดอรัญญิก ถนนพระองค์ดำบริเวณตลาดราชพฤกษ์ ถนนพระองค์ดำบริเวณสี่แยกบ้านแขก และถนนบรมไตรโลกนารถบริเวณตลาดกิตติกร นอกจากนั้นผลการวิเคราะห์ลักษณะสัณฐานจาก FESEM แสดงให้เห็นถึงองค์ประกอบของอนุภาคสูงสุด 8 อันดับแรกใน 9 พื้นที่ศึกษา ได้แก่ คาร์บอน (C) ออกซิเจน (O) ซิลิกอน (Si) โพแทสเซียม (K) ซัลเฟอร์ (S) อลูมิเนียม (Al) เหล็ก (Fe) และแคลเซียม (Ca) โดยอนุภาคในการศึกษานี้ประกอบด้วยอนุภาคที่มีรูปร่างโดดเด่น 4 ประเภท ได้แก่ อนุภาครูปร่างที่ไม่แน่นอน อนุภาครูปร่างทรงกลม อนุภาครูปร่างแท่งยาว และอนุภาครูปร่างเป็นก้อน เมื่อพิจารณาองค์ประกอบต่าง ๆ ร่วมกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ศึกษาสามารถสรุปได้ว่า แหล่งกำเนิดหลัก PM2.5 ที่สำคัญเกิดจากกระบวนการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล (การขนส่ง) การเผาไหม้ชีวมวล และฝุ่นดินที่ฟุ้งกระจาย ผลงานวิจัยสามารถนำไปจัดการปัญหาจากแหล่งกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อแก้ไขหรือบรรเทาปัญหา PM2.5 ในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2567). รายงานสถานการณ์มลพิษของประเทศไทย ปี 2566. เอพี คอนเน็กซ์.
กรมควบคุมมลพิษ. (2567). Air4thai. http://air4thai.pcd.go.th/webV3/#/History
กรมควบคุมมลพิษ. (2566). ร่างเอกสารประกอบการพิจารณาการปรับปรุงมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน
5 ไมครอน ในบรรยากาศทั่วไป. https://www.pcd.go.th/wp-content/uploads/2021/01/pcdnew-2021-01-28_08-42-24_325315.pdf
กรมอนามัย. (2567). ประชากรทะเบียนราษฎร์ ปีงบประมาณ 2666 พิษณุโลก.
https://dashboard.anamai.moph.go.th/population/popall/changwat?year=2023&cw=65
กรมอนามัยและกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2558). แนวทางการเฝ้าระวังพื้นที่เสี่ยงจากมลพิษทางอากาศ กรณีฝุ่นละอองขนาดเล็ก (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรมอนามัยและกรมควบคุมโรค.
จามจุรี ดีปินตา. (2565). การศึกษาสถานการณ์และอิทธิพลของการจราจรต่อระดับมลสารในบรรยากาศและระดับเสียงในเขตเทศบาลเมือง จังหวัดพิษณุโลก (วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร). NU Intellectual Repository. https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/handle/123456789/5714
เทศบาลนครพิษณุโลก. (2567). ข้อมูลประชากรจังหวัดพิษณุโลก. https://phsmun.go.th/frontpage
ธันวดี ศรีธาวิรัตน์ และ อรชร ฉิมจารย์. (2565). การจำแนกแหล่งกำเนิดฝุ่นขนาดเล็กว่า 2.5 ไมครอนในพื้นที่เขตเมืองจังหวัดพิษณุโลก. https://explore.nrct.go.th/file_upload/submitter/file_upload
//a06e4ca757a7a8e1953b4feb0134a9b8b9e89774dfddba59.pdf
ประกาศกรมควบคุมมลพิษ เรื่อง ดัชนีคุณภาพอากาศของประเทศไทย พ.ศ. 2566. (3 กรกฎาคม 2566).
ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 140 ตอนพิเศษ 157 ง หน้า 3-6.
ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เรื่อง ดัชนีคุณภาพอากาศของประเทศไทย พ.ศ. 2566.
(3 กรกฎาคม 2566). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 140 ตอนพิเศษ 157 ง หน้า 3-6.
สำนักงานจังหวัดพิษณุโลก. (2565). แผนปฏิบัติราชการประจำปีงบประมาณ 2567. กลุ่มงานยุทธศาสตร์และ
ข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติ. (2564). โครงการส่งเสริมความยั่งยืนของการพัฒนาเมือง
ในอนาคต. https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=6905&filename=esdps
American academy of pediatrics. (2004). Ambient Air Pollution: Health Hazards to Children.
American academy of pediatrics. doi:10.1542/peds.2004-2166
Cao, J., Lee, S. C., Ho, K. F., Zhang, X. Y., Zou, S. C., & Fung, K. (2003). Characteristics of
Carbonaceous Aerosol in Pearl River Delta Region, China during 2001 Winter Period. Atmos. Environ, 37, 1451–1460. doi:10.1016/s1352-2310(02)01002-6
Goldstein, J. I. (1992). Scanning electron microscopy and X-ray microanalysis (2nd ed.).
Plenum Press. (อ้างอิงใน ดลฤดี โตเย็น, 2563, การวิเคราะห์ธาตุและองค์ประกอบด้วยเทคนิค Energy Dispersive X-ray Spectroscopy (EDS). https://www3.rdi.ku.ac.th/cl/knowledge/EDS.pdf)
Jacobson, M. Z. (2002). Atmospheric Pollution. Cambridge University Press.
James, F. H., Nathan, M., Kreisberg, B., Stump, C. B., Purushottam, K., Susanne, V., &
Gabriel, I. (2020). A new approach for measuring the carbon and oxygen content of atmospherically relevant compounds and mixtures. Atmospheric Measurement Techniques, 40(9), 4911–4925.
Ji, D., Zhang, J., He, J., Wang, X., Pang, B., Liu, Z., Wang, L., & Wang, Y. (2016). Characteristics of
atmospheric organic and elemental carbon aerosols in urban Beijing, China. Atmospheric Environment, 125, 293–306.
Jimenez, J. L., & Canagaratna, M. R. (2009). Evolution of organic aerosols in the atmosphere. Science, 326(5959), 1525–1529. https://doi.org/10.1126/science.1180353
Li, W., Shao, L., Zhang, D., Ro, C.-U., Hu, M., & Bi, X. (2016). A review of single aerosol particle
studies in the atmosphere of East Asia: Morphology, mixing state, source, and heterogeneous reactions. Journal of Cleaner Production, 112, 1330–1349. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.04.050
Lough, G. C., Schauer, J. J., Park, J. S., Shafer, M. M., DeMinter, J. T., & Weinstein, J. P. (2005).
Emissions of metals associated with motor vehicle roadways. Environmental Science
& Technology, 39(3), 826–836. https://doi.org/10.1021/es048068l
Mogo, S., Cachorro, V. E., & de Frutos, A. M. (2005). Morphological, chemical and optical
absorbing characterization of aerosols in the urban atmosphere of Valladolid. Atmospheric Chemistry and Physics, 5(10), 2739–2748. https://doi.org/10.5194/acp-5-2739-2005
Onat, B., Sahin, U. A., & Akyuz, T. (2013). Elemental characterization of PM2.5 and PM1 in dense traffic area in Istanbul, Turkey. Atmospheric Pollution Research, 4, 101-105.
Pipal, S. A., & Satsangi, G. P. (2014). Study of carbonaceous species, morphology and sources
of fine (PM2.5) and coarse (PM10) particles along with their climatic nature in India. Atmospheric Research, 154(2015), 103-115.
Prabhu, V., Gupta, S. K., Madhwal, S., & Shridar, V. (2019). Exposure to atmospheric particulates and associated respirable deposition dose to street vendors at the residential and commercial sites in Dehradun City; Thesis, Doon University. Saf Health Work, 10, 237-244.
Prabhu, V., Shridhar, V. & Choudhary, A. (2019). Investigation of the source, morphology, and trace elements associated with atmospheric PM10 and human health risks due to inhalation of carcinogenic elements at Dehradun, an Indo-Himalayan city. SN Applied Science, 1, 429.
Rodríguez, I., Galí, S., & Marcos, C. (2009). Atmospheric inorganic aerosol of a non-industrial
city in the center of an industrial region of the North of Spain, and its possible influence on the climate on a regional scale. Environmental Geology, 56(8), 1551-1561. doi:10.1007/s00254-008-1253-9
Satsangi, P. G., & Yadav, S. (2014). Characterization of PM2.5 by X-ray diffraction and scanning
electron microscopy-energy dispersive spectrometer: its relation with different pollution sources. Springer, 11, 217-232.
Satsangi, A., Pachauri, T., Singla, V., Lakhani, A., & Kumari, K. M. (2012). Organic and elemental
carbon aerosols at a suburban site. Journal Atmospheric Research, 113(2012), 13–21.
Thangavel, P., Park, D., & Lee, Y. C. (2022). Recent insights into particulate matter (PM2.5)-mediated toxicity in humans. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19, 7511.
WHO. (2021). WHO global air quality guidelines particulate matter (PM2.5 and PM10), ozone,
nitrogen dioxide, sulfur dioxide and carbon monoxide. WHO.
Zeb, B., Alam, K., Sorooshian, A., Blaschke, T., Ahmad, I., & Shahid, I. (2018). On the morphology and composition of particulate matter in an urban environment. Aerosol and Air Quality research, 18, 1431-1447.
Zeb, B., Alam, K., Ditta, A., Ullah, S., Ali, H. M., Labrahim, M., & Salem, M. Z. M. (2022). Variation in coarse particular matter (PM10) and its characterization at multiple locations in the semiarid region. Frontiers in Environmental Science, 10, 843582.
Zhu, Y., & Hinds, C. W. (2002). Concentration and size distribution of ultrafine particles near a
major highway. Journal of the Air & Waste Management Association, 52, 1032-1042.
