แนวทางการจัดการธาตุอาหารหลักเฉพาะพื้นที่สำหรับอ้อยในชุดดินกำแพงเพชรภาคเหนือของประเทศไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภาคเหนือเป็นพื้นที่ปลูกอ้อยที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย แม้ปัจจุบันเทคโนโลยีการผลิตอ้อยจะมีประสิทธิภาพสูง แต่ในส่วนการจัดการปุ๋ยที่เฉพาะเจาะจงกับลักษณะดินยังมีการศึกษาค่อนข้างน้อย งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการหาแนวทางการจัดการปุ๋ยอ้อยที่เฉพาะเจาะจงพื้นที่หรือชนิดของดิน ทดสอบกับชุดดินกำแพงเพชร ทำการเปรียบเทียบวิธีการจัดการปุ๋ย 4 ตำรับ ได้แก่ T1=การใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำปุ๋ยอ้อยเฉพาะพื้นที่สำหรับชุดดินกำแพงเพชร T2=การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินสำหรับอ้อยของกรมวิชาการเกษตร T3=การใช้ปุ๋ยตามวิธีปฏิบัติของเกษตรกร และ T4=การใช้ปุ๋ยแบบผสมผสานตามวิธี T1+T2 ในอ้อยพันธุขอนแก่น 3 ทั้งอ้อยปลูก และอ้อยตอ เก็บข้อมูลการเจริญเติบโต คือ ความสูง และจำนวนต้น ที่ระยะ 4 6 8 และ 10 เดือน ข้อมูลผลผลิตที่ 12 เดือน ได้แก่ ผลผลิตต่อไร่ ผลผลิตน้ำตาลต่อไร่ ค่า C.C.S. และประเมินผลตอบแทนทางเศรษศาสตร์จากราคาอ้อยปี 67/68 (1,160 บาท/ตัน) ผลการวิจัยพบว่า การเจริญเติบโตทุกตำรับไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ (P>.05) ในทุกระยะ ทั้งอ้อยปลูกและอ้อยตอ ส่วนผลผลิตอ้อยปลูก T1 มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด (23.33 ตันต่อไร่) มากกว่าตำรับ T2, T3 และ T4 (20.16-20.20 ตันต่อไร่) ผลผลิตน้ำตาลต่อไร่และค่า C.C.S. สูงที่สุดในตำรับ T3 (2.74 ตัน C.C.S.ต่อไร่ และ13.25 C.C.S.) สำหรับอ้อยตอ T4 ให้ค่าเฉลี่ยผลผลิต (16.31 ตันต่อไร่) และน้ำตาลสูงที่สุด (2.72 ตัน C.C.S./ไร่) มากกว่าตำรับ T1, T2 และ T3 (14.06-14.72 ตันต่อไร่) ส่วนค่า C.C.S. ของอ้อยตอทุกตำรับทดลองไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ ผลตอบแทนทางเศรษศาสตร์ T1 ให้ผลตอบแทนและกำไรต่อพื้นที่สูงที่สุด เนื่องจากมีต้นทุนปุ๋ยต่อไร่ต่ำที่สุด (501.79 บาทต่อไร่) เมื่อเปรียบเทียบกับตำรับ T3 (วิธีเดิมของเกษตรกร 1,512 บาทต่อไร่) สรุปว่าการใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำปุ๋ยที่เฉพาะเจาะจงสำหรับชุดดินสามารถลดต้นทุนปัจจัยการผลิต (ปุ๋ย) ได้และให้ผลตอบแทนสุทธิสูงกว่า
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา กิระศักดิ์, ทักษิณา ศันสยะวิชัย, วีระพล พลรักดี, อัมราวรรณ ทิพยวัฒน์. (2558). การวัดค่าความหวานของอ้อยด้วยแสงย่านใกล้อินฟราเรด. วารสารวิชาการเกษตร, 33(2), 159–168.
กองปฐพีวิทยา. (2538). คำแนะนำการใช้ปุ๋ยพืชไร่. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
คณาจารย์ภาควิชาพืชไร่นา. (2542). พืชเศรษฐกิจ (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์.
ทักษิณา ศันสยะวิชัย, กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ และปรีชา กาเพ็ชร. (2548). การตอบสนองต่อปุ๋ยของอ้อยพันธุ์ 94-2-200 อ้อยข้ามแล้ง ใน: การศึกษาลักษณะทางการเกษตรของโคลนอ้อยชุด 2537. ใน รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2551. ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น กรมวิชาการเกษตร.
สุชาดา กรุณา, นภาพร พันธุ์กมลศิลป์, วิภาวรรณ ท้ายเมือง, อัญธิชา พรมเมืองคุก, ธวัชชัย อินทร์บุญช่วย และสิรินภา ช่วงโอภาส. (2565). การพัฒนาคำแนะนำการจัดการธาตุอาหารหลักเฉพาะพื้นที่ สำหรับอ้อยภาคกลาง. ใน รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ปีงบประมาณ 2563.
นุชจรินทร์ พึ่งพา และอรรถสิทธิ์ บุญธรรม. (2555). การศึกษาปริมาณน้ำที่เหมาะสมในแต่ละช่วงของอายุการเจริญเติบโตของอ้อย. ใน เอกสารประกอบการประชุมวิชาการแห่งชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ครั้งที่ 9 “ตามรอยพระยุคลบาท เกษตรศาสตร์กำแพงแสน”. น. 2241-2247. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน, นครปฐม.
ยงยุทธ โอสถสภา. (2556). ธาตุอาหารและการเจริญเติบโตของอ้อย. วารสารดินและปุ๋ย, 35(1-4), 65-77.
สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย. (23 มิถุนายน 2568). รายงานพื้นที่ปลูกอ้อย ปีการผลิต 2567/2568. http://www.ocsb.go.th/upload/journal/fileupload/9315-6906.pdf .
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (5 มิถุนายน 2568). ราคาขายปลีกปุ๋ยเคมีรายเดือน. http://www. oae.go.th/view 1/ปัจจัยการผลิต/TH-TH.
สุวรรณา ประณีตวตกุล และสมพร อิศวิลานนท์. (2553). การประเมินผลกระทบของโครงการการจัดการธาตุอาหารพืชเฉพาะพื้นที่เพื่อการผลิตพืชอย่างยั่งยืน. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาสังคมศาสตร์, 31(2), 231-244.
อรรถศิษฐ์ วงศ์มณีโรจน์. (2552). การพัฒนาระบบคำแนะนำการใช้ปุ๋ยเคมีเพื่อยกระดับการผลิตอ้อย: การทดสอบความแม่นยำของระบบคำแนะนำปุ๋ยอ้อย. ใน รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการสร้างองค์ความรู้และพัฒนาด้านอ้อย โครงการระยะสั้น ปี 2552. สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย กระทรวงอุตสาหกรรม.
Attanandana, T., Verapattananirund, P., & Yost, R. (2008). Refining and disseminating site-specific nutrient management technology in Thailand. Agronomy for Sustainable Development, 28(2), 291–297.
El-Tilib, M. A., Elnasikh, M. H., & Elamin, E. A. (2004). Phosphorus and potassium fertilization effects on growth attributes and yield of two sugarcane varieties grown on three soil series. Journal of Plant Nutrition, 27(4), 663-699.
Fageria, N. K., Baliga, V. C., & Jones, C. A. (2011). Growth and mineral nutrition of field Crops (3rd ed). New York: Marcel Dekker, Inc.
Ingram, K. T., & Hilton, T. W. (1986). Nitrogen-potassium fertilization and soil moisture effects on growth and development of drip-irrigated sugarcane. Crop Ecology, Production & Management, 26(5), 1034-1039.
Jaiswal, V. P., Shukla, S. K., Sharma, L., Singh, I., Pathak, A. D., Nagargade, M., Ghosh, A., Gupta, C., Gaur, A. Awasthi, S. K., Tiwari, R., Srivastava, A., & Masto, E. (2021). Potassium influencing physiological parameters, photosynthesis and sugarcane yield in subtropical India. Sugar Tech, 23, 343–359. https://doi.org/10.1007/s12355-020-00905-z
Phinchongsakuldit, A. (2014). Site-specific nutrient management (SSNM) in Thailand. Food and Fertilizer Technology Center. http://www.agnet.org/library.php.
