การผลิตปุ๋ยอินทรีย์จากทะลายปาล์มน้ำมันร่วมกับปุ๋ยคอกของจังหวัดสุราษฎร์ธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปาล์มน้ำมันเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของภาคใต้มีพื้นที่ปลูกปาล์มกว่า 1.16 ล้านไร่ การจัดการเผาวัสดุเหลือทิ้งส่งผลให้เกิดมลพิษทางอากาศและสภาวะโลกร้อน การผลิตปุ๋ยอินทรีย์เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการจัดการเศษวัสดุเหลือทิ้งจากกระบวนการผลิตน้ำมันปาล์ม นอกจากนี้ยังมีเศษเหลือทิ้งจากก้อนเห็ดเก่า และมูลสัตว์ที่สามารถเพิ่มมูลค่าได้ วางแผนการทดสอบโดยใช้การทดลองที่มีแผนแบบสุ่มอย่างสมบูรณ์ (CRD) โดยแบ่งเป็น 4 ทรีตเมนต์ ๆ ละ 3 ซ้ำ ทรีตเมนต์ที่ 1 อัตราส่วนก้อนเห็ดเก่าต่อมูลเป็ด สัดส่วน 1:1 (T1) ทรีตเมนต์ที่ 2 อัตราส่วนก้อนเห็ดเก่าต่อมูลไก่ สัดส่วน 1:1 (T2) ทรีตเมนต์ที่ 3 อัตราส่วนก้อนเห็ดเก่าต่อทะลายปาล์มต่อมูลเป็ด สัดส่วน 1:1:1 (T3) และทรีตเมนต์ที่ 4 อัตราส่วนก้อนเห็ดเก่าต่อทะลายปาล์มต่อมูลไก่ สัดส่วน 1:1:1 (T4) วัตถุประสงค์ของการศึกษาเพื่อผลิตและวิเคราะห์คุณสมบัติของปุ๋ยอินทรีย์จากวัสดุเหลือทิ้งของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ผลการศึกษาพบว่า อุณหภูมิการหมักในทุกทรีตเมนต์ (T1 – T4) อยู่ในช่วง 30 - 31 °C ค่า pH อยู่ในช่วง 6.6 - 7.13 ส่วนค่า EC อยู่ในช่วง 0.11 – 2.13 dS/m ตลอดการหมัก 90 วัน ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุโพแทสเซียม และปริมาณคาร์บอนอินทรีย์ทั้งหมด มีค่าสูงสุดพบในปุ๋ยอินทรีย์ทรีตเมนต์ T3 เท่ากับร้อยละ 0.29 ± 0.01 ร้อยละ 0.59 ± 0.08 และ ร้อยละ 4.80 ± 0.04 ตามลำดับ ปุ๋ยอินทรีย์ทุกทรีตเมนต์มีคุณสมบัติเป็นไปตามมาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ (เกรด2) ของพรบ.ปุ๋ย (2550) (แก้ไขเพิ่มเติม พรบ.ปุ๋ยอินทรีย์ พ.ศ. 2518) พิจารณาจากค่าเฉลี่ยของ pH, EC, N, K และ Ca ทรีตเมนต์ T4 มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 7.53 ± 0.15, 2.63 ± 0.06 dS/m, ร้อยละ 5.66 ± 0.12, ร้อยละ 0.59 ± 0.08 และ ร้อยละ 1.22 ± 0.02 ตามลำดับ ให้การเจริญเติบโตของผักกวางตุ้งฮ่องเต้ดีที่สุด โดยมีค่าความสูง ความกว้างทรงพุ่ม ความยาวใบ ความกว้างใบและจำนวนใบเท่ากับ 9.25 ± 1.06, 18.50 ± 2.14, 12.25 ± 1.00, 4.75 ± 0.35 ซม. และ 8.50 ± 0.75 ใบ ตามลำดับ ปริมาณฟอสฟอรัส และอินทรียวัตถุในดิน แสดงถึงประสิทธิภาพในการส่งเสริมการเจริญเติบโตอย่างเห็นได้ชัด แต่อย่างไรก็ตามไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P>.05)
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
เอกสารอ้างอิง
กชพรรณ รู้รัก และปัณณพร พรมแจ่ม. (n.d.). การศึกษาการยับยั้ง Cercospora lactucae-sativae ด้วย Bacillus amyloliquefaciens และ Trichoderma sp. สำหรับต้นกรีนคอส (Lactuca sativa var. longifolia) ในวัสดุปลูกที่มีส่วนผสมต่างกัน. ใน รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ การพัฒนาอย่างยั่งยืน ครั้งที่ 1 (น. 22). มหาวิทยาลัยมหิดล.
กัณฐิกา ยังมณี, ภัทรารัตน์ เทียมเก่า และอรพิน หนูทอง. (2562). การใช้เถ้าบอยเลอร์และกากตะกอนปาล์มร่วมกับมูลสัตว์ในการผลิตปุ๋ยหมัก. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 37(4), 604–611.
กรมพัฒนาที่ดิน. (2550). มาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ (ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง). กรุงเทพฯ: กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
กรมวิชาการเกษตร. (2557). ประกาศกรมวิชาการเกษตร เรื่อง กำหนดมาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ: กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
กรมวิชาการเกษตร. (2563). คู่มือการผลิตปุ๋ยหมักจากเศษเหลือทิ้งของปาล์มน้ำมัน. สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 3.
จรรตกร ชยุต, พิเชษฐ์ ธนโชติ และกมล ศรีประเสริฐ. (2025). ผลการทดลองตำรับปุ๋ยอินทรีย์จากทะลายปาล์มเปล่าและกากสลัดจ์หมัก: การประเมินคุณภาพปุ๋ยอินทรีย์. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 12(1), 45–58.
จิติมา ยถาภูธานนท์, พีรพงษ์ เชาวนพงษ์, ศรีสุดา รื่นเจริญ, รัฐกร สืบค้า และทิวาพร ผดุง. (2565). ศึกษาเทคนิคการตรวจสอบการย่อยสลายที่สมบูรณ์ของปุ๋ยอินทรีย์ [รายงานการทดลอง]. กลุ่มวิจัยเกษตรเคมีและกลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา, กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร (กปผ.).
ชินกร จิรขจรจริตกุล. (2566). ประสิทธิภาพของปุ๋ยน้ำหมักจากมูลวัวและมูลแพะต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของผักกาดกวางตุ้งฮ่องเต้. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ ในพระราชูปถัมภ์, 18(12), 1–2.
ทวีศักดิ์ สวัสดิ์ผล, วราภรณ์ อุ่นใจ และกนกพร แซ่ลิ้ม. (2560). ผลของการใช้ปุ๋ยหมักจากทะลายปาล์มน้ำมันต่อสมบัติดินและการเจริญเติบโตของปาล์มน้ำมัน. วารสารสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรไทย, 12(2), 32–42.
นงลักษณ์ ปูระณะพงษ์. (2557). การปลดปล่อยธาตุอาหารพืชในดินที่มีการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
นรานันท์ ขำมณี, วัชรี รวยรื่น, ฉันชนก อุดมลาภ และวิโรจน์ เชาว์วิเศษ. (2565). ปุ๋ยอินทรีย์จากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรในท้องถิ่นต่อการเจริญเติบโตของผักสลัดของจังหวัดสุราษฎร์ธานี. ใน รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการ ดินและปุ๋ยแห่งชาติ ครั้งที่ 7 (น. 78–79). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นฤมล แซ่ตั่น, พิมลศิริ กิตติวราพล และณัฏฐา อู่สวัสดิ์. (2561). ผลของปุ๋ยหมักทะลายปาล์มต่อคุณสมบัติดินในสวนปาล์มน้ำมัน. วารสารสงขลานครินทร์วิจัยและพัฒนา, 35(2), 47–54.
บัญชา รัตนีท. (2565). ผลของการใช้วัสดุอินทรีย์ผลพลอยได้จากโรงงานสกัดน้ำมันปาล์มเป็นวัสดุในการปรับปรุงดินต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของผักคะน้า. แก่นเกษตร, 49(Suppl. 1), 888–893.
ปัณณวิชญ์ เย็นจิตต์, ธิดา เดชฮวบ และวาริน อินทนา. (2561). การประยุกต์ใช้ร่วมกันของผงเชื้อ Trichoderma sp. และ Bacillus sp. ต่อการควบคุมโรคเมล็ดด่างที่เกิดจาก Bipolaris oryzae ในข้าว. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 49(1), 15–26. https://li01.tci-thaijo.org/index.php/ASJ/ article/view/246503
ราเมธ อ่ำสกุล. (2566). การศึกษาการใช้สารอินทรีย์ร่วมกับจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงในการปลูกผักสลัดแบบไฮโดรโปนิกส์. สำนักนวัตกรรมเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง.
วัชรี รวยรื่น, นรานันท์ ขำมณี และพงษ์ศักดิ์ นพรัตน์. (2566). การผลิตและคุณสมบัติของปุ๋ยหมักจากเศษวัสดุเหลือทิ้งในสวนวนเกษตร. Science, Technology, and Social Sciences Procedia, 2022(4), rspg028. https://wjst.wu.ac.th/index.php/stssp/article/view/25728
ศรีอุบล ทองประดิษฐ์, ธีระพงค์ หมวดศรี และ อดุลย์สมาน สุขแก้ว. (2563). ผลของสูตรปุ๋ยอินทรีย์จากก้อนเห็ดนางฟ้าเหลือทิ้งต่อธาตุอาหาร. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย, 12(1), 61–71.
สถาบันปาล์มน้ำมันและน้ำมันพืช มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. (2565). รายงานสถานการณ์ทะลายปาล์มเปล่าในประเทศไทย ปี 2565. สงขลา: สถาบันปาล์มน้ำมันและน้ำมันพืช มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สมชาย ชคตระการ และอัญชลี จาละ. (2558). การเจริญเติบโตของต้นกล้าผักกวางตุ้งดอกบนวัสดุ
ปลูกที่เติมปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน. Thai Journal of Science and Technology, 4(3), 236–243. https://li01.tci-thaijo.org/index.php/tjst/article/view/39688
Adam, S. A., Mohd Noor, M., & Hassan, M. (2016). Effects of biological mordant on composting process of duck manure. Materials Science and Engineering, 518, 3335–3340.
Adesodun, J.K., Mbagwu, J. S. C., Oti, N. N., & Agbim, N. N. (2010). Changes in soil properties following amendment with composted palm oil mill effluent. Soil Biology & Biochemistry, 42(9), 1534–1539.
AOAC International. (2000). Official methods of analysis of AOAC International (17th ed.). Gaithersburg, MD: AOAC International.
Bastida, F., Zsolnay, A., Hernández, T., & García, C. (2008). Past, present and future of soil quality indices: A biological perspective. Geoderma, 147(3–4), 159–171.
California Compost Quality Council. (2001). Compost maturity index. Nevada City, CA: California Compost Quality Council.
Lim, S. L., Lee, H. L., & Wu, Y. T. (2016) Sustainability of using composting and vermicomposting technologies for organic solid waste biotransformation: Recent overview, greenhouse gases emissions and economic analysis. Journal of Cleaner Production, 111, 262-278.
https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.08.083
Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2005). TAS 9503-2005: Thai agriculture commodity and food standard: Compost. Bangkok: National Bureau of Agricultural Commodity and Food Standards, Ministry of Agriculture and Cooperatives.
Rahman, M., Alam, S., & Karim, M. (2018). Nutrient dynamics and organic matter changes in duck manure composting. Waste Management & Research, 36(10), 912–920.
Sari, D. R., Hidayat, A., & Nugroho, S. (2020). Optimization of duck manure composting using organic additives. Journal of Organic Agriculture Research, 12(3), 45–55.
Yu, H., Zhou, S., Chen, H., & Li, J. (2015). Effects of municipal solid waste compost on soil nutrients and heavy metals in Guangdong, China. Environmental Science and Pollution Research, 22(14), 10755–10764.
Zhang, L., Sun, X., & Tian, Y. (2017). Composting of agricultural waste: Nitrogen transformation and soil quality evaluation. Bioresource Technology, 241, 250–258.
Zhang, Y., Liu, H., Wang, X., Chen, J., & Li, M. (2022). Effect of organic fertilizer composition on the growth and physiological responses of leafy vegetables under controlled environments. Journal of Organic Agriculture Research, 15(3), 211–225.
