ผลของอุณหภูมิและระยะเวลาการเก็บรักษาก้อนเรณูกล้วยไม้ลูกผสมหวายญาญ่าต่อความมีชีวิตของก้อนเรณูการติดฝัก และการเจริญเติบโตของต้นอ่อนในสภาพปลอดเชื้อ
คำสำคัญ:
กล้วยไม้, ก้อนเรณู, ปรับปรุงพันธุ์, เมล็ด, โปรโตคอร์มบทคัดย่อ
การเก็บรักษาก้อนเรณูของกล้วยไม้เพื่อใช้ผสมกับดอกที่มีระยะเวลาการบานของดอกแตกต่างกันเพื่อผลิตกล้วยไม้ลูกผสม การเก็บรักษาก้อนเรณูกล้วยไม้ลูกผสมหวายญาญ่าในรูปแบบสดและแบบแห้ง ที่อุณหภูมิห้อง (25 องศาเซลเซียส) 12 และ -14 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 7-350 วัน เพื่อศึกษาอุณหภูมิและระยะเวลาที่เหมาะสมในการเก็บรักษาก้อนเรณูเพื่อผสมพันธุ์ พบว่า การเก็บรักษาก้อนเรณูแบบสดที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 39 วัน ก้อนเรณูมีชีวิตและติดฝักเฉลี่ยสูงสุด คือ 80 และ 100 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ และการเก็บรักษาก้อนเรณูแบบสดที่ -14 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 128 วัน ก้อนเรณูมีชีวิตและติดฝักเฉลี่ยสูงสุด 40 เปอร์เซ็นต์ เมล็ดจากการผสมด้วยก้อนเรณูที่เก็บรักษามีเอ็มบริโอและงอกเป็นโปรโตคอร์มเมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารแข็งสูตร Vacin & Went (1949) ที่เติมน้ำมะพร้าว 150 มิลลิลิตรต่อลิตร และน้ำตาลซูโครส 10 กรัมต่อลิตรเฉลี่ย 40 วัน และเจริญเป็นต้นเมื่อเพาะเลี้ยงบนอาหารแข็งสูตรดัดแปลง Vacin & Went (1949) ที่เติมน้ำมะพร้าว 150 มิลลิลิตรต่อลิตร กล้วยหอม 100 กรัมต่อลิตร ผงถ่าน 1 กรัมต่อลิตร และน้ำตาลซูโครส 20 กรัมต่อลิตร ลักษณะของต้นอ่อนจากการผสมด้วยก้อนเรณูที่เก็บและไม่เก็บรักษาไม่มีความแตกต่างกัน และเจริญเติบโตได้ในโรงเรือน การเก็บรักษาก้อนเรณูของกล้วยไม้ลูกผสมหวายญาญ่าแบบสดที่อุณหภูมิห้องและ -14 องศาเซลเซียส เหมาะสำหรับเก็บรักษาก้อนเรณูระยะสั้นและระยะกลางเพื่อผสมพันธุ์ ตามลำดับ ซึ่งเป็นวิธีการที่ง่าย สะดวก ไม่ใช้สารเคมีและอุปกรณ์ราคาแพง สามารถประยุกต์ใช้กับกล้วยไม้ไทยและกล้วยไม้ลูกผสมเพื่อปรับปรุงพันธุ์พืชได้
เอกสารอ้างอิง
Abdelgadir, H. A., Johnson, S. D., & Van Staden, J. (2012). Pollen viability, pollen germination and pollen tube growth in the biofuel seed crop Jatropha curcas (Euphorbiaceae). South African Journal of Botany, 79, 132-139.
Arditt, J. (1967). Factors affecting the germination of orchid seeds. Botanical Review, 33(1), 1-97.
Bain, H. W., Wang, J. H., Lin, W. Q., Han, N., & Zhu, M.Y. (2002). Accumulation of soluble sugars, heat-stable proteins and dehydrins in cryopreservation of protocorm-like bodies of Dendrobium candidum by the air-drying method. Journal of Plant Physiology, 159(10), 1139-1145.
Bhat, Z. A., Dhillon, W. S., Shafi, R. H. S., Rather, J. A., Mir, A. H., Shafi, W., Rashid, R., Bhat, J. A., Rather, T. R., & Wani, T. A. (2012). Influence of storage temperature on viability and in vitro germination capacity of pear (Pyrus spp.) pollen. Journal of Agricultural Science, 4, 128-135.
Bocsi, J., Kovács, G., & Barnabás, B. (1990). Pollen storage effect on seed germination ability at low temperature in maize (Zea mays L.). Cereal Research Communications, 18(4), 347-354.
Deng, Z., & Harbaugh, B. K. (2004). Technique for in vitro pollen germination and short-term pollen storage in Caladium. HortScience, 39, 365-367.
Dolce, N. R., Medina, R. D., Mroginski, L. A., & Rey, H. Y. (2016). Storage of Cohniella cepula (Orchidaceae) pollinia: fertilizing ability and subsequent fruit and seed formation. HortScience, 51(10), 1265-1269.
Engelmann, F. (2010). Use of biotechnologies for the conservation of plant biodiversity. In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 47(1), 5-16.
Fayos, O., Echávarri, B., Vallés, M. P., Mallor, C., Garcés-Claver, A., & Castillo, A. M. (2022). A simple and efficient method for onion pollen preservation: Germination, dehydration, storage conditions, and seed production. Scientia Horticulturae (Amsterdam), 305, 111358.
Ganeshan, S., Rajasekharan, P. E., Shashikumar, S., & Decruze, W. (2008). Cryopreservation of pollen. In B. M. Reed (Eds.), Plant cryopreservation: a practical guide (pp. 443-464). Springer Science and Business Media.
He, W., Xiao, Q., Pu, G., Huang, X., Li, Y., & Shi, L. (2017). Effect of walnut pollen on ‘Shuangzao’ fruit quality and early fruit of several. Journal of Hunan Agricultural University Natural Sciences, 43, 266-269.
Inpar, C., & Potapohn, N. (2009). Effects of Temperature and Storage Period on Pollinia Viability Percentage of Dendrobium scabrilingue Lindl., D. anosmum Lindl., D. parishii Rchb. f. and D. peguanum Lindl. Journal of agriculture, 25(2), 101-108.
Jia, H., Liang, X., Zhang, L., Zhang, J., Sapey, E., Liu, X., Sun, Y., Sun, S., Yan, H., Lu, W., & Han, T. (2022). Improving ultra-low temperature preservation technologies of soybean pollen for off-season and off-site hybridization. Frontiers in Plant Science, 13, 920522.
Jitsopakul, N., Chunthaworn, A., Pongket, U., & Thammasiri, K. (2023). Ability of Seidenfadenia mitrata (Rchb.f.) Garay, pollinia stored at low temperature on fertilization, pod formation and in-vitro hybrid seed germination. The Indian Journal of Genetics and Plant Breeding, 83(1), 122-126.
Khatun, S., & Flowers, T. J. (1995). The estimation of pollen viability in rice. Journal of Experimental Botany, 46, 151-154.
Kim, D. H., Kang, K. W., Enkhtaivan, G., Jan, U., & Sivanesan, I. (2019). Impact of activated charcoal, culture medium strength and thidiazuron on non-symbiotic in vitro seed germination of Pecteilis radiata (Thunb.). South African Journal of Botany, 124, 144-150.
Kunakhonnuruk, B., Inthima, P., & Kongbangkerd, A. (2018). In vitro propagation of Epipactis flava Seidenf. an endangered rheophytic orchid: A first study on factors affecting asymbiotic seed germination, seedling development and greenhouse acclimatization. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 135, 419-432.
Lyakh, V. A., Soroka, A. I., & Kalinova, M. G. (1998). Pollen storage at low temperature as a procedure for the improvement of cold tolerance in spring rape, Brassica napus L. Plant Breeding, 117, 389-391.
Marks, T. R, Seaton, P. T., & Pritchard, H. W. (2014). Desiccation tolerance, longevity and seed-siring ability of entomophilous pollen from UK native orchid species. Annals of Botany, 114, 561–569.
Matison, A. M., Jensen, C. O., & Dutcher, R. A. (1974). Triphenyltetrazolium chloride as a dye for vital tissues. Science, 106, 294-295.
Meeyot, W., & Kamemoto, H. (1969). Studies on storage of orchid pollen. American Orchid Society Bulletin, 38, 388-393.
Melo, I. L. P., & Almeida-Muradian, L. B. (2009). Comparison of methodologies for moisture determination on dried bee pollen samples. Ciênc. Tecnol. Aliment. Campinas, 31(1), 194-197.
Metz, C., Nerd, A., & Mizrahi, Y. (2000). Viability of pollen of two fruit crop cacti of the genus Hylocereus is affected by temperature and duration of storage. HortScience, 35, 22-24.
Nagar, A., Gowthami, R., Sureja, A. K., Munshi, A. D., Verma, M., Singh, A. K., Mallick, N., Singh, J., Chander, S., Shankar, M., Pathania, P., & Rajkumar, S. (2023). Simple cryopreservation protocol for Luffa pollen: enhancing breeding efficiency. Frontiers in Plant Science, 27(14), 1268726.
Popova, E., Kim, H. H., Saxena, P. K., Engelmann, F., & Pritchard, H. W. (2016). Frozen beauty: The cryobiotechnology of orchid diversity. Biotechnology Advances, 34(4), 380-403.
Pritchard, H. W., & Prendergast, F. G. (1989). Factors influencing the germination and storage characteristics of orchid pollen. In H. W. Pritchard (Eds.), Modern methods in orchid conservation: the role of physiology, ecology, and management. (pp. 1-16). Cambridge University Press.
Prizao, E. C., Goncalves, L. D. M., Gutierre, M. A. M., Mangolin, C. A., & Machado, M. D. F. P. D. S. (2012). Activated charcoal and graphite for the micropropagation of Cattleya bicolor Lindl. and a orchid double hybrid ‘BLC Pastoral Innocence’. Acta Scientiarum Agronomy, 34, 157-161.
Reed, B. M., Denoma, J., Luo, J., Chang, Y., & Towill, L. (1998). Cryopreservation and long-term storage of pear germplasm. In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 34(3), 256-260.
Rosell, P, Saúco, V. G., & Herrero, M. (2006). Pollen germination as affected by pollen age in cherimoya. Scientia Horticulturae, 109, 97-100.
Sauve, R., Craddock, J., Reed, S., & Schlarbaum, S. (2000). Storage of flowering dogwood (Cornus florida L.) pollen. HortScience, 35, 108-109.
Shankar, M., Gowthami, R., Tripathi, K., Deepak, D. A., Barpete, S., & Agrawal, A. (2023). In vitro germination and cryopreservation technique for long-term pollen conservation of underutilized legume: Grasspea (Lathyrus sativus). Indian Journal of Agricultural Sciences, 93, 205-209.
Shijun, C. (1984). The studies on keeping freshness of orchid pollinia. Acta Horticulturae Sinica, 11, 279-280.
Soares, T. L., Silva, S. O., Costa, M. A. P. C., Santos-Serejo, J. A., Souza, A. S., Lino, L. S. M., Souza, E. H., & Jesus, O. N. (2008). In vitro germination and viability of pollen grains of banana diploids. Crop Breeding and Applied Biotechnology, 8, 111-118.
Vacin, E. F., & Went, F. W. (1949). Some pH changes in nutrient solutions. Botanical Gazette, 110, 605-613.
Vaknin, Y., & Disikowitch, D. (2000). Effects of short-term storage on germinability of pistachio pollen. Plant Breeding, 119, 347-350.
Van der Walt, I. D., & Littlejohn, G. M. (1996). Storage and viability testing of Protea pollen. Journal of the American Society for Horticultural Science, 121, 804-809.
Vendrame, W. A., Carvalho, V. S., Dias, J. M. M., & Maguire, I. (2008). Pollination of Dendrobium hybrids using cryopreserved pollen. HortScience, 43, 264-267.
Wu, Y., Gao, W., Zhou, Y., & Guo, H. (2022). Optimization of in vitro germination and storage of Armeniaca sibirica pollen. Scientia Horticulturae, 304, 111309.
Yuan, S. C., Chin, S. W., Lee, C. Y., & Chen, F. C. (2018). Phalaenopsis pollinia storage at sub-zero temperature and its pollen viability assessment. Botanical Studies, 59, 1-8.
Zhang, Y., Shang, X., & Liu, Y. (2006). Advances in research of pollen cryopreservation. Journal of Beijing Forestry University, 28, 139-147.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารเกษตรศาสตร์และเทคโนโลยี มทร.อีสาน
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารทดสอบระบบ ThaiJo2 ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื่อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการดีพิมพ์ในวารสารทดสอบระบบ ThaiJo2 ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารทดสอบระบบ ThaiJo2 หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่หรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรณ์จากวารสารทดสอบระบบ ThaiJo2 ก่อนเท่านั้น
