การระบุชนิดของสารกลุ่ม Cannabinoids และความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของกัญชงและกัญชา โดยโมเลกุลเครื่องหมายเอสเอสอาร์

Main Article Content

มัลลิกา จินดาซิงห์
สุทธิรักษ์ ผลเจริญ

บทคัดย่อ

     การระบุชนิดของสารกลุ่ม cannabinoids ในกัญชงและกัญชานี้ ได้ทำการวิเคราะห์โดยเครื่องก๊าซโครมาโท กราฟี/แมสสเปคโทรเมตรี (GC-MS) ซึ่งเป็นวิธีการที่สามารถวิเคราะห์ชนิดของสารกลุ่ม cannabinoids ในกัญชงและกัญชา ได้ โดยพบว่า มีสารกลุ่ม cannabinoids  4 ชนิด ได้แก่ THC, CBN, CBC และ CBD ซึ่งมีปริมาณสารที่แตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05)  มีค่าอยู่ระหว่าง 0.65±0.15 – 6.76±0.21, 0.13±0.12 – 0.52±0.19, 0.00 – 0.29±0.15 และ 0.96±0.18 – 3.97±0.18 % ตามลำดับ โดยกัญชงและกัญชาสายพันธุ์ปางตองมีสาร THC มากที่สุด พันธุ์เวียดนามมีสาร CBN และ CBD มากที่สุด และพันธุ์ปางอุ๋งมีสาร CBC มากที่สุด การระบุความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมในกัญชง 9 สายพันธุ์ และกัญชา 1 สายพันธุ์ โดยเทคนิคโมเลกุลเครื่องหมายเอสเอสอาร์ จำนวน 11 ไพร์เมอร์ สามารถแยกความแตกต่างทางพันธุกรรมของกัญชงสูงถึง 100 % ในการศึกษานี้พบว่า มีจำนวนแถบดีเอ็นเอที่มีความแตกต่างเกิดขึ้นทั้งหมด 41 อัลลีล จากการวิเคราะห์ดีเอ็นเอเบื้องต้นโดยใช้วิธี unweighted pair group a arithematic average (UPGMA) จำนวนอัลลีลเฉลี่ยต่อโลคัส SSR เท่ากับ 3.73 ค่าสัมประสิทธิ์ความคล้ายคลึงกันเปลี่ยนแปลงจาก 0.05 ถึง 0.83 โดยมีค่าเฉลี่ย 0.44 ซึ่งบ่งชี้ว่า มีฐานทางพันธุกรรมที่กว้างมากและมีความแปรผันทางพันธุกรรมสูง จากการใช้ความคล้ายคลึงกันทางพันธุกรรมของฐาน SSR UPGMA dendrogram แสดงให้เห็นว่าสามารถจำแนกสายพันธุ์ที่ศึกษาออกเป็น 2 กลุ่ม ที่มีลักษณะเฉพาะดังนี้ กลุ่มที่ 1 ได้แก่ พันธุ์สองแคว ปางตอง ห้วยแล้ง กัญชา ปางแก และเวียดนาม และกลุ่มที่ 2 ได้แก่ พันธุ์พบพระ ปางอุ๋ง แม่ตะละ และห้วยหอย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

สุทธิรักษ์ ผลเจริญ เศรษฐา ศิริพินธุ์ ดนุวัติ เพ็งอ้น และวีรชัย พุทธวงศ์. 2552. การวิเคราะห์สารเสพติด tetrahydrocannabinol (THC) ในกัญชงพันธุ์ต่างกัน โดยเทคนิคก๊าซโครมาโทกราฟี/แมสสเปคโทรเมตรี (GC/MS). วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 40(3): 305-308.

Alghanim, H. J., and J. R. Almirall. 2003. Development of microsatellite markers in Cannabis sativa for DNA typing and genetic relatedness analyses. Anal. Bioanal. Chem. 376: 1225–1233.

Bruce, L.H. and D.R. John. 1973. Nuclear magnetic resonance spectroscopy 13C fourier transformspectra of -8-THC and -9-tetrahydrocannabinol. Proc. Nat. Acad. Sci. 70(4): 1027-1029.

Chadi, A. 2006. Development and validation of the quantitation of 9-tetrahydrocannabinol in human plasma by high performance liquid chromatography after solid-phase extraction. Pharma. and Biom. Ana. 41(3): 1011-1016.

Cherney, J.H. and E. Small. 2016. Industrial Hemp in North America: Production, Politics, and Potential. Agronomy. 58(6): 1-24.

De Zeeuw, R. A., Th. M. Malingre and F. W. H. M. Merkus. 1972. Tetrahydrocannabinolic acid, an important component in the evaluation of Cannabis products. Pharm. Pharmacology. 24: 1-6.

Devane, W.A., L. Hanuš, A. Breuer, R.G. Pertwee, L.A. Stevenson, G. Griffin, D. Gibson, A. Mandelbaum, A. Etinger and R. Mechoulam. 1992. Isolation and structure of a brain constituent that binds to the cannabinoid receptor. Sci. 258: 1946-1949.

Doyle, J. J. and J. L. Doyle. 1987. A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue. Phytochemical Bulletin 19: 11-15.

Elsohly, M.A. and D. Slade. 2005. Chemical constituents of marijuana: The complex mixture of natural cannabinoids. Life Sci. 78: 539-548.

Etienne, P.M. de Meijer, B. Manuela, C. Andrea, C. Paola, M. Cristina, R. Paolo and M. Giuseppe. 2003. The inheritance of chemical phenotype in Cannabis sativa L. Genetics. 136: 335-346.

Gao C., Xin P., C. Cheng, Q. Tang, P. Chen, C. Wang, G. Zang and L. Zhao 2014. Diversity Analysis in Cannabis sativa Based on Large-Scale Development of Expressed Sequence Tag-Derived Simple Sequence Repeat Markers. PLoS ONE. 9(10): 110638.

Gilmore S. and R. Peakall 2003. Isolation of Microsatellite Markers in Cannabis sativa L. (marijuana). Molecular Biology Notes. 3: 105–107

Heyden, M.J. and P.J. Sharp 2001. Targeted development of informative Microsatellite (SSR) markers. Nucleic Acids Res. 29(8): 44-4.

Hazekamp, A., Y. Hae Choi and R. Verpoorte. 2004. Quantitative Analysis of Cannabinoids from Cannabis sativa using 1H NMR Chem. Pharin. Bull. 52(6): 718-721.

Lachenmeier, D. W., L. Kroener, F. Musshoff and B. Madea. 2004. Determination of cannabinoids in hemp food products by use of headspace solid-phase micro extraction and gas chromatography mass spectrometry. Anal. Bioanal. Chem. 378: 183-189.

Miller Coyle, H. 2003. An overview of DNA methods for the identification and individualization of marijuana. Croat. Med. 44(3): 315-321.

Morgante, M. and A. M. Olivieri. 1993. PCR-amplified microsatellites as markers in plant genetics. Plant 3: 175–182.

Pellegrini M., E. Marchesi, R. Pacifici and S. Pichini. 2005. A rapid and simple procedure for the determination of cannabinoids in hemp food products by gas chromatography mass spectrometry. Pharmaceutical and Biomedical Analysis 36: 939–946.