การระบุชนิดของสารกลุ่ม Cannabinoids และความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมของกัญชงและกัญชา โดยโมเลกุลเครื่องหมายเอสเอสอาร์

บทคัดย่อ

     การระบุชนิดของสารกลุ่ม cannabinoids ในกัญชงและกัญชานี้ ได้ทำการวิเคราะห์โดยเครื่องก๊าซโครมาโท กราฟี/แมสสเปคโทรเมตรี (GC-MS) ซึ่งเป็นวิธีการที่สามารถวิเคราะห์ชนิดของสารกลุ่ม cannabinoids ในกัญชงและกัญชา ได้ โดยพบว่า มีสารกลุ่ม cannabinoids  4 ชนิด ได้แก่ THC, CBN, CBC และ CBD ซึ่งมีปริมาณสารที่แตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05)  มีค่าอยู่ระหว่าง 0.65±0.15 – 6.76±0.21, 0.13±0.12 – 0.52±0.19, 0.00 – 0.29±0.15 และ 0.96±0.18 – 3.97±0.18 % ตามลำดับ โดยกัญชงและกัญชาสายพันธุ์ปางตองมีสาร THC มากที่สุด พันธุ์เวียดนามมีสาร CBN และ CBD มากที่สุด และพันธุ์ปางอุ๋งมีสาร CBC มากที่สุด การระบุความสัมพันธ์ทางพันธุกรรมในกัญชง 9 สายพันธุ์ และกัญชา 1 สายพันธุ์ โดยเทคนิคโมเลกุลเครื่องหมายเอสเอสอาร์ จำนวน 11 ไพร์เมอร์ สามารถแยกความแตกต่างทางพันธุกรรมของกัญชงสูงถึง 100 % ในการศึกษานี้พบว่า มีจำนวนแถบดีเอ็นเอที่มีความแตกต่างเกิดขึ้นทั้งหมด 41 อัลลีล จากการวิเคราะห์ดีเอ็นเอเบื้องต้นโดยใช้วิธี unweighted pair group a arithematic average (UPGMA) จำนวนอัลลีลเฉลี่ยต่อโลคัส SSR เท่ากับ 3.73 ค่าสัมประสิทธิ์ความคล้ายคลึงกันเปลี่ยนแปลงจาก 0.05 ถึง 0.83 โดยมีค่าเฉลี่ย 0.44 ซึ่งบ่งชี้ว่า มีฐานทางพันธุกรรมที่กว้างมากและมีความแปรผันทางพันธุกรรมสูง จากการใช้ความคล้ายคลึงกันทางพันธุกรรมของฐาน SSR UPGMA dendrogram แสดงให้เห็นว่าสามารถจำแนกสายพันธุ์ที่ศึกษาออกเป็น 2 กลุ่ม ที่มีลักษณะเฉพาะดังนี้ กลุ่มที่ 1 ได้แก่ พันธุ์สองแคว ปางตอง ห้วยแล้ง กัญชา ปางแก และเวียดนาม และกลุ่มที่ 2 ได้แก่ พันธุ์พบพระ ปางอุ๋ง แม่ตะละ และห้วยหอย