การเข้าทำลายของมอดเจาะผลกาแฟและประสิทธิภาพ ของสารล่อเพื่อการควบคุม

Main Article Content

อนุตร บูรณพานิชพันธุ์
เยาวลักษณ์ จันทร์บาง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเข้าทำลายผลกาแฟของมอดเจาะผลกาแฟและทดสอบประสิทธิภาพของสารล่อมอดเจาะผลกาแฟ (Hypothenemus hampei (Ferrari)) เพื่อใช้กำจัดมอดเจาะผลกาแฟในสภาพแปลงปลูกกาแฟของเกษตรกรพื้นที่ ตำบลเทพเสด็จ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่  จากการศึกษาการเข้าทำลายผลกาแฟของมอดเจาะผลกาแฟในสภาพแปลงปลูกโดยนับผลกาแฟที่ถูกมอดเจาะทำลายบนต้นกาแฟ พบว่า ความเสียหายของผลกาแฟในกิ่งระดับล่างมีมากกว่ากิ่งระดับบนที่อยู่สูงจากพื้นดินมากกว่า 1.50 เมตรขึ้นไป อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) และความเสียหายของผลกาแฟที่ได้จากการสุ่มกิ่งกาแฟ 6 กิ่งต่อต้น สามารถใช้เป็นตัวแทนได้ เนื่องจากเมื่อเทียบกับการเก็บผลกาแฟตรวจนับทั้งต้นแล้วไม่มีความแตกต่างกันทางสถิติ โดยความเสียหายของผลผลกาแฟที่ได้จากกิ่งกาแฟ 6 กิ่งและการนับทั้งต้นมีค่าเท่ากับ 12.30 ±12.47 และ 12.06 ±10.08 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ สำหรับการศึกษาประสิทธิภาพของสารล่อมอดเจาะผลกาแฟ ได้ทำการวางกับดักที่ดัดแปลงจากขวดน้ำดื่มและสารล่อมอดเจาะผลกาแฟสูตรต่าง ๆ เป็นเวลาต่อเนื่องกัน ตั้งแต่เดือนสิงหาคม ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2555 พบว่า จำนวนมอดเจาะผลกาแฟที่รวบรวมได้จากกับดักในเดือนสิงหาคมและกันยายนมีจำนวนน้อยกว่ามอดที่ดักได้ในเดือนพฤศจิกายนและธันวาคมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างสูตรของสารล่อมอดเจาะผลกาแฟที่ดำเนินการในช่วงเวลาเดียวกัน พบว่า สารล่อสูตรต่าง ๆ ให้ผลในการดึงดูดมอดเจาะผลกาแฟไม่แตกต่างกันทางสถิติ โดยในเดือนธันวาคมพบมอดเจาะผลกาแฟติดกับดักมากที่สุด สารล่อสูตรที่มีส่วนผสมของเมทานอลและเอทานอล ในอัตราส่วน 1:1 มีแนวโน้มเป็นสารล่อที่ดึงดูดมอดเจาะผลกาแฟได้ดีที่สุด

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

บัณฑูรย์ วาฤทธิ์ ชวลิต กอสัมพันธ์ วราพงษ์ บุญมา ประเสริฐ คำออน นิธิ ไทยสันทัด ถาวร สุภาวงศ์ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง และ สมบัติ ศรีชูวงศ์. 2551. การศึกษาการระบาดและป้องกันกำจัดมอดเจาะผลกาแฟอราบิก้าแบบผสมผสาน. รายงานผลการวิจัยฉบับสมบูรณ์. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่. 39 หน้า.

เยาลักษณ์ จันทร์บาง ชวลิต กอสัมพันธ์ สมบัติ ศรีชูวงศ์ และ นพรัตน์ แสงศรีจันทร์. 2552ก. การลดปริมาณมอดเจาะผลกาแฟด้วยกับดัก Multiple Funnel และสารล่อ “ซีเอ็มยู ซีวัน”. หน้า 466-471. ใน: รายงานผลงานวิจัยของมูลนิธิโครงการหลวง ประจำปี 2552. มูลนิธิโครงการหลวง, เชียงใหม่.

เยาวลักษณ์ จันทร์บาง บัณฑูรย์ วาฤทธิ์ ชวลิต กอสัมพันธ์ วราพงษ์ บุญมา ประเสริฐ คำออน นิธิ ไทยสันทัด สมบัติ ศรีชูวงศ์ ถาวร สุภาวงค์ และ พิชญาภา ทองมาลัย. 2552ข. การใช้กับดัก Multiple funnel ร่วมกับสารล่อในการสำรวจมอดเจาะผลกาแฟ. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร 40(3)(พิเศษ): 268-271.

Barrera, J. F. 2008. Coffee pests and their management. pp. 961-998. In: J. L. Capinera (ed.). Encyclopedia of Entomology. 2nd ed. Springer, Amsterdam.

Benavides, P., C. Góngora and A. Bustillo. 2012. IPM program to control coffee berry borer Hypothenemus hampei, with emphasis on highly pathogenic mixed strains of Beauveria bassiana to overcome insecticide resistance in Colombia. (Online). Available: http://cdn.intechweb.org/pdfs/25689.pdf (December 7, 2012).

CIRAD. 2013. A coffee berry borer control method: Triple-action IPM. (Online). Available: http://www.cirad.fr/en/content/download/5039/47962/version/8/file/Plaquette+scolyte+GB.pdf (January 14, 2013).

CTAHR. 2013. Alternative host plants of Hypothenemus hampei. (Online). Available: http://www.ctahr.hawaii.edu/site/Downloads/CBB/CBB_Hosts.pdf (December 16, 2012).

Dufour, B. P. and B. Frérot. 2008. Optimization of coffee berry borer, Hypothenemus hampei Ferrari (Col., Scolytidae), mass trapping with an attractant mixture. Journal of Applied Entomology 132: 591-600.

Mathieu, F., L. O. Brun, C. Marchillaud and B. Frérot. 1997. Trapping of the coffee berry borer Hypothenemus hampei Ferr. (Col., Scolytidae) within a mesh-enclosed environment: interaction of olfactory and visual stimuli. Journal of Applied Entomology 121: 181-186.

Reid, J. C. and A. Mansingh. 1985. Economic losses due to Hypothenemus hampei Ferr. during processing of coffee berries in Jamaica. Tropical Pest Management 31(1): 55-59.

State of Hawaii. 2011. Coffee berry borer. (Online). Available: http://hawaii.gov/hdoa/pi/ppc/ coffee-berry-borer-folder/NPA%20-%20Hypothenemus%20hampei%20MASTER%203-11.pdf (December 17, 2012).

The Caribbean Pest Information Network. 2013. Hypothenemus hampei. (Online). Available: http://caripestnetwork.org/vtt/docs/datasheets/coleoptera/hypothenemus_hampei.pdf (December 9, 2012).

Vega, F. E., G. Mercadier, A. Damon and A. Kirk. 1999. Natural enemies of the coffee berry borer, Hypothenemus hampei (Ferrari) (Coleoptera: Scolytidae) in Togo and Côte d’lvoire, and other insects associated with coffee beans. African Entomology 7(2): 243-248.