ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงบางชนิดที่มีต่อหนอนใยผัก ในเขตภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย

Main Article Content

คณิตา ทองเจริญ
วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ
ไสว บูรณพานิชพันธุ์
จิราพร ตยุติวุฒิกุล

บทคัดย่อ

หนอนใยผัก (Plutella xylostella L.) เป็นศัตรูที่สำคัญที่สุดของพืชวงศ์กะหล่ำทั่วโลก และเกษตรกรจำเป็นต้องใช้สารฆ่าแมลงที่มีความรุนแรงในการกำจัดอย่างต่อเนื่อง สารฆ่าแมลงหลายชนิดมีประสิทธิภาพลดลงอย่างรวดเร็วภายหลังจากใช้ในการควบคุมหนอนใยผักช่วงระยะเวลาหนึ่ง อย่างไรก็ตาม ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงมีระดับแตกต่างไปตามพื้นที่แหล่งเพาะปลูกผัก ประกอบกับในปัจจุบันได้มีสารฆ่าแมลงชนิดใหม่หลายชนิดที่มีประสิทธิภาพสูงในการควบคุมหนอนใยผักและปลอดภัยต่อสภาพแวดล้อมวางจำหน่ายในท้องตลาดเพิ่มมากขึ้น ซึ่งข้อมูลของประสิทธิภาพ ในการควบคุมหนอนใยผักของสารเหล่านี้มีน้อยมาก ดังนั้นจึงได้ดำเนินการศึกษาประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงบางชนิด ที่มีต่อหนอนใยผัก เขตภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทยขึ้น โดยมุ่งเน้นการศึกษาผลของสารฆ่าแมลงที่เกษตรกรนิยมใช้  15  ชนิด คือ อะบาเม็กติน, คลอร์ฟีนาเพอร์, สปินโนแซด, อินด๊อกซาคาร์บ, ฟิโปรนิล, โพรไทโอฟอส,  โพรฟีโนฟอส, เดลทาเมทริน, แลมบ์ดาไซฮาโลทริน, ไซเพอร์เมทริน, คลอร์ฟลูอาซูรอน, เอสเฟนวาลีเรต, อีมาเม็กติน เบนโซเอต, ไดอะเฟนไทยูรอน และ เชื้อแบคทีเรีย บาซิลลัส ทรูริงเยนซิส ทดสอบกับหนอนใยผัก จากพื้นที่ปลูกผักวงศ์กะหล่ำในเขตจังหวัดตาก, นครสวรรค์, พิษณุโลก, เพชรบูรณ์  และอุตรดิตถ์ โดยมีจังหวัดนนทบุรี และเชียงใหม่ เป็นแหล่งเปรียบเทียบ โดยแบ่งเป็นการทดสอบกับหนอนใยผัก  2  วิธีคือ วิธีหยดสารฆ่าแมลงลงบนตัวแมลง และ วิธีการจุ่มใบพืช บนแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ มีจำนวน  4  ซ้ำ ผลการศึกษาพบว่า ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงทั้ง 15 ชนิด ที่มีต่อหนอนใยผัก มีความแตกต่างไปตามแหล่งพื้นที่อาศัย ช่องทางการได้รับสาร และชนิดของสารฆ่าแมลง ในลักษณะที่สอดคล้องกันอย่างมาก ประสิทธิภาพในการควบคุมหนอนใยผักจาก จังหวัดพิษณุโลก และนนทบุรี ของสารฆ่าแมลงที่ศึกษามีระดับต่ำมาก วิธีการหรือช่องทางการได้รับสาร ที่มีผลรุนแรงต่อหนอนใยผักมากที่สุดคือ วิธีการจุ่มใบพืช และสารฆ่าแมลงที่มีประสิทธิภาพสูงในการควบคุมหนอนใยผัก คือ ไดอะเฟนไทยูรอน อินด๊อกซาคาร์บ ฟิโปรนิล สปินโนแซด โพรไทโอฟอส และ เชื้อแบคทีเรีย บาซิลลัส ทรูริงเยนซิส

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กองกีฏและสัตววิทยา. 2547. คำแนะนำการป้องกันกำจัดแมลงและสัตว์ศัตรูพืชปี 2547. เอกสารวิชาการ. กองกีฏและสัตววิทยา, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ. 284 น.

พรรณเพ็ญ ชโยภาส ปิยรัตน์ เขียนมีสุข ทวีศักดิ์ ชโยภาส และจิราภรณ์ ทองพันธ์. 2543. การศึกษาระดับความเป็นพิษของสารฆ่าแมลงต่อหนอนใยผัก. หน้า 45-51. ใน: รายงานผลการค้รคว้าและวิจัย ปี 2543. กลุ่มงานวิจัยแมลงศัตรูพืชสวนอุตสาหกรรม, กองกีฏและสัตววิทยา, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.

วินัย รัชตปกรณ์ชัย และณัฐวัฒน์ แย้มยิ้ม. 2538. การศึกษาประสิทธิภาพสารฆ่าแมลงในการป้องกันกำจัดแมลงศัตรูผักในคะน้า. ใน: รายงานผลการค้นคว้าและวิจัยปี 2538. กลุ่มงานวิจัยแมลงศัตรูผัก ไม้ดอกและไม้ประดับ, กองกีฏและสัตววิทยา, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.

วินัย รัชตปกรณ์ชัย และอนันต์ วัฒนธัญกรรม. 2532. การศึกษาระดับความเป็นพิษของสารฆ่าแมลงบางชนิดต่อหนอนใยผัก. หน้า 102-114. ใน: รายงานผลการค้นคว้าและวิจัย ปี 2532. กองกีฏและสัตววิทยา, กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.

วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2545. ทิศทางการวิจัยเพื่อควบคุมหนอนใยผักในประเทศไทย. วารสารเกษตรนเรศวร 6(1): 81-98.

วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2550. การศึกษาพฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดศัตรูผักของเกษตรกรในเขต ภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย. วารสารเกษตรนเรศวร 10(2): 73-89.

Baek, J. H., J. I. Kim, D. W. Lee, B. K. Chung T. Miyata and S. H. Lee. 2005. Identification and characterization of ace1-type acetylcholinesterase likely associated with organophosphate resistance in Plutella xylostella. Pesticide Biochemistry and Physiology 81: 164–175.

Black, B.C., R.M. Hollingworth, K.I. Ahammadsahip, C.D. Kukel and S. Donovan. 1994. Insecticidal action and mitochondrial uncoupling activity of AC-303, 630 and related homogenated pyrroles. Pesticide Biochemistry and Physiology 50: 115-128.

Cameron, P. J. and G. P. Walker. 1998. Warning: diamondback moth resistant to pesticides. Commercial Grower 53: 12-13.

Furlong, M. J. and D. J. Wright. 1994. Examination of stability of resistance and cross-resistance patterns to acylurea insect growth regulators in field populations of the diamondback moth, Plutella xylostella, from Malaysia. Pesticide Science 42: 315–326.

Glare, T. R. and M. O’Callaghan. 2000. Bacillus thuringiensis: Biology, Ecology and Safety. John Wiley & Sons, Chichester. 350 pp.

Goudegnon, A. E., A. A. Kirk, B. Schiffers and D. Bordat. 2000. Comparative effects of deltamethrin and neem kernel solution treatments on diamondback moth and Cotesia plutellae (Hym., Braconidae) parasitoid populations in Cotonou peri-urban area in Benin. Journal of Applied Entomology 124: 141-144.

Greathead, D. J. 1995. Natural enemies in combination with pestticides for integrated pest management. pp. 183-197. In: R. Reuveni (ed.). Novel Approaches to Integrated Pest Management. CRC Press, Boca Raton.

Hayes, W. J. and E. R. Laws, Jr. 1991. Handbook of Pesticide Toxicology. Academic Press, San Diego. 1576 pp.

Hill, D.S. 1975. Agricultural Insect Pests of the Tropics and Their Control. Cambridge University Press, Cambridge. 516 pp.

Ishaaya, I., S. Yablonski and A. R. Horowitz. 1995. Comparative toxicity of two ecdysteroid agonists, RH-2485 and RH-5992, on susceptible and pyrethroid-resistant strains of the Egyptian cotton leafworm, Spodoptera littoralis. Phytoparasitica 23: 139–145.

Kao, C. H. and E. Y. Cheng. 2001. Insecticide resistance in Plutella xylostella L. XI. Resistance to newly introduced insecticides in Taiwan. Journal of Agricultural Research of China 50: 80-89.

Kibata, G. N. 1996. The diamondback moth: A problem pest of Brassica crops in Kenya. pp. 47–53. In: A. Sivapragasam, W.H. Loke, H. A. Kadir and G.S. Lim (eds.). The Management of Diamondback Moth and other Crucifer Pests. Proceedings of the Third International Workshop, Kuala Lumpur, Malaysia.

Lee, S. C., Y. S. Cho and D. I. Kim. 1993. Comparative study of toxicological methods and field resistance to insecticides in diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae). Korean Journal of Applied Entomology 32: 323–329.

Liu, T. X. and A. N. Sparks, Jr. 1999. Efficacies of some selected insecticides on cabbage looper and diamondback moth on cabbage in south Texas. Subtropical Plant Science 51: 54-58.

Liu, T. X., W. D. Hutchison W. Chen and E. C. Burkness. 2003. Comparative susceptibilities of diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae) and cabbage looper (Lepidoptera: Noctuidae) from Minnesota and south Texas to lambda-cyhalothrin and indoxacarb. Journal of Economic Entomology 96(4): 1230-1236.

Mohan, M. and G. T. Gujar. 2003. Local variation in susceptibility of the diamondback moth, Plutella xylostella (Linnaeus) to insecticides and role of detoxification enzymes. Crop Protection 22: 495–504.

Monnerat, R. G., D. Bordat, M. C. Branco and F.H. Franca. 2001. Effect of Bacillus thuringiensis Berliner and chemical insecticides on Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Yponomeutidae) and its parasitoids. Review of Agricultural Entomology 89(10): 1181.

Perez, C. J., P. Alvarado, C. Narvaez, F. Miranda, L. Hernandez, H. Vanegas, A. Hruska and A.M. Shelton. 2000. Assessment of insecticide resistance in five insect pests attacking field and vegetable crops in Nicaragua. Journal of Economic Entomology 93: 1779–1787.

Rabb, R. L. 1970. Introduction to the conference. pp. 1-5. In: R. L Rabb and F. E. Guthrie (ed.). Concepts of Pest Management. North Carolina State University Press, Raleigh.

Saito, T., T. Miyata and P. Keinmeesuke. 1991. Selective toxicities of insecticides between insect pests and natural enemies. pp. 131-136. In: E. Hodgson, R.M. Roe and N. Motoyama (eds.). Reviews in Pesticide Toxicology1: Pesticides and the Future: Toxicological Studies of Risks and Benefits. North Carolina State University, Raleigh.

Shelton, A. M., F. V. Sances, J. Hawley, J. D. Tang, M. Boune, D. Jungers, H. L. Collins and J. Farias. 2000. Assessment of insecticide resistance after the outbreak of diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae) in California in 1997. Journal of Economic Entomology 93: 931-936.

Talekar, N. S. (ed.). 1992. Dimondback Moth and Other Crucifer Pest. Proceedings of the Second International Workshop. 10 - 14 .

December 1990. Asian Vegetable Resarch and Development Center. Tainan, Taiwan.

Verkerk, R. H. J. and D.J. Wright. 1996. Multitrophic interactions and management of the diamondback moth: a review. Bulletin of Entomology Research 86: 05-216.

Wright, D. J., M. Iqbal, F. Granero and J. Ferre. 1997. A change in a single midgut receptor in the diamondback moth (Plutella xylostella) is only in part responsible for field resistance to Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki and B. thuringiensis subsp. aizawai. Applied and Environmental Microbiology 63: 1814-1819.

Ware, G. W. and D. M. Whitacre. 2004. The Pesticide Book. 6th ed. Meister Media Worldwide, Willoughby. 488 pp.

Yu, S. J., and S. N. Nguyen. 1996. Insecticide susceptibility and detoxification enzyme activities in permethrin-selected diamondback moths. Pesticide Biochemistry and Physiology 56: 69–77.

Zhang, X. Y., H. Jie, Y.C. Yu and X. Yi. 2001. Monitoring on resistance of diamondback moth to abamectin and field control experiments in Yunnan, China. Review of Agricultural Entomology 90(5): 635-636.

Zhao, J. Z., Y. X. Li, H. L. Collins, L. Gusukuma-Minuto, R. F. L. Mau, G. D. Thompson and A.M. Shelton. 2002. Monitoring and characterization of diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae) resistance to spinosad. Journal of Economic Entomology 95: 430–436.