การศึกษานิเวศวิทยาของหนอนเจาะต้นกาแฟ <I>XYLOTRECHUS QUADRIPES</I> CHEVROLAT (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) ในภาคเหนือของประเทศไทย III. การสำรวจรอยเจาะออกของตัวเต็มวัย

บทคัดย่อ

การสำรวจร่องรอยการเจาะออกของตัวเต็มวัยของหนอนเจาะต้นกาแฟ Xylotrechus quadripes Chevrolat ในปี 2534 ที่สวนกาแฟบ้านปางบง และสวนกาแฟบ้านแม่หลอด จังหวัดเชียงใหม่  โดยเลือกลุ่มต้นกาแฟที่พบรอยเจาะออกของตัวเต็มวัย และนับรอยเจาะออก และวัดตำแหน่งของรอยเจาะออกบนต้นกาแฟรอยเจาะออกที่ตรวจพบบนต้นกาแฟ แบ่งเป็นรอยเจาะออกเก่า (Old hole) และรอยเจาะออกใหม่ (New hole).

จำนวนรอยเจาะออกทั้งหมดของตัวเต็มวัยที่บ้านปางบง  เฉลี่ย 6.13 ตัวต่อต้น ต้นที่พบรอยเจาะออกมากที่สุด มีจำนวน 33 รอย  ขณะที่บ้านแม่หลอดพบรอยเจาะออกต่อต้นมากที่สุด 12 รอย  รอยเจาะออกทั้งหมดเฉลี่ย 3 ตัวต่อต้น ตำแหน่งการเจาะออกของตัวเต็มวัยของทั้งสองสถานที่ที่ทำการทดลอง พบมากในช่วงความสูงระหว่าง 100-150 เซนติเมตรเหนือระดับพื้นดิน หรือประมาณ 1/2 หรือ 1/3 ของความสูงของต้นกาแฟ  นอกจากนี้ยังพบว่า  ช่วงการออกเป็นตัวเต็มวัยของแมลง พบมากที่สุดในเดือนพฤษภาคม  เฉลี่ย 1.10 และ 0.68 ตัวต่อต้น ที่บ้านปางบง และบ้านแม่หลอด  ตามลำดับ ร่องรอยการเจาะออกมาจากต้นกาแฟของตัวเต็มวัยในช่วงระยะเวลาที่ทำการศึกษาที่บ้านปางบง และแม่หลอด มีจำนวนรอยเจาะออกใหม่ 47.50 และ 52.50 เปอร์เซ็นต์ของจำนวนต้นกาแฟทั้งหมด  ในช่วงการทดลองจนกระทั่งสิ้นสุดการทดลอง ต้นกาแฟที่ใช้ศึกษาที่บ้านปางบงตายไปทั้งหมด 35 เปอร์เซ็นต์ ส่วนที่บ้านแม่หลอดตายไป 20 เปอร์เซ็นต์.

การศึกษาช่วงเวลาในการออกเป็นตัวเต็มวัยตลอด 24 ชั่วโมงในห้องปฏิบัติการ พบว่า ด้วงหนวดยาวเจาะออกมาจากต้นกาแฟเฉพาะในเวลากลางวันเท่านั้น ช่วงที่พบด้วงหนวดยาวเจาะออกจากต้นกาแฟมากที่สุดคือ ช่วงเวลา 10 นาฬิกา