การคัดเลือกข้าวลูกผสมระหว่างพันธุ์แสง 5 และพันธุ์ปทุมธานี 1 เพื่อเพิ่มปริมาณสารฟีนอลิกและผลผลิตในชั่วที่ 4 และชั่วที่ 5
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ข้าวก่ำพันธุ์แสง 5 เป็นข้าวพื้นเมืองที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีม่วงดำและมีสารฟีนอลสูง (phenol) ซึ่งมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) แต่ให้ผลผลิตต่ำเมื่อเทียบกับข้าวสายพันธุ์สมัยใหม่ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินและคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวลูกผสมที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำ ปริมาณฟีนอลสูง และให้ผลผลิตสูง โดยคัดเลือกจากประชากรลูกผสมชั่วที่ 3 ระหว่างข้าวพันธุ์แสง 5 และปทุมธานี 1 ได้ทั้งหมดจำนวน 14 ต้น นำไปปลูกประเมินและคัดเลือกในชั่วที่ 4 และ 5 โดยในประชากรลูกผสมชั่วที่ 4 ปลูกในกระถางทดลองสภาพนาสวน ในโรงเรือนทดลอง ในฤดูนาปรัง พ.ศ. 2563 ปลูกประชากรละ 10 ต้นคัดเลือกได้ทั้งหมด 4 ต้นที่ให้ผลผลิตและมีปริมาณฟีนอลสูงเป็นตัวแทนของประชากร ในชั่วที่ 5 ปลูกคัดเลือกในแปลงทดลอง พบว่าพันธุ์แม่แสง 5 มีปริมาณฟีนอล 533.3 มิลลิกรัมสมมูลกรดแกลลิกต่อน้ำหนักเมล็ด 100 กรัม ในขณะที่พันธุ์พ่อปทุมธานี 1 ไม่พบสารฟีนอล สามารถคัดเลือกต้นที่มีปริมาณฟีนอลสูง เยื่อหุ้มเมล็ดสีดำ และผลผลิตสูงกว่าพันธุ์แม่ได้ 7 สายพันธุ์ โดยมีปริมาณฟีนอลระหว่าง 753.0-1237.4 มิลลิกรัมสมมูลกรดแกลลิกต่อน้ำหนักเมล็ด 100 กรัม และผลผลิตระหว่าง 20.2-24.6 กรัมต่อต้น สายพันธุ์ที่คัดเลือกได้ในครั้งนี้สามารถใช้เป็นแหล่งพันธุกรรมในการปรับปรุงพันธุ์ข้าวคุณภาพพิเศษที่มีปริมาณฟีนอลสูงและให้ผลผลิตสูงในอนาคต
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Acquaah, G. 2012. Principles of Plant Genetics and Breeding. 2nd ed. Wiley-Blackwell, Oxford. 768 p.
Chiangmai Land Development Station. 2024. Soil series map of Chiang Mai province. (Online). Available: http://www.chiangmai land.go.th/data/soil/soil_series.html (July 26, 2024). (in Thai)
Folin, O. and V. Ciocalteu. 1927. On tyrosine and tryptophane determinations in proteins. Journal of Biological Chemistry 73: 627-650. González-Burgos, E. and M.P. Gómez-Serranillos. 2021. Effect of phenolic compounds on human health. Nutrients 13(11): 3922, doi: 10.3390/nu13113922.
Hu, Q., W. Wang, Q. Lu, J. Huang, S. Peng and K. Cui. 2021. Abnormal anther development leads to lower spikelet fertility in rice (Oryzasativa L.) under high temperature during the panicle initiation stage. BMC Plant Biology 21(1): 428, doi: 10.1186/s12870-021-03209-w.
Jamjod, S., C. Prom-u-thai, N. Yimyam and S. Lordkaew. 2015. Collection, evaluation and characterization for special quality in Thai rice varieties from Chiang Mai, Chiang Rai and Mae Hong Son provinces. Final report. Lanna Rice Research Center, Chiang Mai University, Chiang Mai. 71 p. (in Thai)
Kaladee, D., P. Pongpiachan and S. Jamjod. 2000. Genetics, breeding, and agriculture nutritional immunity of purple rice (Oryza sativa L.). Final report. Science and Technology Research Institute. Chiang Mai University. Chiang Mai. 74 p. (in Thai)
Kunnam, J., W. Pinta, R. Ruttanaprasert, D. Bunphan, T. Thabthimtho and C. Aninbon. 2023. Stability of phenols, antioxidant capacity and grain yield of six rice genotypes. plants 12(15): 2787, doi: 10.3390/plants12152787.
Lichanporn, I., N. Nanthachai, P. Tanganurat and P. Akkarakultron. 2019. The studies of phenolic compound and antioxidant of the native varieties of rice in Pathum Thani province. Khon Kaen Agriculture Journal 47 (Suppl. 1): 637-642. (in Thai)
Plant Varieties Protection Office. 2020. Advertisement of a request for the certificate of a new plant variety registration according to the Plant Varieties Protection Act, B.E 1975. (Online). Available: https://www.doa.go.th/pvp/wpcontent/uploads/2020/11/AnnoDOA_Public233.pdf (February 12, 2024). (in Thai)
Poonlamai, S., C. T. Prom-u-thai, T. Pusadee and S. Jamjod. 2022. Purple rice selection for high grain iron and yield rice lines in F4 and F5 generations from cross between Kum Hom Mor Chor and Pathum Thani 1. Journal of Agriculture 38(1): 51-61. (in Thai)
Sharma, A., B. Shahzad, A. Rehman, R. Bhardwaj, M. Landi and B. Zheng. 2019. Response of phenylpropanoid pathway and the role of polyphenols in plants under abiotic stress. Molecules 24(13): 2452, doi: 10.3390/molecules24132452.
Sweeney, M.T., M.J. Thomson, B.E. Pfeil and S. McCouch. 2006. Caught red-handed: Rc encodes a basic helix-loop-helix protein conditioning red pericarp in rice. The Plant Cell 18(2): 283-294.
Tonking, P., C. T. Prom-u-thai, T. Pusadee and S. Jamjod. 2022. Evaluation of progeny populations between purple rice with high grain phenol cv. Saeng 5 and modern variety cv. Pathum Thani 1. Journal of Agriculture 38(2): 293-303. (in Thai)
Wongput, C. 2019. Selection of purple rice lines for photoperiod insensitivity during F4 to F6 generations between Kum Doi Saket and Pathum Thani 1. M.S. Thesis. Chiang Mai University, Chiang Mai. 64 p. (in Thai)