การยอมรับการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสานของเกษตรกรผู้ปลูกผักในจังหวัดมหาสารคาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราการยอมรับและระดับการยอมรับเทคนิคการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน (IPM) ในกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกผักในจังหวัดมหาสารคาม โดยใช้ข้อมูลจากเกษตรกรตัวอย่างจำนวน 89 ราย ในปีการเพาะปลูก 2566/67 ใช้แบบจำลองถดถอยโลจิสติกแบบไบนารี่ (Binary Logistic Regression) ในการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจยอมรับ IPM และแบบจำลองถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression) ในการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อระดับการยอมรับ IPM ผลการศึกษา พบว่า อัตราการยอมรับ IPM อยู่ที่ 74.16 เปอร์เซ็นต์ เกษตรกรที่ยอมรับ IPM ส่วนใหญ่ใช้เทคนิคการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสานที่ไม่พึ่งพาสารเคมี เช่น การควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี การปลูกพืชหมุนเวียน และการใช้สมุนไพรป้องกันและกำจัดศัตรูพืช นอกจากนี้ ความถี่ในการใช้สารเคมีลดลงอย่างมีนัยสำคัญในกลุ่มเกษตรกรที่ยอมรับ IPM ผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการยอมรับ IPM พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) ได้แก่ การรับรู้ข้อดีของ IPM ที่ดินนอกภาคการเกษตร จำนวนชนิดผักที่ปลูก ต้นทุนค่าสารเคมี และทัศนคติด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ในขณะที่ปัจจัยที่มีอิทธิพลเชิงลบ ได้แก่ อายุ ความถี่ในการขายผัก และทัศนคติด้านสถาบันและการสื่อสาร (P < 0.10) สำหรับผลการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อระดับการยอมรับ IPM โดยใช้แบบจำลองการถดถอยเชิงซ้อนชี้ให้เห็นว่า ตัวแปรต้นทุนค่าสารเคมี การรับข้อมูลข่าวสารจากเพื่อนเกษตรกร และทัศนคติด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมมีอิทธิพลเชิงบวกต่อระดับการยอมรับ IPM ในขณะที่อายุและความถี่ในการขายผักมีความสัมพันธ์เชิงลบ จากผลการศึกษานี้มีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่สำคัญ ได้แก่ การส่งเสริมการให้ความรู้และการฝึกอบรมด้าน IPM การพัฒนาระบบการสื่อสารและการเผยแพร่ข้อมูลที่มีประสิทธิภาพ และการสร้างเครือข่ายระหว่างเกษตรกรเพื่อเพิ่มการยอมรับและระดับของการใช้ IPM ในพื้นที่ศึกษา
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Bandiera, O. and I. Rasul. 2006. Social networks and technology adoption in northern Mozambique. The Economic Journal 116(514): 869-902.
Baumgart-Getz, A., L.S. Prokopy and K. Floress. 2012. Why farmers adopt best management practice in the United States: A meta-analysis of the adoption literature. Journal of Environmental Management 96(1): 17-25.
Benbrook C., S. Kegley and B. Baker. 2021. Organic farming lessens reliance on pesticides and promotes public health by lowering dietary risks. Agronomy 11(7): 1266, doi:. 10.3390/agronomy11071266.
Chen, X. and T. Li. 2022. Diffusion of agricultural technology innovation: research progress of innovation diffusion in Chinese Agricultural Science and Technology Parks. Sustainability 14(22): 15008, doi: 10.3390/su142215008.
Department of Agriculture. 2023. Performance Report as of September 23, 2023 Available: https://gap.doa.go.th/, (September 22, 2023).
Deguine, J., C. Gloanec, P. Laurent, A. Ratnadass and J.N. Aubertot. 2017. Agroecological Crop Protection. Springer Link, doi:10.1007/978-94-024-1185-0.
Despotovi, J., V. Rodi and F. Caracciolo. 2019. Factors affecting farmers’ adoption of integrated pest management in Serbia: an application of the theory of planned behavior. Journal of Cleaner Production 228: 1196-1205.
Dhawan, A.K., V. Jindal, V. and G.S. Dhaliwal. 2010. Insect pest problems and crop losses: Changing trends. Indian Journal of Ecology 37(1): 1-7.
Feder, G., R. Murgai and J.B. Quizon. 2004. Sending farmers back to school: The impact of farmer field schools in Indonesia. Review of Agricultural Economics 26(1): 45-62.
Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2023. Integrated pest management: pest and pesticide management. (Online). Available: https://www.fao.org/pest-and-pesticide-management/ipm/integrated-pest-management/en/ (September 22, 2023).
Grovermann, C., P. Schreinemachers and T. Berger. 2013. Quantifying pesticide overuse from farmer and social points of view: An application to Thailand. Crop Protection 53: 161-168.
Hruska, A.J., and M. Corriols. 2002. The impact of training in integrated pest management among Nicaraguan maize farmers: increased net returns and reduced health risk. International Journal of Occupational and Environmental Health 8(3): 191-200.
Jancharoen, K. 2011. Chapter 5: Identify population and sample. (Online). Available: https://www.ict.up.ac.th/surinthips/ResearchMethodology_2554/เอกสารเพิ่มเติม/การกำหนดประชากรและกลุ่มตัวอย่าง.PDF (September 19, 2023). (in Thai)
Jayasooriya, H.J.C. and M.M.M. Aheeyar. 2016. Adoption and factors affecting on adoption of integrated pest management among vegetable farmers in Sri Lanka. Procedia Food Science 6: 208-212.
Kabir, M.H. and R. Rainis. 2015. Adoption and intensity of integrated pest management (IPM) vegetable farming in Bangladesh: an approach to sustainable agricultural development. Environment, Development Sustainable 17: 1413-1429.
Kuldilok, K. 2021. The determination of organic practice and adoption in sugarcane farming in Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences 42(3): 694-701.
Lamichhane, J.R., S. Dachbrodt-Saaydeh, P. Kudsk and A. Messean. 2016. Toward a reduced reliance on conventional pesticides in European agriculture. Plant Disease 100(1): 10-24.
Lane, D.E., T.J. Walker and D.G. Grantham. 2023. IPM adoption and impacts in the United States. Journal of Integrated Pest Management 14(1): 1-6.
Leeuwis, C. and A.W. Van den Ban. 2004. Communication for Rural Innovation: Rethinking Agricultural Extension. Blackwell Science, Oxford. 412 p.
Lin, B.B. 2011. Resilience in agriculture through crop diversification: adaptive management for environmental change. BioScience 61(3): 183-193.
Liu, T., R.J.F. Bruins and M.T. Heberling. 2018. Factors influencing farmers’ adoption of best management practices: a review and synthesis. Sustainability 10(2): 432-449.
MGR Online. 2008. Maha Sarakham farmers form group to sell pesticide-free vegetables. (Online). Available: https://mgronline.com/local/detail/9510000023000 (September 19, 2023). (in Thai)
Neupane, R.P., K.R. Sharma and G.B. Thapa. 2002. Adoption of agroforestry in the hills of Nepal: logistic regression analysis. Agricultural Systems 72(3): 177-196.
Office of Agriculture and Cooperatives, Maha Sarakham Province. 2022. Agricultural and Cooperative Development Plan of Maha Sarakham Province (2023 - 2027). Available; https://www.opsmoac.go.th/mahasarakham-dwl-files-451991791105 (September 19, 2023). (in Thai)
Office of the Permanent Secretary, Ministry of Agriculture and Cooperatives. 2022. Revised Agricultural and Cooperative Development Plan of Maha Sarakham Province (2023 - 2027). (in Thai)
Pawasut. A. and T. Sakpreechakul. 2020. IPM in fruit orchards on highland areas. (Online). Available: https://www.hrdi.or.th/Articles/Detail/112 (September 9, 2023). (in Thai)
Pretty, J. 2007. Agricultural sustainability: concepts, principles and evidence. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences 363(1491): 447-465.
Pretty, J. and Z.P. Bharucha. 2015. Integrated pest management for sustainable intensification of agriculture in Asia and Africa. Insects 6(1): 152-182.
Srisopaporn, S., D. Jourdain, S.R. Perret and G. Shivakoti. 2015. Adoption and continued participation in a public good agricultural practices program: the case of rice farmers in the Central Plains of Thailand. Technological Forecasting and Social Change 96: 242-253.
Tatlidil, F.F., I. Boz and H. Tatlidil. 2009. Farmers' perception of sustainable agriculture and its determinants: A case study in Kahramanmaras province of Turkey. Environment, Development and Sustainability 11(6): 1091-1106.
Timprasert, S., A. Datta. and S.L. Ranamukhaarachchi. 2014. Factors determining adoption of integrated pest management by vegetable growers in Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Crop Protection 62: 32-39.
Thapa, G.B. and K. Rattanasuteerakul. 2011. Adoption and extent of organic vegetable farming in Maha Sarakham province, Thailand. Applied Geography 31(1): 201-209.
Van den Berg, H. and J. Jiggins. 2007. Investing in farmers - the impacts of farmer field schools in relation to integrated pest management. World Development 35(4): 663-686.
Vanclay, F. 2004. Social principles for agricultural extension to assist in the promotion of natural resource management. Australian Journal of Experimental Agriculture 44(3): 213-222.
Wilson, C., and C. Tisdell. 2001. Why farmers continue to use pesticides despite environmental, health and sustainability costs. Ecological Economics 39(3): 449-462.
