ความสัมพันธ์ระหว่างการสะสมปริมาณซิลิคอนกับการให้ผลผลิตของข้าว

บทคัดย่อ

การใช้ปุ๋ยซิลิคอนเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้แก่ต้นข้าว ทำให้ต้นข้าวมีความต้านทานโรคและแมลงศัตรูพืช รวมทั้งสามารถใช้ปุ๋ยไนโตรเจนในอัตราสูงในการเพิ่มผลผลิตข้าวได้โดยไม่ทำให้ต้นข้าวหักล้มเสียหายเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการเพิ่มผลผลิตข้าว การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์1) เพื่อวิเคราะห์ปริมาณซิลิกอนที่สะสมอยู่ในส่วนของเมล็ดและฟางข้าว และ 2) เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างการสะสมของปริมาณซิลิคอนกับผลผลิตของข้าวพันธุ์ชัยนาท 1 ดำเนินการทดลองโดยปลูกข้าวในบ่อซีเมนต์ คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-สิงหาคม 2561 วางแผนการทดลองแบบ 4 x 4 Factorial in Completely Randomized Design (CRD) จำนวน 3 ซ้ำ กำหนดให้ปัจจัย A คือ การฉีดพ่นกรดซิลิซิกในอัตรา 0, 50, 100 และ 150 มล./น้ำ 20 ล. และปัจจัย B คือ จำนวนครั้งและช่วงระยะที่ฉีดพ่นกรดซิลิซิก ได้แก่ 1) ฉีดพ่น จำนวน 1 ครั้ง ที่ระยะ30 วันหลังงอก 2) ฉีดพ่น จำนวน 2 ครั้ง ที่ระยะ 30 และ 60 วันหลังงอก 3) ฉีดพ่น จำนวน 3 ครั้ง ที่ระยะ 30, 60 และ 75 วันหลังงอก และ 4) ฉีดพ่น จำนวน 4 ครั้ง ที่ระยะ 30, 60, 75 และ 90 วันหลังงอก เก็บข้อมูลน้ำหนักเมล็ด น้ำหนักฟางแห้ง และปริมาณซิลิคอนที่สะสมในส่วนของเมล็ดและฟางข้าว จากการวิเคราะห์ซิลิคอน (ซิลิคอนไดออกไซด์) ที่สะสมอยู่ในเมล็ดและฟางข้าว พบว่าการฉีดพ่นกรดซิลิซิกในอัตรา 50, 100 และ 150 มล./น้ำ 20 ล. มีผลทำให้ปริมาณซิลิคอนที่สะสมในเมล็ดและฟางข้าวเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับการไม่ฉีดพ่น ในขณะที่การฉีดพ่นจำนวน 4 ครั้งที่ระยะ 30, 60, 75 และ 90 วันหลังงอก มีผลทำให้การสะสมของซิลิคอนในเมล็ดและฟางข้าวสูงกว่าการฉีดพ่นจำนวน 1 ครั้งที่ระยะ 30 วันหลังงอก การฉีดพ่นจำนวน 2 ครั้งที่ระยะ 30 และ 60 วันหลังงอก และการฉีดพ่นจำนวน 3 ครั้งหลังงอกที่ระยะ 30, 60 และ 75 วันหลังงอก นอกจากนี้ยังพบว่า การฉีดพ่นกรดซิลิซิกในอัตราความเข้มข้นสูงทำให้มีการสะสมของซิลิคอนในเมล็ดและฟางข้าวเพิ่มมากขึ้นเมื่อเทียบกับการไม่ฉีดพ่นหรือการฉีดพ่นในอัตราความเข้มข้นต่ำ ซึ่งปริมาณของซิลิคอนที่สะสมในเมล็ดและฟางข้าวจะเพิ่มมากขึ้นตามจำนวนครั้งและระยะเวลาที่ฉีดพ่น โดยเฉพาะการฉีดพ่นจำนวน 4 ครั้ง ที่ระยะ 30, 60, 75 และ 90 วันหลังงอกมีผลทำให้การสะสมของซิลิคอนในเมล็ดและฟางข้าวสูงที่สุดปริมาณซิลิคอนไดออกไซด์ที่สะสมในเมล็ดและฟางข้าวมีสหสัมพันธ์ในทางบวกกับน้ำหนักเมล็ด (r=0.42** และ 0.47** ตามลำดับ) ดังนั้นการฉีดพ่นกรดซิลิซิกเพื่อช่วยเพิ่มการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวควรฉีดพ่นโดยเฉพาะในดินที่ขาดธาตุซิลิคอน