ลักษณะทางสังคมนิเวศที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกพุทรา ในจังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางสังคมนิเวศ ได้แก่ ระดับการศึกษา, อายุ, จำนวนแรงงานใน ครัวเรือนและพื้นที่ปลูก ที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือ เกษตรกร 130 คนที่ขึ้นทะเบียนผู้ปลูกพุทรากับเทศบาลตำบลโพน อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ ที่ได้จากการกำหนดขนาด กลุ่มตัวอย่างเพื่อการวิจัยตามวิธีการของ Taro Yamane เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามระหว่างเดือนกรกฎาคม –ตุลาคม 2561 วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป Statistical Package for the Social Sciences: SPSS) เพื่อคำนวนความถี่ ร้อยละ ค่าสูงสุด ต่ำสุด เฉลี่ย และคะแนนพฤติกรรม โดยนำค่าเฉลี่ยไปเทียบกับเกณฑ์การแปลความหมายผลการวิเคราะห์พบว่า ลักษณะทางสังคมนิเวศมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ประเด็นเกษตรกรที่จบการศึกษาสูงกว่าชั้นประถมศึกษาที่ 6 มีคะแนนเฉลี่ยการตรวจความพร้อมของอุปกรณ์ก่อนใช้สารฯสูงกว่าเกษตรกรที่จบการศึกษาไม่เกินชั้นประถมศึกษาที่ 6 ขณะที่พฤติกรรมขณะใช้และหลังการใช้สารฯไม่แตกต่าง เป็นต้น ประโยชน์ที่ได้จากการวิจัยคือข้อมูลเชิงประจักษ์ สำหรับวางแผนอบรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืชที่เหมาะสม เพื่อประโยชน์ทางสุขภาพของเกษตรกรและความยั่งยืนของการผลิตพุทราและสิ่งแวดล้อม