ปัจจัยด้านจิตวิทยาที่มีอิทธิพลต่อความตั้งใจในการฝ่าสัญญาณไฟแดง ณ ทางแยก ที่มีการตรวจจับการฝ่าสัญญาณไฟแดง: พื้นที่ศึกษา สามแยกท่าพระ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

พฤติกรรมการฝ่าสัญญาณไฟแดงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุในบริเวณทางแยกที่มีการควบคุมโดยสัญญาณไฟจราจร สามแยกท่าพระ ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลท่าพระ อ.เมือง จ.ขอนแก่น เป็นทางแยกหนึ่งที่ประสบปัญหาอุบัติเหตุทางถนนจากพฤติกรรมการฝ่าสัญญาณไฟแดง ด้วยเหตุนี้จังหวัดขอนแก่นจึงดำเนินการแก้ไขปัญหาโดยใช้มาตรการตรวจจับผู้ขับขี่ที่ฝ่าสัญญาณไฟแดง จากรูปถ่ายโดยกล้อง CCTV ซึ่งหลังจากมีการดำเนินมาตรการฯ ทำให้จำนวนอุบัติเหตุ จำนวนผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ดังนั้นบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและอธิบายปัจจัยทางจิตวิทยาการจราจรที่มีอิทธิพลต่อความตั้งใจในการฝ่าสัญญาณไฟแดงของผู้ขับขี่โดยใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน รวมถึงประเมินความเชื่อและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมพฤติกรรมการฝ่าสัญญาณไฟแดง การศึกษานี้สำรวจข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจำนวน 201 ตัวอย่าง วิเคราะห์และอธิบายความสัมพันธ์โดยใช้แบบจำลองสมการเชิงโครงสร้างตามหลักของทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน ผลการศึกษาพบว่าแบบจำลองสามารถอธิบายความแปรปรวนของความตั้งใจในการฝ่าสัญญาณไฟแดงได้ร้อยละ 33 สำหรับปัจจัยหลัก และร้อยละ 52 เมื่อเพิ่มปัจจัยพฤติกรรมในอดีตและส่วนบุคคล ปัจจัยด้านการรับรู้การควบคุมพฤติกรรมมีอิทธิพลสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญต่อความตั้งใจในการฝ่าสัญญาณไฟแดงของทั้งสองแบบจำลอง สำหรับด้านความเชื่อและปัจจัยควบคุมพฤติกรรม พบว่าความเชื่อเกี่ยวกับการใช้ความเร็วสูงเมื่อเข้าสู่ทางแยก ระยะเวลาของช่วงสัญญาณไฟเหลือง รวมถึงการติดตั้งสัญญาณไฟจราจรแบบแสดงตัวเลขนับถอยหลัง และการติดตั้งกล้อง CCTV มีสัดส่วนคะแนนที่มีผลต่อพฤติกรรมการฝ่าสัญญาณไฟแดงเป็นลำดับต้น ผลจากการศึกษานี้ช่วยให้เข้าใจความตั้งใจต่อพฤติกรรมการฝ่าไฟแดงมากยิ่งขึ้นและเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนามาตรการความปลอดภัยทางถนน