การจำแนกเชื้อราสาเหตุโรครากเน่าโคนเน่าของทุเรียนในเขตภาคเหนือตอนล่างของ ประเทศไทย โดยใช้ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและพันธุศาสตร์โมเลกุล

Main Article Content

วันวิสาข์ พิระภาค
ตรีภคมลล์ สิทธวีราวุธ
กมลสร ลิ้มสมมุติ
ครรชิต พิระภาค

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้ได้ทำการแยกเชื้อสาเหตุโรครากเน่าโคนเน่า จากตัวอย่างดินบริเวณรอบๆ ต้นทุเรียนที่แสดงอาการของโรครากเน่าโคนเน่า ผลทุเรียนและส่วนเปลือกลำต้นที่แสดงอาการของโรคจากพื้นที่ปลูกทุเรียน ในเขตภาคเหนือตอนล่าง จังหวัดอุตรดิตถ์ และสุโขทัย เพื่อจำแนกเชื้อสาเหตุโรครากเน่าโคนเน่าที่ระบาดในพื้นที่ปลูก โดยวิธีทางสัณฐานวิทยาและ   อณูชีวโมเลกุล การแยกเชื้อจากดินโดยวิธี Baiting Technique  และแยกเชื้อจากเนื้อเยื่อพืชที่เป็นโรค ด้วยวิธี Tissue Transplanting สามารถแยกเชื้อราได้ทั้งหมด 21 ไอโซเลท แบ่งเป็นจากดินจำนวน 16 ไอโซเลท จากเปลือกลำต้นและผลที่เป็นโรคจำนวน 5 ไอโซเลท เมื่อทดสอบความสามารถในการทำให้เกิดโรคบนใบทุเรียนที่ปราศจากโรคและแมลงเข้าทำลาย พบว่ามีเชื้อราจำนวน 9 ไอโซเลท ที่สามารถทำให้เกิดโรคบนใบทุเรียนจากการปลูกเชื้อได้ จากการจำแนกเชื้อสาเหตุโรคโดยวิธีทางสัณฐานวิทยาและอณูโมเลกุลโดยการวิเคราะห์ลำดับเบสดีเอ็นเอในส่วน ITS-nrDNA Region สามารถจำแนกเชื้อราและสิ่งมีชีวิตคล้ายราได้ 4 ชนิด ได้แก่ เชื้อ Phytophthora palmivora, เชื้อ Pythium splendens, เชื้อรา Fusarium solani, และเชื้อรา Mortierella chlamydospora

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กนกพร ฉัตรไชยศิริ, รัติยา พงศ์พิสุทธา, ชัยณรงค์ รัตนกรีฑากุล และ สัณฐิติ บินคาเดอร์. (2561). เชื้อรา Pythium sp. สาเหตุโรครากเน่าของทุเรียน และประสิทธิภาพของสารเคมีในการควบคุม. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 49(4) (พิเศษ), 171-174.

ปัญจมา กวางติ้ด และสมศิริ แสงโชติ. (2545). การจัดการโรคผลเน่าของทุเรียน (Durio zibethinus Murr.) ที่เกิดจากเชื้อรา Phytophthora palmivora (Butl.) Butl. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 33(6) (พิเศษ), 45-48.

พัชรี บุญเรืองรอด, รัติยา พงศ์พิสุทธา, และ ชัยณรงค์ รัตนกรีฑากุล. (2564). ปัจจัยทางสรีรวิทยาต่อการเจริญของ Fusarium solani สาเหตุโรคกิ่งแห้งของทุเรียนและสารเคมีในการควบคุม. แก่นเกษตร, 49(6), 1375 – 1387. https:// doi:10.14456/kaj.2021. 122

มาลัยพร เชื้อบัณฑิต, ศิริพร วรกุลดำรงชัย, อภิรดี กอร์ปไพบูลย์ และ วิชาญ ประเสริฐ. (2554). ศึกษาประสิทธิภาพของสารเคมีและสารอินทรีย์ในการป้องกันกำจัดโรครากเน่าโคนเน่าของทุเรียน. รายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มสิ้นสุด ปี 2554 กรมวิชาการเกษตร.

วันวิสาข์ พิระภาค, พัทธชัย ปิ่นนาค และ ปิลันธนา ฐาปนพงษ์วรกุล. (2566). การคัดแยก จำแนกและศึกษาคุณสมบัติของเชื้อ Streptomyces sp. SAURU59 ที่ใช้กำจัดเชื้อราก่อโรครากเน่าโคนเน่าของทุเรียน. วารสารวิทยาศาสตร์บูรพา, 28(3), 1981 – 1998.

ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช จังหวัดสงขลา. (2562). การจัดการโรคและแมลงศัตรูทุเรียน. สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาเกษตรที่ 5 จังหวัดสงขลา กรมส่งเสริมการเกษตร.

ส่วนนโยบายและแผนพัฒนาระบบโลจิสติกส์ด้านเกษตร. (2565) โครงการศึกษารูปแบบการขนส่งทุเรียนสดจากประเทศไทยไปสาธารณรัฐประชาชนจีน. กอลนโยบายและแผนพัฒนาการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร.

สำนักงานเกษตรจังหวัดชุมพร. (2564). คู่มือการผลิตทุเรียนคุณภาพจังหวัดชุมพร. กรมส่งเสริมการเกษตร.

สำนักวิจัยและพัฒนาการอารักขาพืช. (2562). เอกสารวิชาการ เรื่องโรคทุเรียน. กรมวิชาการเกษตร.

Chan, L. G., & Lim, T. K. (1986). Comparative in vitro sensitivity of selected chemicals on Phytophthora palmivora from cocoa and durian. Pertanika, 9(2), 183 – 191.

Chantarasiri, A. & Boontanom, P. (2021) Fusarium solani and Lasiodiplodia pseudotheobromae, fungal pathogens causing stem rot disease on durian trees (Durio zibethinus) in Eastern Thailand. New Disease Report, 44, e12026. https://doi.org/10.1002/ndr2.12026

Doyle, J. J., & Doyle, J. L. (1990) Isolation of plant DNA from fresh tissue. Focus, 12, 13 - 15.

Moura, A. B., Backhouse, D., de Souza Júnior, I. T., Gomes, C. B. (2022). Soilborne Pathogens. In: Oliveira, T. S. d., Bell, R. W. (eds) Subsoil Constraints for Crop Production.Springer, Cham. https://doi.org/ 10.1007/978-3-031-00317-2_9

Ozimek, E.; Hanaka, A. (2021). Mortierella Species as the Plant Growth-Promoting Fungi Present in the Agricultural Soils. Agriculture,11, 7. https://dx.doi.org/10.3390/ agriculture11010007

Santoso, P. J., Aryantha, I. N. P., Pancoro, A., & Suhandono, S. (2015). Identification of Pythium and Phytophthora associated with durian (Durio sp.) in Indonesia: their molecular and morphological characteristics and distribution. Asian Journal of Plant pathology, 9(2), 59 – 71.

Sodikov, B., Khakimov, A., Rakhmonov, U., Omonlikov, A., Gulmatov, R., & Utaganov, S. (2022). Soil-borne plant pathogenic fungi biodiversity of sunflower. Sustainable Management of Earth Resources and Biodiversity. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 1 – 8. https://doi:10.1088/1755-315/1068/1/012018

Suksiri, S., Laipasu, P., Soytong, K., & Poeaim, S. (2018). Isolation and identification of Phytophthora sp. and Pythium sp. from durian orchard in Chumphon Province, Thailand. International Journal of Agricultural Technology, 14(3), 389 – 402.