พัฒนาการของเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้และการประเมินสุขภาวะของอัณฑะของหอยขี้นก Cerithidea cingulata (Gmelin, 1791) ที่อาศัยอยู่บริเวณปากแม่น้ำปราณบุรีของประเทศไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 27, 2019
คำสำคัญ:
จุลกายพยาธิวิทยา หอยฝาเดียว ตัววัดทางชีวภาพ อัณฑะ ประเทศไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
แม้สถานการณ์ปัญหาสิ่งแวดล้อมในบริเวณปากแม่น้ำปราณบุรี ประเทศไทยเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่ผลกระทบต่อสุขภาวะของสัตว์น้ำในบริเวณนี้ยังมีการศึกษาน้อยมาก การศึกษาครั้งนี้สนใจถึงโครงสร้างและสุขภาวะของอัณฑะหอยขี้นก Cerithidea cingulata (Gmelin, 1791) ที่อาศัยใกล้กับแหล่งกิจกรรมมนุษย์ บริเวณปากน้ำปราณบุรี ประเทศไทย ด้วยการใช้จุลกายพยาธิวิทยามาเป็นตัววัดทางชีวภาพ ทำการเก็บตัวอย่างหอยขี้นก จำนวน 3 ครั้งในรอบปี (เดือนกุมภาพันธ์ มิถุนายน และพฤศจิกายน พ.ศ. 2560) จำนวน 20 ตัวต่อครั้ง ที่มีขนาดความยาวเปลือกอยู่ในช่วง 3.5-4 เซนติเมตร หลังจากนั้นนำตัวอย่างหอยทั้งตัวมาผ่านกระบวนการทางมิญชวิทยา ผลการศึกษายืนยันได้ว่าตัวอย่างหอยขี้นกทั้งหมดมีอัณฑะจัดอยู่ในช่วงพัฒนาขั้นสมบูรณ์ เนื่องจากมีสเปอร์มาโทซูนเป็นจำนวนมาก ภายในท่อสร้างอสุจิยังสามารถพบเซลล์รูปร่างคล้าย เซอร์โทลิและพัฒนาของเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้ตั้งแต่ระยะสเปอร์มาโทโกเนียมถึงสเปอร์มาโทซูน ขณะที่การปรากฏของจุลกายพยาธิวิทยาภายในเนื้อเยื่ออัณฑะพบได้น้อยมาก มีเพียงการหดตัวของนิวเคลียสและการเสื่อมของเซลล์สืบพันธุ์ระยะสเปอร์มาโทโกเนียมที่พบได้ตลอดการศึกษา
Article Details
How to Cite
บท
บทความวิจัย
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการเผยแพร่ในวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มรย. นี้ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มรย. หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มรย. ก่อนเท่านั้น
References
1. ณิฏฐารัตน์ ปภาวสิทธิ์, อิชฌิกา ศิวายพราหมณ์, กรอร วงษ์กําแหง, พรเทพ พรรณรักษ์ และบัญชา สบายตัว. (2550). การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของป่าชายเลนปลูกบนพื้นที่นากุ้งร้าง อําเภอปราณบุรีจังหวัดประจวบคีรีขันธ์. ใน การประชุมวิชาการระบบนิเวศป่าชายเลนแห่งชาติ “ป่าชายเลน: รากฐานเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนชายฝั่ง”, วันที่ 12-14 กันยายน พ.ศ. 2550 ณ โรงแรมฮอลิเดย์อินน์ รีสอรท์ รีเจ้นท์บีช ชะอำ จังหวัดเพชรบุรี.
2. Agustina, R., Sarong, M. A., Yulianda, F., Suhendrayatna, S. & Dewi, E. (2019). Histological damage at gonad of Faunus ater (Gastropod Mollusk) obtained from heavy metal contaminated river. Journal of Ecological Engineering, 20(8), 114-119.
3. Arrighetti, F., Teso, V. & Penchaszadeh, P. E. (2015). Ultrastructure and histochemistry of the digestive gland of the giant predator snail Adelomelon beckii (Caeno gastropoda: Volutidae) from the SW Atlantic. Tissue Cell, 47(2), 171–177.
4. Castillo, V. M. & Brown, D. I. (2008). Microscopic anatomy of the male reproductive system in Echinolittorina peruviana (Mollusca: Caenogastropoda). International Journal of Morphology, 26(2), 423-432.
5. Cheevaporn, V. & Menasveta, P. (2003). Water pollution and habitat degradation in the Gulf of Thailand. Marine Pollution Bulletin, 47, 43-51.
6. Chen, S. H., Xia, L. P., Dahma, H. U., Peng, X. & Ying, X. P. (2015). The ultrastructural characteristics of spermatogenesis in Onchidium struma (Pulmonata: Onchidiidae) and its functional adaptation. Italian Journal of Zoology, 82, 1–10.
7. Chesman, B. S. & Langto, W. J. (2006). Intersex in the clam Scrobicularia plana: a sign of endocrine disruption in estuaries?. Biol. Lett., 22, 420–422.
8. Demin, S. L., Stefanova, V. N., Granovitch, A. I., Mikhailova, N. A., et al. (2019). Spermatogenesis and lobular cyst type of testes organization in marine gastropod Littorina saxatilis (Olivi 1792). Cell Tissue and Research, 376, 457-470.
9. Franco, A., Berthelin, C. H., Goux, D., Sour Daine, P. & Mathieu, M. (2008). Fine structure of the early stages of spermatogenesis in the Pacific oyster, Crassostrea gigas (Mollusca, Bivalvia). Tissue and Cell, 40, 251–260.
10. Franco, A., Kellner, K., Goux, D., Mathieu, M. & Berthelin, C. H. (2011). Intragonadal somatic cells (ISCs) in the male oyster Crassostrea gigas: Morphology and contribution in germinal epithelium structure. Micron, 42, 718–725.
11. Gomes, T., Gonzalez-Rey, M. & Bebianno, M. J. (2009). Incidence of intersex in male clams Scrobicularia plana in the Guadiana Estuary (Portugal). Ecotoxicology, 18, 1104-1109.
12. Gros, O., Frenkiel, L. & Aldana, D. A. (2009). Structural analysis of the digestive gland of the queen conch Strombus gigas Linnaeus, 1758 and its intracellular parasites. Journal of Molluscan Studies, 75(1), 59–68.
13. Janob, S. (2009). Review of intersex in gastropods and other molluscs: Chapter 9.3 In: Report of the Working Group on Biological Effects of Contaminants (WGBEC), Weymouth Laboratory, UK, 16-20 March 2009. International Council for the Exploration of the Sea, p. 44-55.
14. Kan-atireklap, S., Tanabe, S., Sanguansin, J., Tabucanonand, M. S. & Hungspreugs, M. (1997). Contamination by butyltin compounds and organochlorine residues in green mussel (Perna viridis L.) from Thailand coastal waters. Env. Poll., 97, 79-89.
15. Kim, J. H., Chung, E. Y., Choi, K. H., Lee, K. Y. & Choi, M. S. (2010). Ultrastructure of the testis and germ cell development during spermatogenesis in male Crassostrea gigas (Bivalvia: Ostreidae) in Western Korea. Korean Journal of Malacology, 26, 235–244.
16. Kulikova, V. A. & Omel’yanenko, V. A. (2000). Reproduction and larval development of the gastropod mollusk Tegula rustica in Peter the Great Bay, Sea of Japan. Russian Journal of Marine Biology, 26(2), 128-130.
17. Leino, R. L. & Mccormik, J. H. (1997). Reproductive characteristics of the ruffe, Gymnocephalus cernuus, in the St. Louis River estuary on western Lake Superior: a histological examination of the ovaries over one annual cycle. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 54, 256-263.
18. Matos, E., Corral, L. & Azevedo, C. (1998). Fine structure of spermiogenesis with special reference to the spermatid morulae of the freshwater mussel Prisodon alatus (Bivalvia, Unionoidea). Journal of Morphology, 238, 63-70.
19. Maung, M. U. & Tyler, P. A. (1982). Effects of temperature, nutritive and metal stressors on the reproductive biology of Mytilus edulis. Marine Biology, 67, 209-223.
20. Na Lampang, P., Palasai, A., Kettratad, K., Senarat, S. & Jiraungkoorskul, W. (2016). Renal histology and histopathology of the snake eel (Pisodonophis boro (Hamilton, 1822) from Pranburi River, Thailand. The 5 th Marine Science Conference, 1-3 June 2016 at Rama Gardens Hotel, Bangkok, Thailand.
21. Newell, R. I. E. (1989). Species profiles: life histories and environmental requirements of coastal fishes and invertebrates (Northand Mid-Atlantic)—blue mussel. US Fish Wildlife Service for Biology and Reproduction 82 (11.102). US Army CorpsofEngineers, TREL. pp. 82-84.
22. Oehlmann, J., Schulte-Oehlmann, U., Tillmann, M. & Markert, B. (2000). Effects of endocrine disruptors on prosobranche snails (Mollusca: Gastropoda) In the laboratory. Part I: Bisphenol A and octyphenol as xeno-estrogens. Ecotoxicology, 9, 383-397.
23. Palasai, A., Kettratad, J., Na Lampang, P., Senarat, S. & Jiraungkoorskul, W. (2016). Structure and histopathological findings in hepatic tissue of the Neostethus lankesteri Regan, 1916 from Pranburi River, Thailand. Poster Presentation in The 5th Marine Science Conference, 1-3 June 2016, Bangkok, Thailand.
24. Presnell, J. K. & Schreibman, M. P. (1997). Humason’s Animal Tissue Techniques (5th ed.). USA: Johns Hopkins University Press.
25. Ranjan, T. J. U. & Babu, K. R. (2016). Heavy Metal Risk Assessment in Bhavanapadu Creek Using Three Potamidid Snails - Telescopium telescopium, Cerithidea obtusa and Cerithidea cingulate. J. Environ Anal Toxicol, 6, 4.
26. Rasmussen, L. P. D., Hage, E. & Karlog, O. (1983). Light and electron microscopic studies of the acute chronic toxic effects of N-nitroso compounds on the marine mussel, Mytilus edulis (L.). Aquatic Toxicology, 3, 285-299.
27. Sreenivasan, P. V. (1997). Maturity, spawning and larval development in an intertidal snail, Cerithidea cinguta (Gmelin) (Mesogastropoda: Potamididae). Journal of the Marine Biological Association of India, 39, 118-127.
28. Suvarna, K. S., Layton, C. & Bancroft, J. D. (2013). Bancroft’s Theory and Practice of Histological Techniques (7th ed.). Canada: Elsevier.
29. Suwanjarat, J. & Suwaluk, S. (2003). Euspermatozoon structure and euspermiogenesis in Cerithidea cingulata (Gmelin, 1791) (Caenogastropoda: Potamididae). Songklanakarin Journal of Science and Technology, 25, 413-422.
30. Swennen, C., Moolenbeek, R. C., Ruttanadakul, N., Hobbelink, H., Dekker, H. & Hajisamae, S. (2001). The Molluscs of the Southern Gulf of Thailand. Bangkok: Thai Studies in Biodiversity.
31. Tair-Abbaci, K., Joachim, S., Garric, J., Boisseaux, P., Exbrayat, J. M., Porcher, J. M. & Geffard, O. (2017). Anatomical and histological characterization of the gametogenesis of Radix balthica (linnaeus, 1758) in comparison with Lymnaea stagnalis (linnaeus, 1758). Journal of Histology and Histopathology, 4, 5.
32. Wilson, J. M., Bunte, R. M. & Carty, A. J. (2009). Evaluation of rapid cooling and tricainemethanesulfonate (MS222) as methods of euthanasia in zebrafish (Danio rerio). Journal of the American Association for Laboratory Animal Science, 48, 785–789.
2. Agustina, R., Sarong, M. A., Yulianda, F., Suhendrayatna, S. & Dewi, E. (2019). Histological damage at gonad of Faunus ater (Gastropod Mollusk) obtained from heavy metal contaminated river. Journal of Ecological Engineering, 20(8), 114-119.
3. Arrighetti, F., Teso, V. & Penchaszadeh, P. E. (2015). Ultrastructure and histochemistry of the digestive gland of the giant predator snail Adelomelon beckii (Caeno gastropoda: Volutidae) from the SW Atlantic. Tissue Cell, 47(2), 171–177.
4. Castillo, V. M. & Brown, D. I. (2008). Microscopic anatomy of the male reproductive system in Echinolittorina peruviana (Mollusca: Caenogastropoda). International Journal of Morphology, 26(2), 423-432.
5. Cheevaporn, V. & Menasveta, P. (2003). Water pollution and habitat degradation in the Gulf of Thailand. Marine Pollution Bulletin, 47, 43-51.
6. Chen, S. H., Xia, L. P., Dahma, H. U., Peng, X. & Ying, X. P. (2015). The ultrastructural characteristics of spermatogenesis in Onchidium struma (Pulmonata: Onchidiidae) and its functional adaptation. Italian Journal of Zoology, 82, 1–10.
7. Chesman, B. S. & Langto, W. J. (2006). Intersex in the clam Scrobicularia plana: a sign of endocrine disruption in estuaries?. Biol. Lett., 22, 420–422.
8. Demin, S. L., Stefanova, V. N., Granovitch, A. I., Mikhailova, N. A., et al. (2019). Spermatogenesis and lobular cyst type of testes organization in marine gastropod Littorina saxatilis (Olivi 1792). Cell Tissue and Research, 376, 457-470.
9. Franco, A., Berthelin, C. H., Goux, D., Sour Daine, P. & Mathieu, M. (2008). Fine structure of the early stages of spermatogenesis in the Pacific oyster, Crassostrea gigas (Mollusca, Bivalvia). Tissue and Cell, 40, 251–260.
10. Franco, A., Kellner, K., Goux, D., Mathieu, M. & Berthelin, C. H. (2011). Intragonadal somatic cells (ISCs) in the male oyster Crassostrea gigas: Morphology and contribution in germinal epithelium structure. Micron, 42, 718–725.
11. Gomes, T., Gonzalez-Rey, M. & Bebianno, M. J. (2009). Incidence of intersex in male clams Scrobicularia plana in the Guadiana Estuary (Portugal). Ecotoxicology, 18, 1104-1109.
12. Gros, O., Frenkiel, L. & Aldana, D. A. (2009). Structural analysis of the digestive gland of the queen conch Strombus gigas Linnaeus, 1758 and its intracellular parasites. Journal of Molluscan Studies, 75(1), 59–68.
13. Janob, S. (2009). Review of intersex in gastropods and other molluscs: Chapter 9.3 In: Report of the Working Group on Biological Effects of Contaminants (WGBEC), Weymouth Laboratory, UK, 16-20 March 2009. International Council for the Exploration of the Sea, p. 44-55.
14. Kan-atireklap, S., Tanabe, S., Sanguansin, J., Tabucanonand, M. S. & Hungspreugs, M. (1997). Contamination by butyltin compounds and organochlorine residues in green mussel (Perna viridis L.) from Thailand coastal waters. Env. Poll., 97, 79-89.
15. Kim, J. H., Chung, E. Y., Choi, K. H., Lee, K. Y. & Choi, M. S. (2010). Ultrastructure of the testis and germ cell development during spermatogenesis in male Crassostrea gigas (Bivalvia: Ostreidae) in Western Korea. Korean Journal of Malacology, 26, 235–244.
16. Kulikova, V. A. & Omel’yanenko, V. A. (2000). Reproduction and larval development of the gastropod mollusk Tegula rustica in Peter the Great Bay, Sea of Japan. Russian Journal of Marine Biology, 26(2), 128-130.
17. Leino, R. L. & Mccormik, J. H. (1997). Reproductive characteristics of the ruffe, Gymnocephalus cernuus, in the St. Louis River estuary on western Lake Superior: a histological examination of the ovaries over one annual cycle. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 54, 256-263.
18. Matos, E., Corral, L. & Azevedo, C. (1998). Fine structure of spermiogenesis with special reference to the spermatid morulae of the freshwater mussel Prisodon alatus (Bivalvia, Unionoidea). Journal of Morphology, 238, 63-70.
19. Maung, M. U. & Tyler, P. A. (1982). Effects of temperature, nutritive and metal stressors on the reproductive biology of Mytilus edulis. Marine Biology, 67, 209-223.
20. Na Lampang, P., Palasai, A., Kettratad, K., Senarat, S. & Jiraungkoorskul, W. (2016). Renal histology and histopathology of the snake eel (Pisodonophis boro (Hamilton, 1822) from Pranburi River, Thailand. The 5 th Marine Science Conference, 1-3 June 2016 at Rama Gardens Hotel, Bangkok, Thailand.
21. Newell, R. I. E. (1989). Species profiles: life histories and environmental requirements of coastal fishes and invertebrates (Northand Mid-Atlantic)—blue mussel. US Fish Wildlife Service for Biology and Reproduction 82 (11.102). US Army CorpsofEngineers, TREL. pp. 82-84.
22. Oehlmann, J., Schulte-Oehlmann, U., Tillmann, M. & Markert, B. (2000). Effects of endocrine disruptors on prosobranche snails (Mollusca: Gastropoda) In the laboratory. Part I: Bisphenol A and octyphenol as xeno-estrogens. Ecotoxicology, 9, 383-397.
23. Palasai, A., Kettratad, J., Na Lampang, P., Senarat, S. & Jiraungkoorskul, W. (2016). Structure and histopathological findings in hepatic tissue of the Neostethus lankesteri Regan, 1916 from Pranburi River, Thailand. Poster Presentation in The 5th Marine Science Conference, 1-3 June 2016, Bangkok, Thailand.
24. Presnell, J. K. & Schreibman, M. P. (1997). Humason’s Animal Tissue Techniques (5th ed.). USA: Johns Hopkins University Press.
25. Ranjan, T. J. U. & Babu, K. R. (2016). Heavy Metal Risk Assessment in Bhavanapadu Creek Using Three Potamidid Snails - Telescopium telescopium, Cerithidea obtusa and Cerithidea cingulate. J. Environ Anal Toxicol, 6, 4.
26. Rasmussen, L. P. D., Hage, E. & Karlog, O. (1983). Light and electron microscopic studies of the acute chronic toxic effects of N-nitroso compounds on the marine mussel, Mytilus edulis (L.). Aquatic Toxicology, 3, 285-299.
27. Sreenivasan, P. V. (1997). Maturity, spawning and larval development in an intertidal snail, Cerithidea cinguta (Gmelin) (Mesogastropoda: Potamididae). Journal of the Marine Biological Association of India, 39, 118-127.
28. Suvarna, K. S., Layton, C. & Bancroft, J. D. (2013). Bancroft’s Theory and Practice of Histological Techniques (7th ed.). Canada: Elsevier.
29. Suwanjarat, J. & Suwaluk, S. (2003). Euspermatozoon structure and euspermiogenesis in Cerithidea cingulata (Gmelin, 1791) (Caenogastropoda: Potamididae). Songklanakarin Journal of Science and Technology, 25, 413-422.
30. Swennen, C., Moolenbeek, R. C., Ruttanadakul, N., Hobbelink, H., Dekker, H. & Hajisamae, S. (2001). The Molluscs of the Southern Gulf of Thailand. Bangkok: Thai Studies in Biodiversity.
31. Tair-Abbaci, K., Joachim, S., Garric, J., Boisseaux, P., Exbrayat, J. M., Porcher, J. M. & Geffard, O. (2017). Anatomical and histological characterization of the gametogenesis of Radix balthica (linnaeus, 1758) in comparison with Lymnaea stagnalis (linnaeus, 1758). Journal of Histology and Histopathology, 4, 5.
32. Wilson, J. M., Bunte, R. M. & Carty, A. J. (2009). Evaluation of rapid cooling and tricainemethanesulfonate (MS222) as methods of euthanasia in zebrafish (Danio rerio). Journal of the American Association for Laboratory Animal Science, 48, 785–789.