ลักษณะทางเนื้อเยื่อของหอยกาบแหลมจากแม่น้ำซองกาเลีย ช่วงไหลผ่านอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี ประเทศไทย

Main Article Content

เอสรา มงคลชัยชนะ
เจษฏ์ เกษตระทัต
ณัฐกิตทิ์ โตอ่อน
ศิลปชัย เสนารัตน์
ชาญยุทธ สุดทองคง
วรรณีย์ จิรอังกูรสกุล
อนันต์ เคนท้าว

บทคัดย่อ

การรายงานถึงสุขภาวะของสัตว์น้ำในแหล่งน้ำจืดของประเทศไทยยังมีน้อยมาก ดังนั้น วัตถุประสงค์ในครั้งนี้เพื่อศึกษาสุขภาวะของหอยกาบแหลมชนิด Ensidens ingallsianus ingallsianus จากแม่น้ำซองกาเลีย ช่วงไหลผ่านอำเภอสังขละบุรี ประเทศไทย โดยการประเมินลักษณะเนื้อเยื่อด้วยเทคนิคทางด้านมิญชวิทยา เก็บตัวอย่างหอยกาบแหลมจำนวน 2 ฤดูกาล คือ ฤดูหนาว (เดือนธันวาคม พ.ศ. 2558) และ ฤดูแล้ง (เดือนเมษายน พ.ศ. 2559) แต่ละฤดูกาลใช้ตัวอย่างหอยกาบแหลมที่แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ตามช่วงความยาวเปลือก ได้แก่ 1-2 3-4 และ 6-8 เซนติเมตร กลุ่มละ 10 ตัวอย่าง เตรียมตัวอย่างด้วยกรรมวิธีพาราฟิน และย้อมด้วยสีฮีมาทอกไซลินและอีโอซิน เพริออดิกแอซิดซิฟฟ์ และแมซซองไทรโครม ผลการศึกษาพบว่าลักษณะโครงสร้างของผิวหนัง เหงือก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และต่อมย่อยอาหารของหอยกาบแหลมมีลักษณะคล้ายคลึงกับหอยสองฝาทั่วไป ทั้งนี้โครงสร้างของต่อมย่อยอาหารในช่วงความยาวเปลือก 1-2 ซม มีการจัดเรียงคล้ายถุงปลายตันมีเซลล์ย่อยอาหาร และเซลล์แบโซฟิลิกที่ภายในมีไซโทพลาซึมติดสีจาง ต่างจากที่พบในช่วงความยาวเปลือกกลุ่มอื่นการศึกษาครั้งนี้พบการเปลี่ยนแปลงทางจุลกายพยาธิในหอยกาบแหลมน้อย ชี้ให้เห็นว่าสุขภาวะของหอยกาบแหลมยังสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมของแม่น้ำซองกาเลียได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Arrighetti, F., Teso, V., & Penchaszadeh, P. E. (2015). Ultrastructure and histochemistry of the digestive gland of the giant predator snail Adelomelon beckii (Caenogastropoda: Volutidae) from the SW Atlantic. Tissue Cell, 47(2), 171–177.

Borja, Á., Elliott, M., Carstensen, J., Heiskanen, A. S., & van de Bund, W. (2010). Marine management - towards an integrated implementation of the European marine strategy framework and the water framework directives. Marine Pollution Bulletin, 60, 2175–2186.

Burnhill, T. (2006). Identification of freshwater invertebrates of the Mekong River and its tributaries. Mekong River Commission, Phnom Penh, Cambodia.

Costa, P. M., Carreira, S., Costa, M. H., & Caeiro, S. (2013). Development of histopathological indices in a commercial marine bivalve (Ruditapes decussatus) to determine environmental quality. Aquatic Toxicology, 126, 442-454.

Cravo, A., Pereira, C., Gomes, T., Cardoso, C., Serafim, A., Almeida, C., Rocha, T., Lopes, B., Company, Medeiros, A., R., Norberto, R., Pereira, R., Araújo, O., & Bebianno, M. J. (2012). A multibiomarker approach in the clam Ruditapes decussatus to assess the impact of pollution in the Ria Formosa lagoon, south coast of Portugal. Marine Environment Research, 75, 23–34.

Donde, S. S. (2002). Studies on effects of crude oil on a marine clam. Ph.D. Thesis - Mumbai University, Mumbai, India, p. 125-140.

Donde, S. S. (2006). Histopathological changes in the gill of clam Gafrarium divaricatum exposed to sub-lethal concentrations of WSF of crude oil. Journal of the Marine Biological Association of India, 48(2), 185-189.

Ketata, I., Smaoui-Damak, W., Guermazi, F., Rebai, T., & Hamza-Chaffai, A. (2007). In situ endocrine disrupting effects of cadmium on the reproduction of Ruditapes decussatus. Comparative Biochemistry and Physiology Part C: Toxicology & Pharmacology, 146(3), 415–430.

Lyons, B. P., Thain, J. E., Stentiford, G. D., Hylland, K., Davies, I. M., & Vethaak, A. D. (2010). Using biological effects tools to define good environmental status under the European Union Marine Strategy Framework Directive. Marine Pollution Bulletin, 60(10), 1647–1651.

Owen, G. (1956). Observations on the stomach and digestive diverticula of the Lamellibranchia II.

The Nuculidae. Quarterly Journal of Microscopical Science, 97, 541-567.

Owen, G. (1972). Lysosome, peroxisome and bivalves. Science Progress, 60, 299-318.

Presnell, J. K., & Schreibman, M. P. (2013). Humason’s Animal Tissue Techniques (5thed.) US: Johns Hopkins University Press.

Roldan, C., & Garcia-Corrales, P. (1988). Anatomy and histology of the alimentary tract of the snail Theba pisana (Gastropod: pulmonata). Malcologia, 28, 119-130.

Sabatini, S. E., Rocchetta, I., Nahabedian, D. E., Luquet, C. M., Eppis, M. R., Bianchi, L., & de Molina, M. C. R. (2011). Oxidative stress and histological alterations produced by dietary copper in the fresh water bivalve Diplodon chilensis. Comparative Biochemistry and Physiology Part C: Comparative Pharmacology 154(4), 391–398.

Sumner, A. T. 1965. The cytology and histochemistry of the digestive gland cells of some freshwater lamellibraches. J.R. Micro. Soc. 85: 201-211.

Suvarna, S. k., Layton, C., & Bancroft, J. D. (2018). Bancroft’s Theory and Practice of Histological Techniques (8thed.). London: Elsevier Health Sciences.

Wilson, J. M., Bunte, R. M., & Carty, A. J. (2009). Evaluation of rapid cooling and tricaine methanesulfonate (MS222) as methods of euthanasia in zebrafish (Danio rerio). Journal of the American Association for Laboratory Animal Science, 48(6), 785–789.

Wu, S. K. 1965. Comparative functional studies of the digestive system of the muricid Gastropods Drupa ricina and Morula granulate. Maologia 3: 211-233.