สารพฤกษเคมี สารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ของสารสกัดยอดและลำต้นของบัวบกโขด

Main Article Content

ศิริลักษณ์ กมลวรรณสิทธิ์
เอกรัฐ คำเจริญ

บทคัดย่อ

สารต้านอนุมูลอิสระมีบทบาทในการทำลายอนุมูลอิสระที่เป็นสาเหตุของโรคและความเจ็บป่วย สารต้านอนุมูลอิสระสามารถพบได้ในผักและผลไม้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพืชสมุนไพร งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบสารพฤกษเคมี วิเคราะห์สารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด (TPC) ฟลาโวนอยด์ทั้งหมด (TF) และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดยอดและลำต้นของ บัวบกโขด (Stephania pierrei) ซึ่งสกัดด้วยน้ำ เอทานอล และคลอโรฟอร์ม จากการศึกษาพบว่า สารสกัดทั้งสองส่วน มีสารพฤกษเคมีกลุ่มแอลคาลอยด์ ฟลาโวนอยด์ ซาโปนิน และแทนนิน สารสกัดลำต้นมี TFC มากกว่าสารสกัดยอด โดยเฉพาะสารสกัดเอทานอลจากลำต้นมี TPC มากที่สุดเท่ากับ 210.52 มิลลิกรัมกรดแกลลิกต่อกรัมสารสกัด ขณะที่สารสกัดยอดมี TF มากกว่าสารสกัดจากลำต้น โดยสารสกัดคลอโรฟอร์มจากลำต้นมี TF เท่ากับ 44.78 มิลลิกรัมเควอซิตินต่อกรัมสารสกัด เมื่อนำสารสกัดมาทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี 2, 2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH assay) และ ferric reducing antioxidant power (FRAP assay) พบว่า สารสกัดลำต้นมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระมากกว่าสารสกัดยอด โดยสารสกัดเอทานอลจากลำต้นมีค่า SC50 และค่า FRAP เท่ากับ 0.186 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร และ 1.622 มิลลิโมลของเหล็ก (II) ต่อกรัมสารสกัด ตามลำดับ จากการศึกษาครั้งนี้พบว่า สารสกัดยอดและลำต้นของบัวบกโขดมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และควรมีการศึกษาสภาวะที่เหมาะสมในการสกัดและสารสำคัญที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ เพื่อพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพต่อไป

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Al-Amin, M. Y., Lahiry, A., Ferdous, R., Hasan, M. K., Kader, M. A., Alam, A. H. M. K. et al. (2022). Stephania japonica ameliorates scopolamine-induced memory impairment in mice through inhibition of acetylcholinesterase and oxidative stress. Advances in Pharmacological and Pharmaceutical Sciences, 8305271, 1-17.

Benhawan, A. & Waema, S. (2021). Identification of phenolic compounds in Melastoma malabathricum (L.) extract by HPTLC technique and their food pathogenic bacteria activities. Journal of Science and Technology, 6(1), 81-90. (in Thai).

Bor, J. Y., Chen, H. Y. & Yen, G. C. (2006). Evaluation of antioxidant activity and inhibitory effect on nitric oxide production of some common vegetables. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(5), 1680-6.

Buachoon, N. (2020). Phytochemical screening and antioxidant activity of fresh and dried nasturtium officinal plants. EAU Heritage Journal Science and Technology, 14(1), 144-154. (in Thai).

Chansri, R. & Kongkum, N. (2022). Activities of culinary herbs for antioxidants, antimicrobial and anti-inflammatory. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 42(5), 145-154. (in Thai).

Dary, C., Hul, S., Kim, S. & Jabbour, F. (2015). Lectotypification of Stephania pierrei (Manispermaceae) Edinb. Journal of Botany, 72(3), 423-428.

De, S., Dey, Y. & Ghosh, A. (2010). Phytochemical investigation and chromatographic evaluation of the different extracts of tuber of Amorphaphallus paeoniifolius (Araceae). International Journal on Pharmaceutical and Biological Research, 1(5), 150-157.

Denchai, R., Phaiboon, N., Pornsiri, N. & Rattana, S. (2021). Antioxidant activities, total phenolic and total flavonoid contents of Lepisanthes rubiginosa crude extract. Koch Cha Sarn Journal of Science, 43(2), 1-9. (in Thai).

Dordevic, T. M., Marinkovic, S. S. S. & Brankovic, S. I. D. (2010). Effect of fermentation on antioxidant properties of some cereals and pseudo cereals. Food Chemistry, 119(3), 957-963.

Kamonwannasit, S. & Kamcharoen, A. (2018). Phytochemical screening and antibacterial activities of tuber extract of Stephania pierrei Diels. Chiang Mai Journal of Science, 45(3), 1396-1406.

Kamonwannasit, S., Prajanban, B., Srimee, P. & Kamcharoen, A. (2022). Anti-inflammatory and anti-oxidative activities of Stephania pierrei extracts. HCU Journal, 26(1), 25-34.

Kamonwannasit, S., Rupitak, Q. & Kamcharoen, A. (2019). Antifungal and antioxidant activities of the extract of Stephania pierrei tubers. The 4ed RSU International Research Conference, April 26, 2019. Pathum Thani: Rangsit University.

Khongpet, W., Sanghkawisu, P., Makerd, W. & Namjan, M. (2023). Phytochemical screening, total phenolic contents and antioxidant activity of Curcuma putii maknoi & jenjitt. extracts. Life Sciences and Environment Journal, 24(1), 14-25. (in Thai)

Likhitwitayawuid, K., Angerhofer, C. K., Chai, H., Pezzuto, J. M., Cordell, G. A., Ruangrungsi, N. (1993). Cytotoxic and antimalarial alkaloids from the tubers of Stephania pierrei. Journal of Natural Products, 56(9), 1468-78.

Munteanu, I. G. & Apetrei, C. (2021). Analytical methods used in determining antioxidant activity: A review. International Journal of Molecular Sciences, 22, 3380.

Painupong, A. (2017). Free radicals and anti-oxidants in human health. PKRU SciTech Journal, 1(2), 20-27. (in Thai).

Prior, R. L., Wu, X. & Schaich, K. (2005). Standardized methods for the determination of antioxidant capacity and phenolics in foods and dietary supplements. The Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53, 4290-4302.

Sembiring, E. N., Elya, B. & Sauriasari, R. (2018). Phytochemical screening, total flavonoid and total phenolic content and antioxidant activity of different parts of Caesalpinia bonduc (L.) Roxb. Pharmacognosy Journal, 10(1), 123-127.

Singsai, K., Sakdavirote, A., Wechpanishkitkul, K. & Moonsamai, A. (2020). The comparison of phenolic compounds, flavonoids and antioxidant activities of the ethanolic extracts of shoots, leaves, fruits and seeds of Leucaena leucocephala. Naresuan Phayao Journal, 13(3), 66-73. (in Thai).

Sonsupab, B. (2015). Study and survey of genetic resources and the distribution of herbs protection for the purpose of plant varieties protection and conservation. (Research report). Department of Agriculture, DOA: Plant Varieties Protection Office. (in Thai).

Sonsupab, B. (2019). Research on species diversity and identification and utilization of indigenous plants in according to Plant Variety Protection Act B.E. 2542. (Research report). Department of Agriculture, DOA: Plant Varieties Protection Office. (in Thai).

Yadav, R. & Agarwala, M. (2011). Phytochemical analysis of some medicinal plants. Journal of Phytology, 3(12), 10-14.