ประสิทธิภาพของสารกำจัดวัชพืช เอส-เมโทลาคลอร์ และ อะเซโทคลอร์ ต่อการควบคุมวัชพืชในข้าวโพดหวาน

Main Article Content

ดวงประทีป มะลิดวง
ธนัชสัณห์ พูนไพบูลย์พิพัฒน์

บทคัดย่อ

วัชพืชเป็นปัญหาที่สำคัญของระบบการผลิตข้าวโพดหวาน เนื่องจากวัชพืชแก่งแย่งแข่งขันปัจจัย
การเจริญเติบโตต่าง ๆ ส่งผลกระทบให้ผลผลิตของข้าวโพดหวานลดลง เกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพดหวานจังหวัดสุโขทัย นิยมใช้สารกำจัดวัชพืชอาทราซีนตามด้วยพาราควอต อย่างไรก็ตามพาราควอตมีประกาศห้ามใช้ในประเทศไทยตั้งแต่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2563 ทำให้ต้องหาสารกำจัดวัชพืชชนิดอื่นทดแทน ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของสารกำจัดวัชพืชประเภทก่อนงอก ได้แก่ สารเอส-เมโทลาคลอร์และอะเซโทคลอร์ต่อการควบคุมวัชพืชในแปลงปลูกข้าวโพดหวาน ดำเนินการทดลองในแปลงเกษตรกร อ.ศรีสำโรง
จ.สุโขทัย ระหว่างเดือนมีนาคม พ.ศ. 2563 - กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 (พ่นสารพาราควอตในแปลงทดลองก่อนวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2563) วางแผนการทดลองแบบ RCBD จำนวน 5 ซ้ำ ประกอบด้วย 11 กรรมวิธี ได้แก่ การไม่กำจัดวัชพืช, การกำจัดวัชพืชด้วยจอบ จำนวน 2 ครั้ง, การกำจัดวัชพืชด้วยวิธีของเกษตรกร (อาทราซีนตามด้วยพาราวอต), การพ่นสารอะเซโทคลอร์ อัตรา 340 และ 538 กรัมสารออกฤทธิ์ต่อไร่ ที่ระยะ 1 และ 7 วันหลังปลูก, การพ่นสารเอส-เมโทลาคลอร์อัตรา 255 และ 340 กรัมสารออกฤทธิ์ต่อไร่ ที่ระยะ 1 และ 7 วันหลังปลูก ผลปรากฏว่า วัชพืชที่สำคัญในพื้นที่ ได้แก่ หญ้านกสีชมพู หญ้าตีนนก และแห้วหมู การพ่นสารเอส-เมโทลาคลอร์ทั้งสองอัตรา ที่ระยะ 1 และ 7 วันหลังปลูก สามารถควบคุมวัชพืชได้ดีกว่าสารอะเซโทคลอร์ และกรรมวิธีของเกษตรกร ด้านผลผลิตข้าวโพดหวาน พบว่าการพ่นสารเอส-เมโทลาคลอร์ทั้งสองอัตรา ที่ระยะ 1 และ 7 วันหลังปลูก ให้จำนวนฝัก และน้ำหนักผลผลิตฝักสด มากกว่ากรรมวิธีการอื่น ๆ แต่ไม่แตกต่างกับกรรมวิธีการกำจัดวัชพืชด้วยจอบ นอกจากนี้ ทดสอบการตกค้างของสารกำจัดวัชพืชในดินหลังการเก็บเกี่ยวข้าวโพดหวานด้วยวิธีการทางชีวภาพต่อข้าวสาลี พบว่า ดินที่ความลึก 0–15 เซนติเมตร กรรมวิธีการพ่นด้วยสารเอส-เมทาโลคลอร์และอะเซโทคลอร์ ทั้งสองอัตราให้ผลต่อน้ำหนักแห้งของข้าวสาลีไม่แตกต่างกันกับกรรมวิธีกำจัดวัชพืชด้วยจอบและกรรมวิธีของเกษตรกร ส่วนดินที่ระดับความลึก 15–30 เซนติเมตร พบว่า
การใช้สารเอส-เมโทลาคลอร์ อัตรา 340 กรัมสารออกฤทธิ์ต่อไร่ ที่ระยะ 7 วันหลังปลูก ให้น้ำหนักแห้งของข้าวสาลีน้อยกว่ากรรมวิธีอื่น ๆ แต่ไม่มีความแตกต่างทางสถิติ แสดงให้เห็นว่าอาจเกิดการตกค้างของสารกำจัดวัชพืชในดินที่ความลึกระดับ 15–30 เซนติเมตร เพียงแต่ไม่ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโพดหวาน จากผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าสารเอสเมโทลาคลอร์ทั้งสองอัตรา พ่นที่ระยะ 1 และ 7 วันหลังปลูก สามารถควบคุมวัชพืชในข้าวโพดหวานได้ดีกว่าสารอะเซโทคลอร์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
มะลิดวง ด., & พูนไพบูลย์พิพัฒน์ ธ. (2024). ประสิทธิภาพของสารกำจัดวัชพืช เอส-เมโทลาคลอร์ และ อะเซโทคลอร์ ต่อการควบคุมวัชพืชในข้าวโพดหวาน. วารสารเกษตรนเรศวร, 21(1), e0210108. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/aginujournal/article/view/263166
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมวิชาการเกษตร. (2538). การป้องกันกำจัดวัชพืชในข้าวโพด. คำแนะนำการควบคุมวัชพืช. กลุ่มงานวิทยาการวัชพืช กองพฤกษศาสตร์และวัชพืช กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

กรมวิชาการเกษตร. (2537). เอกสารการปลูกพืชไร่. สถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตร

และสหกรณ์.

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2567) ข้อมูลภาวะการผลิตพืช (ข้าวโพดหวาน). http://production.doae.go.th.

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2559) ข้าวโพดหวาน. http://esc.doae.go.th/ebook.

กลุ่มวิจัยวัชพืช สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร. (2554). คำแนะนำการควบคุมวัชพืชและ

การใช้สารกำจัดวัชพืช ปี 2554. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

จรัญญา ปิ่นสุภา, อุษณีย์ จินดากุ, เทอดพงศ์ มหาวงษ์, พรนภัส ชานนะณานนท์ และประชาธิปัตย์ พงษ์ภิญโญ.

(2562). ประสิทธิภาพสารกำจัดวัชพืชประเภทพ่นก่อนวัชพืชงอกในผักชีฝรั่ง. วารสารวิชาการเกษตร, 37(3), 320 – 331.

ธนัชสัณห์ พูนไพบูลย์พิพัฒน์ และมณฑิตา วะชู. (2563). ประสิทธิภาพของสารวัชพืชบางชนิดต่อการควบคุมแห้วหมูและความเป็นพิษต่อข้าวโพด. วารสารเกษตรนเรศวร, 17(1), 48-57.

สดใส ช่างสลัก. (2546). การใช้สารควบคุมวัชพืชหลังงอกระยะแรกในข้าวโพดหวาน. ใน การประชุมทางวิชาการ ครั้งที่ 41 (น. 532-538). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สภาเกษตรกรแห่งชาติ. (2561). ข้าวโพดหวานและการปลูกข้าวโพดหวาน http://www.nfc.or.th/content/6944.

สิริชัย สาธุวิจารณ์, ศิวิไล ลาภบรรจบ, สุพัตรา ชาวกงจักร, นิมิต วงศ์สุวรรณ และจรรยา มณีโชติ. (2556). ทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมวัชพืชของสารกำจัดวัชพืชประเภทหลังงอก (post-emergence) ในข้าวโพดเลี้ยงสัตว์. ใน รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2556. สำนักวิจัยพัฒนาอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

Hasanuzzaman, M., Islam, M. O., & Bapiri, M. S. (2008). Efficacy of different herbicide over manual weeding in controlling weeds in transplanted rice. Australian Journal of Crop Science, 2, 18-24.

Jablonkai, I. (2013). Herbicide safeners: Effective tools to improve herbicide selectivity. In Herbicides - Current research and case studies in use (pp. 589–620). Intech.

Senseman, S. A. (2007). Herbicide handbook (9th ed.). Weed Science Society of America.

Shrestha, J., Timsina, K. P., Sunedi, S., Pokhrel, D., & Chaudhary, A. (2019). Sustainable weed

management in maize (Zea mays L.). Turkish Journal of Weed Science, 22(1), 133-14.