การผลิตต้นพันธุ์ข่าตาแดง (Alpinia galanga (L.) Willd) ปลอดโรคเหี่ยวที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียด้วยเทคนิคการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของสารควบคุมการเจริญเติบโตต่อการชักนำการเกิดยอด การเพิ่มปริมาณยอด และการชักนำการเกิดรากของข่าตาแดง ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรพิจิตร การชักนำการเกิดและการเพิ่มปริมาณยอด วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (Completely Randomize Design; CRD) 6 กรรมวิธี ๆ ละ 3 ซ้ำ โดยเพาะเลี้ยงชิ้นส่วนตา ยอดอ่อนบนอาหารสูตร MS เติม BA ความเข้มข้น 0.0, 1.0, 2.0, 3.0, 4.0 และ 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร หลังเพาะเลี้ยงเป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่า อาหารสูตร MS เติม BA ความเข้มข้น 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร มีการเกิดยอดมากที่สุด 3.83 ยอด และมีความสูงยอดและจำนวนใบมากที่สุด 6.22 เซนติเมตร และ 2.81 ใบตามลำดับ การชักนำการเกิดราก วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (Completely Randomize Design; CRD) 7 กรรมวิธี ๆ ละ 3 ซ้ำ นำชิ้นส่วนโคนต้นอ่อนมาเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS เติม BA 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ NAA หรือ IAA ความเข้มข้น 0.0, 0.5, 1.0 และ 2.0 มิลลิกรัมต่อลิตร หลังเพาะเลี้ยงเป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่า อาหารสูตร MS เติม BA ความเข้มข้น 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ IAA ความเข้มข้น 2.0 มิลลิกรัมต่อลิตร มีการเกิดรากมากที่สุด 6.50 ราก และมีการเกิดต้น ความสูงต้น และจำนวนใบมากที่สุด 4.25 ต้น 8.24 เซนติเมตร และ 5.77 ใบตามลำดับ และหลังเพาะเลี้ยงเป็นเวลา 16 สัปดาห์ มีจำนวนต้น จำนวนราก และจำนวนใบมากที่สุด 5.19 ต้น 16.9 ราก และ 6.23 ใบตามลำดับ ทำให้ต้นพันธุ์ข่าตาแดงมีการเจริญเติบโตดีที่สุดก่อนออกปลูกอนุบาลในโรงเรือน
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
References
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2567). รายงานข้อมูลสถานการณ์การผลิตพืชเศรษฐกิจสำคัญของจังหวัดพิจิตร. สืบค้น 31 มีนาคม 2568, จาก www.doae.go.th.
คำนูณ กาญจนภูมิ. (2542). การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ชยันต์ พิเชียรสุนทร, แม้นมาส ชวลิต, และวิเชียร จีรวงส์. (2544). คำอธิบายตำราพระโอสถพระนารายณ์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์ พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ณัฐพงค์ จันจุฬา. (2554). การเพาะเลี้ยงเอ็มบริโอและการเพิ่มปริมาณยอดของหงส์เหิน. ภาควิชาพืชสวน กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
บูรณี พั่ววงษ์แพทย์, ณัฎฐิมา โฆษิตเจริญกุล, ทิพวรรณ กันหาญาติ, รุ่งนภา ทองเคร็ง, ลัดดาวัลย์ อินทร์สังข์, และจิตอาภา ชมเชย. (2556). การจัดการโรคเหี่ยวของขิงที่เกิดจากแบคทีเรีย Ralstonia solanacearum แบบผสมผสาน (รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2556). กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร. 454-459.
เบญจพร ภูกาบหิน. (2558). การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกระเจียวบัวและมหาอุดมแดงเพื่อการอนุรักษ์พืชหายากในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เบญจพร ภูกาบหิน, สุรพล แสนสุข, และปิยะพร แสนสุข. (2559). การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อมหาอุดมแดง (Curcuma pierreana Gagnep.) เพื่อการอนุรักษ์พืชหายากในประเทศไทย. วารสารวิทยาศาสตร์ มข, 44(2), 294-306.
พันธิตรา กมล. (2552). การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อและผลของรังสีแกมมาและโคลชิซินต่อการเปลี่ยนแปลงทางสัณฐานวิทยาของกระเจียวขาว (Curcuma parviflora Wall.) (วิทยานิพนธ์ วท.ม. สาขาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
รัตนา ขามฤทธิ์, และจิตรกร ปรีแม่น. (2562). การฟอกฆ่าเชื้อที่ผิวและการชักนำให้เกิดต้นจากไรโซมของไพลในหลอดทดลอง. แก่นเกษตร, 47 ฉบับพิเศษ 1, 1393-1398.
Nongmaithem, M.S., L.A. Chanu, Y.P. Devi, W.R.C. Singh and H.B. Singh. (2014). Micropropagation an in vitro technique for the conservation of Alpinia galanga. Advances in Applied Science Research, 5(3), 259-263.
Rahayu, S. and W.H. Adil. (2012). The effect of BAP and Thidiazuron on in vitro growth of java turmeric (Curcuma xanthorrhiza Roxb.). Journal of Agricultural and Biological Science, 7(10), 820-824.