การศึกษาผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตของข้าวเหนียวพื้นเมือง 3 พันธุ์ เปรียบเทียบกับพันธุ์ กข 6 ภายใต้การจัดการแบบนาอินทรีย์ฤดูนาปี 2554

บทคัดย่อ

ข้าวเหนียวพื้นเมืองยังคงนิยมปลูกกันทั่วไปในพื้นที่ชนบทของภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือโดยเฉพาะอย่างยิ่งตอนบนของทั้งสอง ภูมิภาค เพราะเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตและความมั่นคงทางอาหารของครัวเรือน ประกอบกับการปลูกข้าวพันธุ์ส่งเสริมทางราชการมีต้นทุนการผลิตสูงด้านปุ๋ยเคมีและยากำจัดศัตรูข้าว ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบองค์ประกอบผลผลิตและผลผลิตข้าวพื้นเมือง 3 พันธุ์ คือ ตมแดง ตมหอม และเล้าแตก กับพันธุ์ กข 6 ที่ทางราชการส่งเสริม รวมทั้งศึกษาปัจจัยทางด้านกายภาพและชีวภาพที่เกี่ยวข้องกับผลผลิตในนาดินร่วนปนทรายที่มีการจัดการแบบนาอินทรีย์ของเกษตรกร บ้านแสงทอง ตำบลบุ่งมะแลง อำเภอสว่างวีระวงศ์ จังหวัดอุบลราชธานีในฤดูนาปี 2554 โดยนำเอาข้าวเหนียวพื้นเมืองทั้ง จำนวน 3 พันธุ์ดังกล่าว ปลูกเปรียบเทียบกับพันธุ์ กข 6 วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ในบล็อก (RCBD) มี จำนวน 6 ซ้ำ ผลการทดลองพบว่า ผลผลิตเฉลี่ยข้าวเหนียวทั้ง 4 พันธุ์ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P<0.01) ข้าวพันธุ์เล้าแตกให้ผลผลิตสูงสุด 497 กก./ไร่ รองลงมา กข 6 436กก./ไร่ พันธุ์ตมแดง 400 กก./ไร่ ขณะที่พันธุ์ตมหอมให้ผลผลิตต่ำสุด 381 กก./ไร่ โดยที่ข้าวพันธุ์เล้าแตกให้ค่าเฉลี่ยองค์ประกอบผลผลิตสูงสุดด้านจำนวนต้น/กอ จำนวนรวง/กอ จำนวนเมล็ดดี/กอ ส่วนแมลงศัตรูข้าวพบเพลี้ยไฟระบาดหลังปักดำ 2 สัปดาห์ หลังจากนั้นในระยะข้าวแตกกอและข้าวออกดอกพบการระบาดของหนอนกอข้าว (Scirpophaga incertulus Walker) และตั๊กแตนข้าว (Cyrthacantacris tatarica) แต่เกษตรกรสามารถควบคุมได้โดย ฉีดพ่นด้วยน้ำหมักสมุนไพรและใช้ระดับน้ำควบคุมการระบาด ส่วนแมลงศัตรูธรรมชาติในนาข้าวอินทรีย์ที่พบ คือ แมลงปอบ้าน (Neurothemis tulia) และแมงมุม (Lycosa pseudoannulata)