การสำรวจพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรสวนส้มจากการใช้สารกำจัดศัตรูพืช

บทคัดย่อ

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์ปัจจุบันในการใช้สารกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรสวนส้ม และศึกษาปริมาณสารกำจัดศัตรูพืชที่ปนเปื้อนในร่างกายของเกษตรกรและสิ่งแวดล้อม ในพื้นที่เพาะปลูกสวนส้มสีทอง ตำบลแม่สำ อำเภอ    ศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย กลุ่มตัวอย่างในการศึกษา คือ เกษตรกรสวนส้ม จำนวน 144 คน ทำแบบสัมภาษณ์ทางด้าน อายุ เพศ อาชีพ ประวัติการเจ็บป่วย พฤติกรรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืช ชนิดสารเคมีที่ใช้ รวมถึงตรวจคัดกรองระดับสารเคมีตกค้างในเลือดของอาสาสมัครเกษตรกรสวนส้มสีทอง เพื่อวิเคราะห์หาการปนเปื้อนของสารกำจัดศัตรูพืชในร่างกาย และทำการเก็บตัวอย่างสิ่งส่งตรวจในสวนส้มสีทองเพื่อวิเคราะห์การปนเปื้อนของสารกำจัดศัตรูพืชในสิ่งแวดล้อม ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง คิดเป็นร้อยละ 56.90 อายุเฉลี่ย 52.1 ปี ทำสวนส้มสีทองเป็นอาชีพหลักร้อยละ 86.10 มีระดับของสารเคมีตกค้างในเลือดอยู่ในระดับที่มีความเสี่ยง จำนวน 136 คน คิดเป็นร้อยละ 94.44 สาเหตุจากการสัมผัสสารเคมีทางการเกษตรโดยตรง คือ อยู่ในบริเวณที่มีการฉีดพ่นหรือสัมผัสกับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชแล้วไม่เปลี่ยนเสื้อผ้าหลังการฉีดพ่นทันทีและเมื่อเสื้อผ้าเปื้อนสารกำจัดศัตรูพืชก็ยังคงสวมใส่อยู่โดยไม่ได้ทำความสะอาดร่างกาย  นอกจากนี้พบสารกำจัดวัชพืชที่ใช้ในปริมาณสูงคือ ไกลโฟเซตและพาราควอต คิดเป็นร้อยละ 64.60 และ 41.70 ตามลำดับ ส่วนสารกำจัดแมลงที่เกษตรกรสวนส้มสีทองใช้ในปริมาณสูง คือ อะบาเม็กติน และการตรวจหาสารปนเปื้อนในดินพบอนุพันธ์ไกลโฟเซตในปริมาณ 0.59 มก./กก. และพาราควอตในปริมาณ 7.59 มก./กก. ผลจากการศึกษานี้จะทำให้ได้ข้อมูลพื้นฐานของเกษตรกรสวนส้มในการประเมินสุขภาพของตนเองและสภาพแวดล้อมในการทำงาน สร้างความตระหนักในการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรในสวนส้มได้อย่างปลอดภัย