ผลของการใส่วัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดินต่อปริมาณการแจกกระจายขนาดเม็ดดินในชุดดินยโสธรที่ใช้ปลูกมันสำปะหลัง

บทคัดย่อ

ศึกษาการแจกกระจายขนาดเม็ดดินในชุดดินยโสธรที่ใช้ปลูกมันสำปะหลังซึ่งมีการใส่วัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดินประเภทต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องมาเป็นระยะเวลา 7 ปี โดยมีการวางแผนการทดลองแบบ randomized complete block design (RCBD) จำนวน 3 ซ้ำ ประกอบด้วย (1) ไม่ใส่วัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดิน (2) ใส่มูลไก่แกลบ อัตรา 1,000 kg/rai (3) ใส่มูลไก่แกลบ อัตรา 2,000 kg/rai (4) ใส่กากแป้งมันสำปะหลัง อัตรา 1,000 kg/rai และ (5) ใส่เปลือกดินมันสำปะหลัง อัตรา 1,000 kg/rai ผลการศึกษาพบว่า การใส่วัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดินประเภทต่าง ๆ มีแนวโน้มส่งเสริมให้เกิดการสร้างเม็ดดินขนาด small macroaggregate (SMA: 0.25-2 mm) จากการเชื่อมรวมตัวกันของเม็ดดินขนาด silt and clay size fractions (SiCl: < 0.053 mm) และ microaggregate (MiA: 0.053-0.25 mm) ได้มากกว่าการไม่ใส่วัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดิน (ตำรับควบคุม) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ยังไม่สามารถส่งเสริมให้เกิดการสร้างเม็ดดินขนาด large macroaggregate (LMA: 2-8 mm) ได้อย่างชัดเจน โดยตำรับการทดลองที่มีการใส่มูลไก่แกลบทั้งสองอัตรามีแนวโน้มส่งเสริมให้เกิดการสะสมคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนทั้งหมดในเม็ดดินได้สูงที่สุด อย่างไรก็ตาม ปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนทั้งหมดในเม็ดดินขนาดต่าง ๆ ของทุกตำรับการทดลองยังมีค่าอยู่ในระดับต่ำมากและส่วนใหญ่เป็นคาร์บอนอินทรีย์ที่อยู่ในรูปที่ย่อยสลายได้ง่าย (labile organic carbon (OC) fraction) มากกว่าคาร์บอนอินทรีย์ในรูปที่เสถียร (stable OC fraction) ดินจึงเกิดการสูญเสียอินทรียวัตถุได้ง่ายเมื่อถูกรบกวนโครงสร้างและส่งผลให้ปริมาณอินทรียวัตถุลดต่ำลงอย่างรวดเร็วหากขาดการจัดการเพิ่มเติมอินทรียวัตถุอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ