การปนเปื้อนของไมโครพลาสติกในน้ำ ตะกอน และหอยน้ำจืดบริเวณคลองแม่ข่า จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

ปัจจุบันขยะพลาสติกเป็นหนึ่งในปัญหาที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ โดยเฉพาะพลาสติกประเภทที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้และเกิดการสะสมขยะพลาสติกในสิ่งแวดล้อม เมื่อเกิดการแตกหักของพลาสติกขนาดใหญ่โดยปัจจัยต่างๆ จึงกลายเป็นพลาสติกที่มีขนาดเล็กเรียกว่าไมโครพลาสติก ที่ปนเปื้อนในระบบนิเวศและอาจเป็นอันตรายต่อมนุษย์ผ่านการถ่ายทอดตามห่วงโซ่อาหาร ดังนั้น งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปนเปื้อนของไมโครพลาสติกในน้ำ ตะกอน และหอยน้ำจืดในคลองแม่ข่า จังหวัดเชียงใหม่ โดยเก็บตัวอย่างจํานวน 3 จุดคือ ชุมชนป่าตันงาม ชุมชนหมู่บ้านอุ่นอารี และ ชุมชนบ้านสบข่า ผลการศึกษาพบการปนเปื้อนของไมโครพาร์ทิเคิลที่คล้ายไมโครพลาสติกรวมทั้งสิ้น 93 ชิ้น โดยพบมากที่สุดในหอยขมน้ำจืด 39 ชิ้น (41.94%) เฉลี่ย 0.87 ±0.64 ชิ้น/ตัว รองลงมาคือ ตะกอน 37 ชิ้น (39.78%) เฉลี่ย 1.37 ±0.63 ชิ้น/กก.ตะกอนแห้ง และน้ำ 17 ชิ้น (18.28%) เฉลี่ย 3.71±4.80 ชิ้น/ล. ตามลําดับ ซึ่งขนาดของไมโครพาร์ทิเคิล 250 – 500 มคม. พบมากที่สุดจํานวน 34 ชิ้น (36.56%) ส่วนลักษณะสัณฐานและสีที่พบมากที่สุดคือ รูปร่างไม่แน่นอน (51.61%) และสีน้ำเงิน (36.56%)  นอกจากนี้เมื่อวิเคราะห์ด้วยเทคนิค Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FT-IR) พบว่าร้อยละ 60 ของไมโครพาร์ทิเคิลที่สุ่มวิเคราะห์เป็นไมโครพลาสติก ซึ่งเรียงลำดับจากจำนวนที่พบมากได้แก่ โพลีเอทิลีน โพลีโพรพิลีน โพลีโพรพิลีนคาร์บอเนต และ โพลีบิวทีน ตามลำดับ