การใช้เครื่องหมายพันธุกรรมไมโครแซทเทลไลท์ข้ามชนิดในปลาสกุล Mystus เพื่อการจัดการพันธุกรรมปลาแขยงกง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การจัดการพันธุกรรมประชากรในโรงเพาะฟักเป็นสิ่งสำคัญที่จะส่งผลต่อความสำเร็จในการเพาะเลี้ยง ซึ่งในการพัฒนาข้อมูลพันธุกรรมด้วยเครื่องหมายพันธุกรรมไมโครแซทเทลไลท์ได้รับความนิยมใช้ในการศึกษา ทั้งนี้การพัฒนาเครื่องหมายไมโครแซทเทลไลท์มีต้นทุนที่ค่อนข้างสูง ด้วยคุณสมบัติของไมโครแซทเทลไลท์ไพรเมอร์ที่พัฒนาในสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งสามารถใช้กับอีกสิ่งมีชีวิตหนึ่งที่อยู่ในครอบครัวหรือสกุลเดียวกันได้ การศึกษานี้จึงทดสอบเครื่องหมายไมโครแซทเทลไลท์ที่พัฒนาจากปลากดเหลือง (Mystus nemurus) 11 ตำแหน่ง กับปลาแขยงกง (Mystus gulio) ซึ่งเป็นปลาที่ได้รับการส่งเสริมเพาะเลี้ยงเพื่อทราบข้อมูลทางพันธุกรรมสำหรับการจัดการประชากรโรงเพาะฟักหนึ่งแห่งในจังหวัดจันทบุรี ผลพบความหลากรูปแบบที่เครื่องหมาย 6 ตำแหน่ง ได้แก่ MnRmCT6-2, MnRmE11-1, Mns432, MnBp8-1-30, MnVj2-1-62 และ MnBp8-4-43b พบการออกจากสมดุลฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กเกือบทุกตำแหน่งยกเว้น MnRmE11-1 ซึ่งการเบี่ยงเบนที่พบเป็นแบบที่มี He > Ho แสดงถึงกลุ่มตัวอย่างมีเฮทเทอโรไซโกตน้อยกว่าที่ควรจะเป็นและพบค่า FIS เป็นบวกแสดงถึงประชากรมีระดับเฮทเทอโรไซโกซิตี้ต่ำจากการผสมเลือดชิด การประเมิน Effective population size (Ne) พบกลุ่มตัวอย่างปลาแขยงกงมีจำนวน Ne มากเกินการประเมิน (Infinite) แต่ตรวจพบการมีสภาวะคอขวด ดังนั้นข้อมูลจากการศึกษานี้เป็นประโยชน์ต่อการนำไปใช้วางแผนการจัดการประชากรพ่อแม่พันธุ์ในโรงเพาะฟักเพื่อรักษาระดับความหลากหลายทางพันธุกรรมและเหมาะสมต่อการผลิตลูกพันธุ์ในการส่งเสริมการเพาะเลี้ยงปลาแขยงกงอย่างยั่งยืนต่อไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมประมง. 2564. รายงานประจำปี 2564. กรมประมง. กรุงเทพฯ.
กัณฑรีย์ เจริญทวี. 2550. ความหลากหลายทางไมโครแซทเทลไลท์พันธุกรรมในประชากรกุ้งก้ามกรามจากโรงเพาะฟักและธรรมชาติ. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ.
นฤเบศร์ กลิ่นมาลัย, พีรณัฐ รานบัว และรุ่งกานต์ กล้าหาญ. 2564. ผลของการอดอาหารและการกลับมาให้อาหารต่อการเจริญเติบโตประสิทธิภาพการใช้อาหารของปลาอีกง (Mystus gulio). แก่นเกษตร. 47: 1259-1264.
พนม กระจ่างพจน์ สอดศุข, ศรีจรรยา เข็มกลัด, วิศณุพร รัตนตรัยวงศ์, ศรีรัตน์ สอดศุข, พลชาติ ผิวเณร และทองอยู่ อุดเลิศ. 2556. ความแปรปรวนทางพันธุกรรมในประชากรปลายี่สกเทศของไทยที่มาจากการเพาะเลี้ยงปรับปรุงพันธุ์และแหล่งน้ำธรรมชาติ. Thai Journal of Genetics. 6: 150-167.
วิศรุต ชัยเลิศฤทธิ์, อนงค์ นิ่มละมัย, พนม กระจ่างพจน์ สอดศุข, คงภพ อำพลศักดิ์ และอุดม สาระชาติ. 2562. การสำรวจเครื่องหมายไมโครแซทเทลไลท์ในปลาตระกูลตะเพียนโดยวิธีการทดสอบพีซีอาร์ข้ามชนิด. วารสารวิจัยเทคโนโลยีการประมง. 13: 88-103.
วิศรุต ชัยเลิศฤทธิ์, สมบูรณ์ สุนทรโชติ, คงภพ อำพลศักดิ์, พุทธรัตน์ เบ้าประเสริฐกุล, ธชาทัช ธีรติเดชากุล, ประจักษ์ บัวเนียม และชัยติศักดิ์ บริบูรณ์. 2563. การศึกษาความหลากหลายทางพันธุกรรม และสมรรถนะของประชากรปลาดุกอุย (Clarias macrocephalus) จากโรงเพาะฟัก. วารสารวิจัยเทคโนโลยีการประมง. 14: 32-47.
อุทัยรัตน์ ณ นคร. 2543. พันธุศาสตร์สัตว์น้ำ. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
อุทัยรัตน์ ณ นคร. 2551. ประชากรเริ่มต้นเพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและ Domestication selection. หน้า 78-93, ใน: อุทัยรัตน์ ณ นคร และวงศ์ปฐม กมลรัตน์ (บรรณาธิการ). พันธุศาสตร์ประชากรและการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย. กรุงเทพฯ.
Alam, S., and S. Islam. 2005. Population genetic structure of Catla catla (Hamilton) revealed by microsatellite DNA markers. Aquaculture. 246: 151-160.
Aljanabi, S. M., and I. Martinez. 1997. Universal and rapid salt-extraction of high quality genomic DNA for PCR-based techniques. Nucleic Acids Research. 25: 4692-4693.
Araneda, C., N. Lam, P. Turra, F. Jilberto, V. Cordova, and P. Gallardo. 2017. Utility of five SSR markers for genetic diversity and paternity exclusion analysis in the Patagonian toothfish. Latin American Journal of Aquatic Research. 45: 188-192.
DeWoody, J. A., and J. C. Avise. 2000. Microsatellite variation in marine, freshwater and anadromous fishes compared with other animals. Journal of Fish Biology. 56: 461-473.
Do, C., R. S. Waples, D. Peel, G. M. Macbeth, B. J. Tillett, and J. R. Ovenden. 2014. NeEstimator v2: reimplementation of software for the estimation of contemporary effective population size (Ne) from genetic data. Molecular Ecology Resources. 14: 209-214.
Goudet, J. 2001. FSTAT, a program to estimate and test gene diversities and fixation indice (version2.9.3). (Computer software). University of Lausanne, Switzerland.
Guo, S. W., and E. A. Thompson. 1992. Performing the exact test of Hardy-Weinberg proportions for multiple alleles. Biometrics. 48: 361-372.
Hoh, P. B., S. S. Siraj, S. G. Tan, and Y. Yusoff. 2008. Isolation of Trinucleotide Microsatellite Markers for Mystus nemurus. Russian Journal of Genetics. 44: 369-371.
Loukovitis, D., B. Ioannidi, D. Chatziplis, G. Kotoulas, A. Magoulas, and C. S. Tsigenopoulos. 2015. Loss of genetic variation in Greek hatchery populations of the European sea bass (Dicentrarchus labrax L.) as revealed by microsatellite DNA analysis. Mediterranean Marine Science. 16: 197-200.
Morelli, K. A., E. Revaldaves, C. Oliveira, and F. Foresti. 2006. Isolation and characterization of eight microsatellite loci in Leporinus macrocephalus (Characiformes: Anostomidae) and cross-species amplification. Molecular Ecology Notes. 7: 32-34.
Peakall, R., and P. E. Smouse. 2006. GENALEX 6: genetic analysis in Excel. Population genetic software for teaching and research. Molecular Ecology Notes. 6: 288-295.
Piry, S., G. Luikart, and J. M. Cornuet. 1999. BOTTLENECK: a computer program for detecting recent reductions in the effective population size using allele frequency data. Journal of Heredity. 90: 502-503.
Primmer, C. R., J. N. Painter, M. T. Koskinen, J. U. Palo, and J. Merilä. 2005. Factors affecting avian cross-species microsatellite amplification. Journal of Avian Biology. 36: 348-360.
Rice, W. R. 1989. Analyzing tables of statistical test. Evolution. 43: 223-225.
Rousset, F. 2008. GENEPOP’007: a complete re-implementation of the GENEPOP software for Windows and Linux. Molecular Ecology Resources. 8: 103-106.
Usmani, S., S. G. Tan, S. S. Siraj, and K. Yusoff. 2003. Population structure of the Southeast Asian river catfish Mystus nemurus. International Society for Animal Genetics, Animal Genetics. 34: 462-464.