ผลของการจัดการแปลงปลูกและวิธีการปลูกท่อนพันธุ์ต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตมันสำปะหลัง (Manihot esculenta Crantz)
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาผลของการจัดการแปลงปลูกและวิธีการปลูกท่อนพันธุ์ต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตมันสำปะหลังภายใต้สภาพแวดล้อมในแปลงปลูก ดำเนินการทดลองในพื้นที่ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเขากลอย ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา โดยวางแผนการทดลองแบบ 3x3 factorial in randomized complete block design (RCBD) โดยปัจจัยที่ 1 คือ การจัดการแปลงปลูกมี 3 กรรมวิธี คือ 1) ไม่ใส่วัสดุปลูก 2) ใส่มูลไก่อัตรา 500 กก./ไร่ 3) ใส่มูลไก่อัตรา 500 กก./ไร่ และใส่ปุ๋ยอินทรีย์ 200 กรัม/หลุม ปัจจัยที่ 2 คือ วิธีการปลูกท่อนพันธุ์มี 3 วิธี คือ 1) การวางท่อนพันธุ์ในแนวนอน แล้วใช้ดินกลบ 2-5 ซม. 2) การวางท่อนพันธุ์โดยปักเอียงประมาณ 60 องศา ให้โผล่พ้นดิน 1/3 ของความยาวท่อนพันธุ์ และ 3) การวางท่อนพันธุ์โดยปักตรงให้โผล่พ้นดิน 1/3 ของความยาวท่อนพันธุ์ ปลูกเป็นเวลา 10 เดือน ผลการศึกษาพบว่า การจัดการแปลงปลูกโดยการใส่มูลไก่ผสมในแปลงปลูกอัตรา 500 กก./ไร่ ปลูกท่อนพันธุ์โดยวิธีการปักตรงและรองก้นหลุมด้วยปูนขาวอัตรา 50 กรัม/หลุม เป็นวิธีจัดการแปลงปลูกและวิธีการปลูกที่เหมาะสมที่สุด โดยให้จำนวนหัวของมันสำปะหลัง 9.40 หัว/ต้น น้ำหนักสด 4.24 กก./ต้น และผลผลิต 6,996 กก./ไร่ โดยหัวที่ได้มีขนาดใหญ่และอวบอ้วน เหมาะสำหรับนำไปทำเป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมวิชาการเกษตร. 2559. ปริมาณความต้องการน้ำของพืชไร่. แหล่งข้อมูล: https://www.doa.go.th. ค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2567.
กรมวิชาการเกษตร. 2565. ทางเลือกการปลูกพืชแซมยาง พืชร่วมยาง และกิจกรรมเสริมรายได้ ของชาวสวนยาง. แหล่งข้อมูล: https://www.doa.go.th. ค้นเมื่อ 19 มกราคม 2568.
กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ, วลัยพร ศะศิประภา, นาวี จิระชีวี, ก้อนทอง พัวประโคน, โสภิตา สมคิด, นาฏญา โสภา, รังษี เจริญสถาพร, เบญจมาศ คำสืบ, นรีลักษณ์ วรรณสาย และอนุชิต ฉ่ำสิงห์. 2554. ดิน น้ำและการจัดการปลูกมันสำปะหลัง. สถาบันวิจัยพืชไร่.
กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ. 2554. การจัดการดินและปุ๋ยเพื่อเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง. เอกสารประกอบการบรรยาย การจัดการดินน้ำและปุ๋ยเพื่อเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง. น. 10. ใน: โครงการทดสอบเทคโนโลยีมันสำปะหลังสะอาด. 12 กรกฎาคม 2554. ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรนครราชสีมา, นครราชสีมา.
ชุมพล นาควิโรจน์, กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ, โอภาษ บุญเส็ง, สมาน รุ่งเรือง, อนุศาสตร์ สุ่มมาตย์, วัลลีย์ อมรพล, สันติ ธีราภรณ์, ดิสพันธุ์ ธรรมาภิรมย์ และฉัตรชนก นพพรพรร. 2550. การพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตมันสำปะหลัง. น. 156-176. ใน: รายงานการประชุมผลงานวิจัยเพื่อพิจารณาเป็นผลงานวิจัยดีเด่นประจำปี 2549 กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 6 - 8 มิถุนายน 2550 โรงแรมรามาการ์เด้น, กรุงเทพฯ.
ทรายแก้ว อนากาศ, ชุติมา จันทร์เจริญ, พัฒน์ พงษ์ เกิดหลำ, พิลาศลักษณ์ ลุ่นลิ่ว และสาธิต การะพวก. 2556. ผลของปุ๋ยมูลไก่ และปุ๋ยเคมีต่อความอุดมสมบูรณ์ของดิน ผลผลิต และคุณภาพของอ้อยในกลุ่มชุดดินที่ 36 จังหวัดเพชรบูรณ์. รายงานผลการวิจัยกลุ่มวิชาการเพื่อการพัฒนาที่ดิน สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 8 กรมพัฒนาที่ดิน.
ทวีทรัพย์ ไชยรักษ์, กัญชลิกา รัตนเชิดฉาย และวิทยา ตรีโลเกศ. 2560. ประสิทธิภาพของวัสดุปรับปรุงดินและวัสดุอินทรีย์บางชนิดต่อการเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของดินเพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตมันสำปะหลังที่ระยะเวลาเก็บเกี่ยวแตกต่างกัน. รายงานการวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
วัลลีย์ อมรพล, กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ, ศรีสุดา ทิพยรักษ์, ศุภกาญจน์ ล้วนมณี, จิณณจาร์ หาญเศรษฐสุข, ประพิศ วองเทียม และสมพงษ์ ทองช่วย. 2560. การศึกษาอัตราปุ๋ยเคมีที่เหมาะสมสำหรับมันสำปะหลังที่ปลูกในกลุ่มดินร่วนปนทราย: ชุดดินห้วยโป่ง. วารสารวิชาการเกษตร. 35: 51-63.
วิจารณ์ วิชชุกิจ, ปิยะวุฒิ พูลสงวน, เจริญศักดิ์ โรจนฤทธิ์พิเชษฐ์, เอ็จ สโรบล, จำลอง เจียมจำนรรจา, ปิยะ กิตติภาดากุล, ประภาส ช่างเหล็ก, นิพนธ์ ทวีชัย, กล้าณรงค์ ศรีรอต และเกื้อกูล ปิยะจอมขวัญ. 2546. มันสำปะหลังพันธุ์ใหม่ MKUC 34-114-206. น. 264-273. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 41. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย, กรุงเทพฯ.
วินัย ชมบุตร. 2551. ทดสอบอัตราปุ๋ยเคมีที่เหมาะสมและประหยัดสำหรับปลูกมันสำปะหลังในพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ระดับต่างๆ ในจังหวัดมหาสารคาม. ส่วนวิจัยและพัฒนาการอนุรักษ์ดินและน้ำ สำนักวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
ศุภกาญจน์ ล้วนมณี. 2567. การจัดการดิน ปุ๋ย และน้ำ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตอ้อย. กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า. 2567. การศึกษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพการค้า สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้าสินค้ามันสำปะหลัง. สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์, กรุงเทพฯ.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2559. มันสำปะหลังโรงงาน: เนื้อที่ปลูก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ ปี 2558-2560. แหล่งข้อมูล: http://www.oae.go.th. ค้นเมื่อ 28 มีนาคม 2567.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2567. การปลูกมันสำปะหลัง. แหล่งข้อมูล: https://coaching.oae.go.th. ค้นเมื่อ 28 มีนาคม 2567.
สุพัตรา ชาวกงจักร, นิมิตร วงศ์สุวรรณ, ศศิธร ประพรม และนฤทัย วรสถิตย์. 2566. ลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีและเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลัง ด้วยเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยในแหล่งปลูกจังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารแก่นเกษตร. 51: 116-123.
สุภาพร สุขโต, สมบัติ บวรพรเมธี, กำพลศักดิ์ สุขโต, สงัด ดวงแก้ว, ปัญญา พุกสุ่น และนิลุบล ทวีกุล. 2560. การจัดการปุ๋ยมันสำปะหลังเฉพาะพื้นที่ในแหล่งปลูกจังหวัดอุทัยธานี. น. 117-131. ใน: ผลงานวิจัยดีเด่น กรมวิชาการเกษตรประจำปี 2559. กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
อนุสรณ์ กุลวงษ์, สกล ฉายศรี และชัยรัตน์ คำหา. 2558. อิทธิพลของความยาวท่อนพันธุ์ต่อการเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลังที่ปลูกบนชุดดินลูกรัง: รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร สถาบันวิจัยและพัฒนา วิทยาเขตเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสกลนคร.
เอนกพงศ์ จำปา และวิทยา ตรีโลเกศ. 2561. การประยุกต์ใช้อัตราและสูตรปุ๋ยเคมีที่แตกต่างกันในการปลูกมันสำปะหลัง KU 50 ในดินทราย. วารสารดินและปุ๋ย. 40: 55-64.
Amanullah, M. M., S. Sekar, and P. Muthukrishnan. 2010. Prospects and potential of poultry manure. Asian Journal of Plant Science. 9: 172-182.
Cock, J. M. 1985. Physiological basis. Pages 33-62. In: Cassava. Research, Production and Utilization. J. H. Cock and J. R. Reyes (eds.), UNDP/CIAT, Cali, Cambia.
Howeler, R. H. 2002. Cassava Mineral Nutrition and Fertilization. pp. 115-147. In: International Center for Tropical Agriculture (CIAT). Cali, Colombai.
Shalini, B., G. B. Ganvir, and M. Raut. 2021. Effect of different spacing on growth and yield of sweet potato. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 10: 643-647.