ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของการลงทุนในเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตน้ำนมดิบและลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกในฟาร์มของเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมรายย่อยและรายเล็ก

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความคุ้มค่าการลงทุนในเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกในฟาร์มโคนม ดำเนินการวิจัยโดยการเก็บข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์เชิงปริมาณ ประกอบด้วย ข้อมูลประชากรศาสตร์ จำนวนโคนม ปริมาณผลผลิต ต้นทุนการผลิต ทรัพย์สินและเทคโนโลยีในฟาร์ม จากกลุ่มตัวอย่างเกษตรกรโคนมรุ่นใหม่ และ ตัวแทนฟาร์มในพื้นที่ภายใต้การดูแลของกองส่งเสริมและพัฒนาการปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ โดยคัดเลือกฟาร์มที่จดบันทึกข้อมูลฟาร์มครบถ้วน จำนวน 70 ฟาร์ม นำมาวิเคราะห์ข้อมูลต้นทุนการผลิต ค่าการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก และความคุ้มค่าในการลงทุนเทคโนโลยี ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรร้อยละ 30 เลือกใช้ 1 เทคโนโลยี รองลงมา ได้แก่ ไม่ใช้เทคโนโลยี (ร้อยละ 21.43) ตามด้วยใช้เทคโนโลยี 3 เทคโนโลยี ใช้ 2 เทคโนโลยี ใช้ 4 เทคโนโลยี ใช้ 5 เทคโนโลยี และ ใช้ 6 เทคโนโลยี (ร้อยละ 18.57, 15.71, 8.57, 2.86 และ 2.86) ตามลำดับ จำนวนเทคโนโลยีที่ใช้ในฟาร์มมีผลต่อผลผลิตน้ำนม และ ต้นทุนการผลิต ที่ระดับนัยสำคัญ P < 0.05 ทั้งนี้พบว่าความสัมพันธ์เชิงเส้นระหว่างผลผลิตน้ำนมและจำนวนเทคโนโลยี ได้รับอิทธิพลร่วมจากปัจจัยสำคัญ ได้แก่ ขนาดฟาร์มและระดับการศึกษา ในขณะที่จำนวนเทคโนโลยีมีผลต่อการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับนัยสำคัญ P < 0.05 และ P < 0.01  ผลการวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของการลงทุนในเทคโนโลยีต่อผลผลิตน้ำนมและการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก พบว่า การใช้ปลอกคอตรวจจับพฤติกรรมสัตว์ ร่วมกับ บ่อไบโอแก๊ส และ โซล่าเซลล์  สามารถเพิ่มผลผลิตน้ำนมได้ร้อยละ 54.88 ทำให้มีรายได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 98.44 จากปริมาณน้ำนมต่อตัวที่เพิ่มขึ้น โดยมีระยะเวลาคืนทุน 24.61 เดือน และการใช้ไบโอแก๊สส่งผลให้การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกลดลงมากที่สุด ร้อยละ 0.13 ระยะเวลาคืนทุน 6.82 เดือน เมื่อคำนวณรายได้จากปริมาณน้ำนมต่อตัวที่เพิ่มขี้นร้อยละ 15.76 ทั้งนี้บ่อไบโอแก๊สเป็นแนวทางการลงทุนในเทคโนโลยีของเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมรายย่อยและรายเล็กที่ให้ความคุ้มค่าต่อการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกมากที่สุด