อิทธิพลของวันปลูกต่อลักษณะทางสรีรวิทยาบางประการ องค์ประกอบผลผลิต และผลผลิตของข้าวหอมวาริน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วันปลูกข้าวไวต่อช่วงแสง เป็นการจัดการด้านเขตกรรมที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าว งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของวันปลูกต่อลักษณะทางสรีรวิทยาบางประการ การเจริญเติบโต องค์ประกอบผลผลิตและผลผลิตของข้าวหอมวาริน วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ในบล็อค จำนวน 3 ซ้ำ ในฤดูนาปี 2564 โดยมีวันปลูกหรือวันปักดำเป็นตำรับทดลอง จำนวน 5 วัน ประกอบด้วยวันที่ 1 กรกฎาคม (PD1), 15 กรกฎาคม (PD2) 1 สิงหาคม (PD3), 15 สิงหาคม (PD4) และ 29 สิงหาคม (PD5) ผลการศึกษาพบว่า วันปลูกที่แตกต่างกันส่งผลต่อลักษณะทางสรีรวิทยาบางประการ ผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตของข้าวหอมวาริน โดยการปลูกข้าวโดยใช้วันที่ 15 กรกฎาคม ส่งผลให้ข้าวหอมวารินมีผลผลิตสูงที่สุด จากการวิเคราะห์สหสัมพันธ์ระหว่างผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิต พบว่า ลักษณะความสูง และน้ำหนักแห้งส่วนเหนือดินมีสหสัมพันธ์ทางบวกกับผลผลิต และผลการวิเคราะห์สมการถดถอยแบบขั้นตอน (stepwise regression analysis) พบว่า ความยาวช่วงแสงเป็นปัจจัยทางสภาพภูมิอากาศ ลักษณะดัชนีเก็บเกี่ยวที่เป็นลักษณะทางสรีรวิทยา และจำนวนรวงต่อกอ จำนวนเมล็ดต่อรวง น้ำหนัก 1,000 เมล็ด และน้ำหนักแห้งส่วนเหนือดิน เป็นปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการให้ผลผลิตข้าวหอมวาริน ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าการปลูกข้าวหอมวารินซึ่งเป็นข้าวไวต่อช่วงแสงอย่างอ่อนในช่วงวันที่ 15 กรกฎาคม ส่งผลให้ข้าวหอมวารินมีผลผลิตสูงสุด องค์ความรู้ที่ได้จากงานวิจัยสามารถนำไปใช้จัดการเขตกรรมในการปรับเปลี่ยนวันปักดำข้าวไวต่อช่วงแสงในสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ชนานาถ ชนะอักษร, ธานี ชื่นบาน, วราภรณ์ วงศบุญ, กัลยา สานเสน, ชนะ ศรีสมภาร และสมหมาย เลิศนา. 2562. วันปลูกที่เหมาะสมสำหรับข้าวขาวดอกมะลิ 105 และ กข6 ที่ปลูกโดยวิธีการหว่านข้าวแห้งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. น. 283-291. ใน:ประชุมวิชาการข้าวและธัญพืชเมืองหนาว กลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 5-7 มีนาคม 2562. โรงแรมเมืองทองธานี รีสอร์ท โคราช, นครราชสีมา.
ณัฐพงษ์ เพชรแสง, ธนาวุฒิ ทองลาง, ธันยพร ทองเหลือง, นุชรินทร์ ขันตีเรือง, ฉันทมาศ เชื้อแก้ว, นพมาศ นามแดง และสุรีพร เกตุงาม. 2564. การศึกษาเปรียบเทียบผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตของข้าวเจ้าหอมสายพันธุปรับปรุงจากฐานพันธุกรรม IR57514. น. 392-399. ใน: การประชุมวิชาการระดับชาติ ม.อบ. วิจัย ครั้งที่ 15 Future Trends of Research and Innovation วันที่ 22-23 กรกฎาคม 2564. มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, อุบลราชธานี.
ด้วยรัก กล่ำเกลือ, นรุณ วรามิตร และอภิชาติ วรรณวิจิตร. 2556. อิทธิพลของวันปลูกและพันธุ์ต่อองค์ประกอบผลผลิต และ ผลผลิตชีวมวลของข้าว. น. 154-164. ใน: การประชุมวิชาการแห่งชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ครั้งที่ 10 วันที่ 6-7 ธันวาคม 2556. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน, นครปฐม.
ภาณุมาศ กองพันธ์, นพมาศ นามแดง, ฉันทมาศ เชื้อแก้ว, ธีรยุทธ ตู้จินดา และสุรีพร เกตุงาม. 2565. อิทธิพลปุ๋ยไนโตรเจนต่อองค์ประกอบผลผลิตและผลผลิตข้าวหอมวารินในดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 24: 29-28.
รัฐพล ทองกล่ำ, สิทธิศักดิ์ สว่างวงษ์ และสมบูรณ์ ศรีสวรรค์. 2561. การศึกษาเปรียบเทียบองค์ประกอบผลผลิตและผลผลิตระหว่างข้าวหอมวาริน ขาวดอกมะลิ 105 และ IR57514. ปริญญานิพนธ์ วิทยาศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. อุบลราชธานี.
วรนัน คุ้นเคย, นพมาศ นามแดง, ฉันทมาศ เชื้อแก้ว, ธีรยุทธ ตู้จินดา และสุรีพร เกตุงาม. 2566. อิทธิพลของปุ๋ยโพแทสเซียมต่อผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตข้าวหอมวารินในดินทรายที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า. 41: 92-101.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2566. ข้าวนาปี: เนื้อที่เพาะปลูก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ ระดับประเทศ ภาค และจังหวัด ที่ความชื้น 15% ปีเพาะปลูก 2565/66. แหล่งข้อมูล: https://www.oae.go.th/assets/portals/1.pdf. ค้นเมื่อ 1 กรกฎาคม 2567.
Cao, S., X. Luo, D. Xu, X. Tian, J. Song, X. Xia, C. Chu, and Z. He. 2021. Genetic architecture underlying light and temperature mediated flowering in Arabidopsis, rice, and temperate cereals. New Phytologist. 230: 1731–1745.
Freed, R. D., and O. Nissen. 1992. MSTAT-C Version 1.42. Michigan State University. East Lansing. USA.
IRRI. 2002. Standard evaluation system for rice, IRRI. Manila, Philippines.
Katengam, S., K. Riabroy, T. Toojinda, and U. Kotchasatit. 2011. Conversion of wide adapted rice cultivar IR57514 into Jasmine-like cooking quality through marker assisted backcrossing, pp. 286. In BIT's 2nd World DNA and Genome Day-2011 Reopen Bio-Gateway in Green Economy, 25 - 29 April 2011. Dalian Expo Center, China.
Khotasena, S., J. Sanitchon, S. Chankaew, and T. Monkham. 2022. The basic vegetative phase and photoperiod sensitivity index as the major criteria for indigenous upland rice production in Thailand under unpredictable conditions. Agronomy. 12: article ID 957.
Li, G., T. Chen, K. Xu, Y. Liu, Q. Dai, Z. Huo, and H. Wei. 2021. Early sowing increases grain yield and cooking and eating quality of machine-transplanted rice in eastern China. Crop Science. 61: 4383–4401.
Liu, T., H. Liu, H. Zhang, and Y. Xing. 2013. Validation and characterization of Ghd7.1, a major quantitative trait locus with pleiotropic effects on spikelets per panicle, plant height, and heading date in rice (Oryza sativa L.). Journal of Integrative Plant Biology. 55: 917–927.
Ranawake, A. L., U. G. S. Amarasinghe, M. J. Hewage, and N. G. J. Pradeepika. 2014. Effect of days to flowering on plant height and yield of rice (Oryza sativa L.). International Journal of Plant and Soil Science. 3: 1143–1152.
Suriyagoda, L., D. Sirisena, D. Kekulandara, P. Bandaranayake, G. Samarasinghe, and M. Wissuwa. 2019. Biomass and nutrient accumulation rates of rice cultivars differing in their growth duration when grown in fertile and low-fertile soils. Journal of Plant Nutrition. 43: 1–19.
Tiwari, P., R. K. Tiwari, J. Tiwari, and V. Yadav. 2018. Effect of sowing dates on physiological parameters, productivity and economical gain of different rice varieties under rainfed condition. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 7: 2451–2457.
Vergara, B. S., and T. T. Chang. 1985. The flowering response of the rice plant to photoperiod: a review of the literature. International Rice Research Institute, Philippines.
Wang, Y., L. Wang, H. Chen, J. Xiang, Y. Zhang, Q. Shi, D. Zhu, and Y. Zhang. 2019. Sowing dates have different effects on spikelet formation among different photoperiod-sensitive rice genotypes. Agronomy Journal. 111: 2263–2275.
Yumnam, L., S. Sorokhaibam, B. Laishram, S. S. Hajarimayum, S. Yambem, and Z. K. Newmai. 2021. Effect of planting date and spacing on growth and yield of black aromatic rice (Oryza sativa L.) cultivar Chakhao poireiton. The Pharma Innovation Journal. 10: 382-387.
