การตรวจหายีนก่อโรคของเชื้อ Streptomyces europaeiscabiei สาเหตุโรคแผลสะเก็ดมันฝรั่ง

บทคัดย่อ

โรคแผลสะเก็ดของมันฝรั่ง เกิดจากเชื้อ Streptomyces หลายชนิดที่แตกต่างกัน โดยจะมีผลทำให้ปริมาณผลผลิตและมูลค่าทางการตลาดของมันฝรั่งลดลง ดังนั้นในงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยา ความสามารถในการก่อโรค รวมทั้งระบุชนิดและตรวจหายีนก่อโรคของเชื้อ Streptomyces spp. ที่แยกได้จากแผลสะเก็ดมันฝรั่ง จากผลการทดลอง พบว่า อาการแผลสะเก็ดบนหัวมันฝรั่งที่เก็บรวบรวมมาจาก 7 พื้นที่ ที่แตกต่างกันในจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดลำพูน (เมื่อนำมาแยกเชื้อบริสุทธิ์บนอาหาร water agar (WA) สามารถแยกเชื้อได้ทั้งหมด 55 ไอโซเลท) และจากการศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยา สามารถจัดกลุ่มตามลักษณะของการจัดเรียงตัวของสปอร์ ได้ทั้งหมด 3 แบบ ได้แก่ แบบ rectiflexibiles จำนวน 52 ไอโซเลท แบบ spira จำนวน 2 ไอโซเลท และแบบ fragmenting branched จำนวน 1 ไอโซเลท และจากการปลูกเชื้อบนหัวพันธุ์มันฝรั่ง เป็นเวลา 105 วัน พบว่า  เชื้อไอโซเลท F-301 และ MM-609 ทำให้หัวมันฝรั่งเกิดแผลสะเก็ดเป็นรอยแตกสีน้ำตาลเข้มบนผิว จากการจำแนกชนิดของเชื้อด้วย 16s rDNA-specific primers พบว่า เชื้อทั้ง 2 ไอโซเลท คือ เชื้อ Streptomyces europaeiscabiei strain CFBP 4497 โดยมีความคล้ายคลึงทางพันธุกรรมอยู่ที่ 99.19-99.78% และจากการตรวจหายีนก่อโรค พบว่า ภายในลำดับนิวคลีโอไทด์ของเชื้อสาเหตุโรคดังกล่าวประกอบด้วยยีนที่ส่งเสริมความรุนแรงของการก่อโรค ทั้งหมด 3 ยีน ได้แก่ ยีน nec1, txtAB และ tomA