ประสิทธิภาพของเซรั่มน้ำยางธรรมชาติที่บ่มร่วมกับ Bacillus aryabhattai (CKNJh11) เพื่อใช้เป็นน้ำหมักชีวภาพในผักบุ้ง (Ipomoea aquatica Forssk.)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้จึงมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาผลของการบ่มเซรั่มน้ำยางธรรมชาติด้วยแบคทีเรีย และใช้ส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช โดยนำเซรั่มน้ำยางธรรมชาติมาบ่มร่วมกับ Bacillus aryabhattai (CKNJh11) ที่อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส จากนั้นนำไปทดสอบประสิทธิภาพในการส่งเสริมการเจริญเติบโตของผักบุ้ง ซึ่งมีชุดการทดลองที่ให้เซรั่มน้ำยางที่ไม่ผ่านการบ่มด้วยแบคทีเรีย ชุดการทดลองที่ให้เซรั่มน้ำยางที่ผ่านการบ่มด้วยแบคทีเรียที่ 7, 14, 21 และ 30 วัน ชุดควบคุมเชิงบวกที่ให้ปุ๋ยเคมีสูตร 25-7-7 และชุดควบคุมเชิงลบที่ไม่มีการให้ปุ๋ย ผลจากการบ่มพบว่า B. aryabhattai (CKNJh11) สามารถเจริญและเพิ่มจำนวนได้ในเซรั่มน้ำยาง โดยในวันที่ 7 และ 14 มีปริมาณเชื้ออยู่ที่ 2.5 x 106 และ 5.0 x 107 CFU ต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ แต่เริ่มลดลงหลังจากบ่มในวันที่ 21 และ 30 โดยมีปริมาณเชื้ออยู่ที่ 1.0 x 106 และ 4.0 x 103 CFU ต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ เมื่อนำเซรั่มน้ำยางที่บ่มกับแบคทีเรียไปเสริมในผักบุ้ง พบว่าชุดการทดลองที่ให้เซรั่มน้ำยางบ่มกับแบคทีเรียเป็นเวลา 14 วัน มีอัตราการเจริญเติบโตของผักบุ้งดีที่สุด ซึ่งมีค่าเฉลี่ยความสูงของลำต้น เส้นรอบวงลำต้น ความยาวรากอยู่ที่ 36.38, 2.80 และ 32.02 เซนติเมตร ตามลำดับ ค่าเฉลี่ยของจำนวนใบอยู่ที่ 11.11 ใบ และชุดการทดลองที่ใช้เซรั่มน้ำยางที่ไม่ผ่านการบ่มด้วยแบคทีเรีย มีอัตราการเจริญเติบโตของผักบุ้งจีนน้อยที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยความสูงของลำต้น และความยาวรากอยู่ที่ 21.98 และ 18.46 เซนติเมตร ตามลำดับ ค่าเฉลี่ยของจำนวนใบอยู่ที่ 6.44 ใบ ดังนั้นจากผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าเซรั่มน้ำยางธรรมชาติที่บ่มด้วย B. aryabhattai (CKNJh11) เป็นระยะเวลา 14 วัน สามารถใช้ส่งเสริมการเจริญเติบโตของผักบุ้ง และเป็นแนวทางในการพัฒนาน้ำหมักชีวภาพสำหรับใช้ทางการเกษตรได้ต่อไปในอนาคต
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
จักรกฤษณ พูนภักดี, วารุณี อติศักดิ์กุล และจำเป็น อ่อนทอง. 2563. ปัจจัยที่มีผลต่อการเก็บรักษาตัวอย่างน้ำยางสดเพื่อวิเคราะห์ธาตุอาหาร และองค์ประกอบทางชีวเคมี. วิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร. 37: 18–29.
ซอฟียะห์ ยูโซะ, อาดีลา เด็ง และสุธิมา ปรีเปรม. 2566. การแยกและคัดเลือกแบคทีเรียกรดแลคติกจากอาหารหมักและการประยุกต์ใช้ในการผลิตปุ๋ยหมักน้ำเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช. วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา. 8: 31-39.
ณฐมณ กันธิยะ และศุภธิดา อ่ำทอง. 2557. ผลของชนิดของดิน ระดับความชื้นและค่า pH ของดินต่อความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัสในส่วนต่างๆ. แก่นเกษตร. 42: 314-321.
ณัฐวุฒิ เพชรนวล, ปฐมาภรณ์ ทิลารักษ์, พิริยาภรณ์ อันอาตม์งาม และอมรรัตน์ สุวรรณโพธิ์ศรี. 2563. ปุ๋ยชีวภาพจากจุลินทรีย์โพรไบโอติกของพืช. เกษตรศาสตร์และเทคโนโลยี. 1: 12-21.
ไตรธานี เยี่ยมอ่อน, นันทวัน ฤทธิ์เดช, ประสิทธิ์ ใจศิล และโสภณ บุญลือ. 2555. การส่งเสริมการเจริญเติบโตของอ้อยด้วยแบคทีเรียละลายฟอสเฟต ในสภาพเรือนทดลอง. แก่นเกษตร. 40: 185-193.
ปภากร สุทธิภาศลิป์. 2563. การเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของดินหลังการใชน้ำหมักชีวภาพควบคุมวัชพืช. วารสารราชภัฏวิทยาศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และสังคมศาสตร์. 21: 420-428.
ปิยะภรณ์ จิตรเอก, พราวมาส เจริญรักษ์, พิมพรรณ พิมลรัตน์, สุวรรณกาญจน์ สุพมาตรา, อัครภัทร์ เทียงตรง และ ดาวรุ่ง วัชรินทร์รัตน์. 2565. ผลของน้ำหมักชีวภาพที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของผักกวางตุ้งดอก. น. 240-245. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 60 เรื่องเกษตรศาสตร์วิถีถัดไป พลิกวิกฤตสู่ความยั่งยืน 21-23 กุมภาพันธ์ 2565. คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพมหานคร.
พูนศิริ หอมจันทร์. 2559. การหาปริมาณธาตุอาหารหลัก (ไนโตรเจน ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม) ในนํ้าหมักชีวภาพที่ผลิตจากเศษปลาและเศษกุ้ง. น. 257-263. ใน: การประชุมวิชาการระดับชาติราชมงคลสุรินทร์วิชาการ ครั้งที่ 8 เรื่องวิจัยเพื่อประเทศไทย 4.0 22 ธันวาคม 2559. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์, สุรินทร์.
ไพบูลย์ หมุ่ยมาศ, ณัฐวุฒิ โยธาใหญ่, สุทธิพงษ์ จันทร์มา, เมธาสิทธิ์ ทาแกง, คงศักดิ์ ประมากร, สุทิวัส สกลทรัพย์, ปัญญากร กาศรี, กัมพล ปาละอุด, ศรัณยู โปโซโร และศราวุธ วณิชแห่งไพรสัณฑ์. 2566. ผลของน้ำหมักชีวภาพสูตรไข่ไก่ต่อการเจริญเติบโต ผลผลิต และคุณภาพของดอกดาวเรืองพันธุ์ทอร์รีดอร์. แก่นเกษตร. 51: 555-562.
มัทนภรณ์ ใหม่คามิ. 2564. ผลของดินผสมกากกาแฟต่อการงอกและการเจริญเติบโตของต้นกล้าผักบุ้งจีน. วิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ศึกษา. 4: 155-163.
วันปิติ ธรรมศร. 2564. ผลกระทบทางสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรของเกษตรกรไทย. เกษตรพระจอมเกล้า. 39: 329-336.
วารุณี ขนุนทอง และทวิช ทํานาเมือง. 2550. การเปลี่ยนแปลงของแบคทีเรียในกระบวนการหมักน้ำสกัดชีวภาพ และผลของน้ำสกัดชีวภาพต่อการยับยั้งแบคทีเรียโรคพืช. ก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 7: 62-77.
ศุภชาติ ธรรมนิติเวทย์. 2564. ไรโซแบคทีเรียส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช: หลักการและการใช้ประโยชน์. เกษตรนเรศวร. 18: e0180109.
ศิริลักษณ์ หุนแดง. 2551. ประสิทธิภาพของน้ำหมักชีวภาพที่ผลิตจากก้านเห็ดหอม ต่อการเจริญเติบโตของผักคะน้า. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยแม่โจ้, เชียงใหม่.
สุภาวดี หนูสิน. 2564. ผลกระทบจากการใช้ปุ๋ยเคมีทางการเกษตร. บริหารการพัฒนานวัตกรรมเชิงบูรณาการ. 1: 34-43.
อรทัย แดงสวัสดิ์. 2563. การคัดแยก และศึกษาคุณสมบัติของบาซิลลัสเพื่อใช้เป็นสารเสริมโพรไบโอติกในไก่ไข่. วิทยานิพนธ์ ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี. สุราษฎร์ธานี.
อมรรัตน์ จำนง. 2551. อุตสาหกรรมยางและเทคโนโลยีในการผลิต. แหล่งข้อมูล: https://www.arda.or.th/kasetinfo/south/para/.ค้นเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2567.
เอกรินทร์ สารีพัว, ปริญดา แข็งขัน และชยพร แอคะรัจน. 2561. ผลของพันธุ์และวัสดุเพาะต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตในการผลิตต้นอ่อนผักบุ้ง. แก่นเกษตร. 46: 543-548.
Aguilar-Paredes, A., G. Valdés, N. Araneda, E. Valdebenito, F. Hansen, and M. Nuti. 2023. Microbial community in the composting process and its positive impact on the soil biota in Sustainable Agriculture. Agronomy. 1: 542.
Demir, H., I. Sönmez, U. Uçan, and İ. H. Akgün. 2023. Biofertilizers improve the plant growth, yield, and mineral concentration of lettuce and broccoli. Agronomy. 13: 2031.
Etesami, H., S. Emami, and H. A. Alikhani. 2017. Potassium solubilizing bacteria (KSB): Mechanisms, promotion of plant growth, and the future prospects -a review. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. 17: 897-911.
Epparti, P., S. M. Eligar, A. P. Sattur, B. S. Gnanesh Kumar, and P. M. Halami. 2022. Characterization of dual bacteriocins producing Bacillus subtilis sc3.7 isolated from fermented food. LWT - Food Science and Technology. 154: 112854.
Li, W., Y. Liu, Q. Hou, W. Huang, H. Zheng, X. Gao, J. Yu, L. Kwok, H. Zhang, and Z. Sun. 2020. Lactobacillus plantarum improves the efficiency of sheep manure composting and the quality of the final product. Bioresource Technology. 297: 122456.
Lomthong, T., P. Suntornnimit, C. Sakdapetsiri, S. Trakarnpaiboon, J. Sawaengkaew and V. Kitpreechavanich. 2022. Alkaline protease production by thermotolerant Bacillus sp.. Ku-K2, from non-rubber skim latex through the non-sterile system and its enzymatic characterization. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology. 46: 102542.
Nakharuthai, C., S. Boonanuntanasarn, J. Kaewda, and P. Manassila, 2023. Isolation of potential probiotic Bacillus spp. from the intestine of Nile tilapia to construct recombinant probiotic expressing cc chemokine and its effectiveness on innate immune responses in Nile tilapia. Animals. 13: 986.
Pandey, P. K., W. Cao, S. Biswasand, and V. Vaddella. 2016. A new closed loop heating system for composting of green and food wastes. Journal of Cleaner Production. 133: 1252–1259.
Rahman, M., A. A. Sabir, J. A. Mukta, Md. M. Khan, M. Mohi-Ud-Din, Md. G. Miah, M. Rahman, and M. T. Islam. 2018. Plant probiotic bacteria Bacillus and Paraburkholderia improve growth, yield and content of antioxidants in strawberry fruit. Scientific Reports. 8: 2504.
Ramakrishna, W., R. Yadav, and K. Li. 2019. Plant growth promoting bacteria in agriculture: Two sides of a coin. Applied Soil Ecology. 138: 10–18.
Sánchez, Ó. J., D. A. Ospina, and S. Montoya. 2017. Compost supplementation with nutrients and microorganisms in composting process. Waste Management. 69: 136–153.
Sun, B., L. Gu, L. Bao, S. Zhang, Y. Wei, Z. Bai, G. Zhuang, and X. Zhuang. 2020. Application of biofertilizer containing Bacillus subtilis reduced the nitrogen loss in agricultural soil. Soil Biology and Biochemistry. 148: 107911.
Wang, Q., Z. Wang, M. K. Awasthi, Y. Jiang, R. Li, X. Ren, J. Zhao, F. Shen, M. Wang, and Z. Zhang. 2016. Evaluation of Medical Stone Amendment for the reduction of nitrogen loss and bioavailability of heavy metals during pig manure composting. Bioresource Technology. 220: 297–304.
Wu, X., C. Amanze, R. Yu, J. Li, X. Wu, L. Shen, Y. Liu, Z. Yu, J. Wang, and W. Zeng. 2022. Insight into the microbial mechanisms for the improvement of composting efficiency driven by Aneurinibacillus sp. LD3. Bioresource Technology. 359: 127487.
Xu, H., J. Gao, R. Portieles, L. Du, X. Gao, and O. Borrás-Hidalgo. 2022. Endophytic bacterium Bacillus aryabhattai induces novel transcriptomic changes to stimulate plant growth. PLoS ONE. 17: e0272500.
Zhou, Y., A. Selvam, and J. W. C. Wong. 2018. Chinese medicinal herbal residues as a bulking agent for food waste composting. Bioresource Technology. 249: 182–188.
