การส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพสำหรับการทำสวนไม้ผลของเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดนครนายก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ข้อมูลสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกร 2) สภาพและการจัดการสวนไม้ผลของเกษตรกร 3) ความรู้และการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของเกษตรกร 4) การได้รับการส่งเสริมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของเกษตรกร 5) ความต้องการของเกษตรกรในการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพ และ 6) แนวทางการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพสำหรับการทำสวนไม้ผลแก่เกษตรกร การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่าง คือ เกษตรกรสมาชิกแปลงใหญ่ไม้ผล จังหวัดนครนายก จำนวน 140 ราย เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและภายนอกโดยใช้ SWOT Analysis และ TOWS Matrix ผลการวิจัย พบว่า 1) เกษตรกรมีอายุเฉลี่ย 58.99 ปีจบการศึกษาระดับประถมศึกษา จำนวนสมาชิกครัวเรือนเฉลี่ย 3.52 คน จำนวนแรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2.09 คน ขนาดพื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมดเฉลี่ย 13.33 ไร่ ประสบการณ์การทำสวนไม้ผลเฉลี่ย 18.22 ปี 2) เกษตรกรมีพื้นที่ทำสวนไม้ผลทั้งหมดเฉลี่ย 4.85 ไร่ พื้นที่ให้ผลผลิตแล้วเฉลี่ย 3.96 ไร่ การทำสวนแบบผสมผสาน ส่วนใหญ่ปลูกมะยงชิด การใส่ปุ๋ยทั้งปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมี การให้น้ำโดยวิธีติดตั้งระบบสปริงเกอร์ และมีการตัดแต่งกิ่งหลังเก็บเกี่ยว ในปี พ.ศ. 2566 พบว่า เกษตรกรมีรายได้จากการขายผลผลิตผลไม้ทั้งหมดเฉลี่ย 94,577.14 บาท มีรายจ่ายจากการผลิตไม้ผลทั้งหมดเฉลี่ย 25,338.18 บาท 3) เกษตรกรมีความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 50.71) และมีการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพในภาพรวมอยู่ในระดับต่ำ (ค่าเฉลี่ย 1.65) 4) เกษตรกรได้รับการส่งเสริมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง (ค่าเฉลี่ย 2.10) 5) เกษตรกรมีความต้องการการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 3.71) และ 6) แนวทางการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพสำหรับการทำสวนไม้ผลแก่เกษตรกร ได้แก่ การลดต้นทุนการผลิตโดยสนับสนุนให้ใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพควบคู่กับการลดปริมาณปุ๋ยเคมี การสร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดินให้กับเกษตรกร การส่งเสริมการใช้สื่อประชาสัมพันธ์และช่องทางการเผยแพร่ข้อมูลที่เหมาะสมกับเกษตรกร การพัฒนาเกษตรกรต้นแบบและจัดทำแปลงสาธิตสำหรับเทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดินในการทำสวนไม้ผล
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมพัฒนาที่ดิน. 2556. ชุดองค์ความรู้กึ่งศตวรรษพัฒนาที่ดิน เทคโนโลยีชีวภาพทางดิน. แหล่งข้อมูล: https://e-library.ldd.go.th/library/flip/bib9154f/bib9154f.html. ค้นเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2567.
กรมพัฒนาที่ดิน. 2558. คู่มือการพัฒนาที่ดินสำหรับหมอดินอาสา. กองวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน, กรุงเทพฯ.
กรมพัฒนาที่ดิน. 2558. สถานภาพทรัพยากรดินและที่ดินของประเทศไทย. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด, กรุงเทพฯ.
กรมพัฒนาที่ดิน. 2562. การใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพ กรมพัฒนาที่ดิน เพื่อส่งเสริมการใช้สารอินทรีย์ลดใช้สารเคมี. แหล่งข้อมูล: https://e-library.ldd.go.th/library/flip/bib10911f/bib10911f.html. ค้นเมื่อ 5 พฤศจิกายน 2567.
กรมพัฒนาที่ดิน. 2564. แนวทางการส่งเสริมการเกษตรที่เหมาะสมตามฐานข้อมูลแผนที่เกษตรเชิงรุก AGRI-MAP จังหวัดนครนายก. แหล่งข้อมูล: https://www.ldd.go.th/agri-map/Data/C/nyk.pdf. ค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2568.
กรมวิชาการเกษตร. 2548. คำแนะนำการใช้ปุ๋ยกับพืชเศรษฐกิจ. สำนักงานเลขานุการกรม กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
กิตติกร นาคะชัย. 2560. เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินของกลุ่มผู้ปลูกข้าวแบบแปลงใหญ่ อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วิทยานิพนธ์ปริญญาเกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (การจัดการทรัพยากรเกษตร). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
ณัฐวุฒิ กุลแก้ว. 2564. การใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพเพื่อการปรับปรุงบำรุงดินของเกษตรกรผู้ปลูกไม้ผลในพื้นที่อำเภอแกลง จังหวัดระยอง. วิทยานิพนธ์ปริญญาเกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
ทวีศักดิ์ แสงอุดม และลาวัณย์ จันทร์อัมพร. 2564. การจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพสำหรับไม้ผล. สถาบันวิจัยพืชสวน กรมวิชาการเกษตร. แหล่งข้อมูล: https://www.doa.go.th/hort/wp-content/uploads/2021/10/การจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ-สำหรับไม้ผล.pdf. ค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2568.
ทัศพร เขื่อนเพชร. 2561. การใช้เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินในนาข้าวของเกษตรกรจังหวัดพิจิตร. วิทยานิพนธ์ปริญญาเกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
นาราลักษณ์ ทานะ. 2559. การยอมรับเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินของเกษตรกร อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน. วิทยานิพนธ์ ปริญญาเกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
เบญจมาศ อยู่ประเสริฐ, จินดา ขลิบทอง, พงษ์ศักดิ์ อังกสิทธิ์, บำเพ็ญ เขียวหวาน, นิรันดร์ จงวุฒิเวศน์, นันทา บูรณะธนัง และนารีรัตน์ สีระสาร. 2560. การส่งเสริมการเกษตรเพื่อการพัฒนา. ใน ประมวลสาระชุดวิชาการส่งเสริมการเกษตรเพื่อการพัฒนา. (หน่วยที่ 4). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
บำเพ็ญ เขียวหวาน, สินีนุช ครุฑเมือง แสนเสริม, จินดา ขลิบทอง, พรชุลีย์ นิลวิเศษ, ณรงค์ สมพงษ์, วิชัย ศรีขวัญ และมาราตี ชัยชนะเดช. 2564. การบริหารและการสื่อสารเพื่อการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร. ใน ประมวลสาระชุดวิชาการบริหารและสื่อสารเพื่อการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
มณทิรา พฤกษกลำมาศ. 2554. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการยอมรับเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินของหมอดินอาสาในจังหวัดสมุทรสาคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาเกษตรศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
รุ่งฤทธิ์ คำแสน. 2562. แนวทางการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดินในการปรับปรุงบำรุงดินของชาวปกาเกอะญอ อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (ส่งเสริมการเกษตรและพัฒนาชนบท). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.
สมคิด พรมจุ้ย, ศรีศักดิ์ สุนทรไชย, ทัศนีย์ ลิ้มสุวรรณ, ปธาน สุวรรณมงคล, ยืน ภู่สุวรรณ, ยุทธนา ธรรมเจริญ และวรรณ์ดี แสงประทีปทอง. 2557. ประมวลสาระชุดวิทยานิพนธ์ ขั้น 2. (หน่วยที่ 6). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สายธาร อินทร์ประสิทธิ์. 2567. ผลกระทบจากการใช้สารเคมีทางการเกษตร. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. แหล่งข้อมูล: https://www.onep.go.th/ผลกระทบต่อการใช้สารเคม/. ค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2568.
สำนักงานจังหวัดนครนายก. 2567. แผนพัฒนาจังหวัดนครนายก (พ.ศ.2566-25670) ฉบับทบทวน ประจำปีงบประมาณ 2568. กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด สำนักงานจังหวัดนครนายก.
