การเพิ่มปริมาณไส้เดือนฝอยศัตรูแมลง Steinernema siamkayai EPNKU70 ด้วยอาหารเทียม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงเป็นชีวภัณฑ์ที่มีศักยภาพสูงในการควบคุมแมลงศัตรูพืช ในระบบการผลิตพืชจำเป็นต้องผลิตไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงในปริมาณมากเพื่อลดต้นทุนการผลิต งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบศักยภาพของอาหารเทียม 3 สูตร ได้แก่ อาหารเทียมสูตรวุ้นตับไต อาหารเทียมสูตรวุ้นไขมัน และอาหารเทียมสูตร basal medium ผสมกากถั่วเหลือง ในการเพิ่มจำนวนไส้เดือนฝอยศัตรูแมลง Steinernema siamkayai EPNKU70 ในห้องปฏิบัติการ ผลการทดลองพบว่าอาหารเทียมสูตร basal medium ผสมกากถั่วเหลืองและชุดควบคุม (วุ้นเปล่า) ไม่สามารถให้ผลผลิตระยะ Infective juveniles (IJs) IJs ในรุ่นถัดไปได้ ในขณะที่อาหารเทียมสูตรวุ้นไขมันมีศักยภาพสำหรับการผลิต S. siamkayai EPNKU70 สูงกว่าอาหารเทียมสูตรวุ้นตับไต อาหารเทียมสูตรวุ้นไขมันและอาหารเทียมสูตรวุ้นตับไตให้ผลผลิต IJs เท่ากับ 25,258.00 และ 6,133.93 IJs/มล. ตามลำดับ โดยมีระยะเวลาในการฟื้นตัวเท่ากับ 3.17 และ 3.23 วัน ตามลำดับ ระยะเวลาการพัฒนาเป็นระยะ IJ รุ่นใหม่เท่ากับ 5.20 และ 6.43 วัน ตามลำดับ ระยะเวลาในการให้ผลผลิตทั้งหมดเท่ากับ 12.13 และ 16.63 วัน ตามลำดับ และมีการรอดชีวิตเท่ากับ 99.02 และ 95.77% ตามลำดับ การประเมินประสิทธิภาพของผลผลิตระยะ IJ ที่มีต่อกับหนอนกินรังผึ้ง (Galleria mellonella L.) วัยสุดท้ายแสดงให้เห็นว่า ระยะ IJ ที่ผลิตด้วยหนอนกินรังผึ้ง อาหารเทียมสูตรวุ้นไขมัน และอาหารเทียมสูตรวุ้นตับไต มีประสิทธิภาพการเข้าทำลายหนอนกินรังผึ้งภายใน 72 ชั่วโมง ไม่แตกต่างกัน ซึ่งมีค่าเท่ากับ 100.00, 95.56 และ 93.33% ตามลำดับ ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าอาหารเทียมสูตรวุ้นไขมันเป็นอาหารเทียมที่มีประสิทธิภาพสูงสำหรับการผลิต S. siamkayai EPNKU70
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
นุชนารถ ตั้งจิตสมคิด และบัญชา ชิณศรี. 2542. การเพาะเลี้ยงไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงสายพันธุ์ไทย (Steinernema sp.) บนอาหารเทียมชนิด lipid agar. น. 320–325. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 37 สาขาพืช สาขาส่งเสริมนิเทศศาสตร์เกษตร 3-5 กุมภาพันธ์ 2542. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ภานุพงศ์ แสนบุดดา, ทิพย์สุคนธ์ อนุภาพ, นุชรีย์ ศิริ และประกายจันทร์ นิ่มกิ่งรัตน์. 2559. ผลของอาหารที่มีต่อศักยภาพในการสืบพันธุ์และความรุนแรงในการเข้าทำลายเหยื่อของไส้เดือนฝอยศัตรูแมลง. แก่นเกษตร. 44: 669-676.
วัชรี สมสุข และพิมลพร นันทะ. 2535. การผลิตไส้เดือนฝอยปราบแมลงศัตรูพืชด้วยอาหารเทียม. วารสารวิชาการเกษตร. 10: 1–4.
สาทิพย์ มาลี และวิไลวรรณ เวชยันต์. 2556. วิจัยและพัฒนาการผลิตขยายไส้เดือนฝอย Steinernema glaseri เพื่อควบคุมแมลงศัตรูพืช. น. 721–731. ใน: รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2556 สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช. กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
Abu Hatab, M. A., and R. Gaugler. 2001. Diet composition and lipids of in vitro-produced Heterorhabditis bacteriophora. Biological Control. 20: 1–7.
Abu Hatab, M. A., R. Gaugler, and R.-U. Ehlers. 1998. Influence of culture method on Steinernema glaseri lipids. Journal of Parasitology. 84: 215–221.
Buecher, E. J., and I. Popiel. 1989. Liquid culture of the entomogenous nematode Steinernema feltiae with its bacterial symbiont. Journal of Nematology. 21: 500–504.
Chairin, T., N. Piromkarn, N. Wandee, K. Chaiyadit, and J. Anothai. 2022. The use of soybean residue, an alternative low-cost substrate, for culturing entomopathogenic nematode. Biological Control. 174: article ID 105021.
Chau, N. N., L. T. Anh, N. H. Vu, and H. K. Phuc. 2022. The reproduction potentials of four entomopathogenic nematode strains related to cost-effective production for biological control. Journal of Asia-Pacific Entomology. 25: article ID 101880.
Cortés-Martínez, C., A. Rodríguez-Hernández, M. López-Cuellar, and N. Chavarría-Hernández. 2021. Surface culture of Steinernema sp. on two solid media and their pathogenicity against Galleria mellonella. Journal of Helminthology. 95: article ID e63.
Damalas, C. A., and I. G. Eleftherohorinos. 2011. Pesticide exposure, safety issues, and risk assessment indicators. International Journal of Environmental Research and Public Health. 8: 1402–1419.
Dunn, M. D., P. D. Belur, and A. P. Malan. 2020. In vitro liquid culture and optimization of Steinernema jeffreyense using shake flasks. BioControl. 65: 223–233.
Ehlers, R. U. 2001. Mass production of entomopathogenic nematodes for plant protection. Applied Microbiology and Biotechnology. 56: 623–633.
Ferreira, T., M. F. Addison, and A. P. Malan. 2014. In vitro liquid culture of a South African isolate of Heterorhabditis zealandica for the control of insect pests. African Entomology. 22: 80–92.
Ferreira, T., M. F. Addison, and A. P. Malan. 2016. Development and population dynamics of Steinernema yirgalemense (Rhabditida: Steinernematidae) and growth characteristics of its associated Xenorhabdus indica symbiont in liquid culture. Journal of Helminthology. 90: 364–371.
Friedman, M. J. 1990. Commercial production and development. P. 153–172. In: R. Gaugler and H. K. Kaya. Entomopathogenic Nematodes in Biological Control. CRC Press, Boca Raton, Florida, USA.
Gaugler, R., and R. Georgis. 1991. Culture method and efficacy of entomopathogenic nematodes (Rhabditida: Steinernematidae and Heterorhabditidae). Biological Control. 1: 269–274.
Glazer, I., and E. E. Lewis. 2000. Bioassays for entomopathogenic nematodes. P. 229–247. In: A. Navon and K. R. S. Ascher. Bioassays of Entomopathogenic Microbes and Nematodes. CABI Publishing, Wallingford, UK.
Grewal, P. S., V. Converse, and R. Georgis. 1999. Influence of production and bioassay methods on infectivity of two ambush foragers (Nematoda: Steinernematidae). Journal of Invertebrate Pathology. 73: 40–44.
Grewal, P. S., R. U. Ehlers, and D. I. Shapiro-Ilan. 2005. Nematodes as biocontrol agents. CABI Publishing, Wallingford, UK.
Hara, A. H., J. E. Lindegren, and H. K. Kaya. 1981. Monoxenic mass production of the entomogenous nematode, Neoaplectana carpocapsae Weiser, on dog food/agar medium. USDA Advances in Agriculture W-16.
Hazir, S., H. K. Kaya, S. P. Stock, and N. Keskin. 2003. Entomopathogenic nematodes (Steinernematidae and Heterorhabditidae) for biological control of soil pests. Turkish Journal of Biology. 27: 181–202.
Janardhan, H. N., T. H. Askary, A. H. Bhat, A. Rana, I. Ahad, and W. H. Al-Qahtani. 2023. Morphological and molecular profiling of an entomopathogenic nematode Steinernema feltiae: Unlocking its biocontrol potential against vegetable insect pests. Zootaxa. 5351: 202–220.
Jhala, J., A. S. Baloda, and V. S. Rajput. 2020. Role of bio-pesticides in recent trends of insect pest management: a review. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry. 9: 2237–2240.
Koller, J., L. Sutter, J. Gonthier, J. Collatz, and L. Norgrove. 2023. Entomopathogens and parasitoids allied in biocontrol: A systematic review. Pathogens. 12: article ID 957.
Laosutsan, P., G. P. Shivakoti, and P. Soni. 2019. Agricultural and natural resources adaptations to climate change: Factors influencing the adoption of good agricultural practices and export decision of Thailand’s vegetable farmers. International Journal of the Commons. 13: 867–880.
Lewis, E. E., and D. J. Clarke. 2012. Nematode parasites and entomopathogens. P. 395–424. In: F. Vega, and H. K. Kaya. Insect Pathology, 2nd ed. Elsevier, Amsterdam, The Netherlands.
McMullen, J. G., and S. P. Stock. 2014. In vivo and in vitro rearing of entomopathogenic nematodes (Steinernematidae and Heterorhabditidae). Journal of Visualized Experiments. 91: article ID e52096.
Molyneux, A. S. 1985. Survival of infective juveniles of Heterorhabditis spp., and Steinernema spp. (Nematoda: Rhabditida) at various temperatures and their subsequent infectivity for insects. Revue de Nématologie. 8: 165–170.
Noosidum, A., R. Onwong, N. H. Sumaya, N. Khwanket, and C. Arkhan. 2024. Identification and biocontrol potential of entomopathogenic nematodes, Steinernema siamkayai occurring in western Thailand against the common cutworm, Spodoptera litura Fabricius (Lepidoptera: Noctuidae) under laboratory and screenhouse conditions. Journal of Applied Entomology. 148: 667–680.
R Core Team. 2021. R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria.
Ruttanaphan, T., W. Pluempanupat, C. Aungsirisawat, P. Boonyarit, G. L. Goff, and V. Bullangpoti. 2019. Effect of plant essential oils and their major constituents on cypermethrin tolerance associated detoxification enzyme activities in Spodoptera litura (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of Economic Entomology. 112: 2167–2176.
Sapbamrer, R., A. Kitro, J. Panumasvivat, and P. Assavanopakun. 2023. Important role of the government in reducing pesticide use and risk sustainably in Thailand: current situation and recommendations. Frontiers in Public Health. 11: article ID 1141142.
Selvan, S., R. Gaugler, and E. E. Lewis. 1993. Biochemical energy reserves of entomopathogenic nematodes. The Journal of Parasitology. 79: 167–172.
Shapiro-Ilan, D. I., R. Han, and C. Dolinksi. 2012. Entomopathogenic nematode production and application technology. Journal of Nematology. 44: 206–217.
Shapiro-Ilan, D. I., R. Han, and X. Qiu. 2014. Production of entomopathogenic nematodes. P. 321–356. In: J.A. Morales-Ramos, M.G. Rojas, and D.I. Shapiro-Ilan. Mass Production of Beneficial Organisms: Invertebrates and Entomopathogens. Academic Press, San Diego, California, USA.
Shapiro-Ilan, D. I., L. G. Leite, and R. Han. 2023. Production of entomopathogenic nematodes. P. 293–315. In: J.A. Morales-Ramos, M.G. Rojas, and D.I. Shapiro-Ilan. Mass Production of Beneficial Organisms: Invertebrates and Entomopathogens, 2nd ed. Academic Press, San Diego, California, USA.
Singh, A. K., M. Kumar, A. Ahuja, B. Vinay, K. K. Kommu, S. Thakur, A. U. Paschapur, B. Jeevan, K. Mishra, and R. P. Meena. 2022. Entomopathogenic nematodes: A sustainable option for insect pest management. P. 73–92. In: A. Rakshit, V. S. Meena, P. C. Abhilash, B. K. Sarma, H. B. Singh, L. Fraceto, M. Parihar, and A. K. Singh. Biopesticides Vol. 2: Advances in Bio-Inoculants. Elsevier, Cambridge, Massachusetts, USA.
Steyn, V., A. P. Malan, and P. Addison. 2019. Control of false codling moth, Thaumatotibia leucotreta (Lepidoptera: Tortricidae), using in vitro-cultured Steinernema jeffreyense and S. yirgalemense. Biological Control. 138: article ID 104052.
Stock, S. P., and H. Goodrich-Blair. 2012. Nematode parasites, pathogens and associates of insects and invertebrates of economic importance. P. 373–426. In: L.A. Lacey. Manual of Techniques in Invertebrate Pathology, 2nd ed. Elsevier, Washington, USA.
Strauch, O., and R. U. Ehlers. 1998. Food signal production of Photorhabdus luminescens inducing the recovery of entomopathogenic nematodes Heterorhabditis spp. in liquid culture. Applied Microbiology and Biotechnology. 50: 369–374.
Strydom, E., A. Erasmus, H. D. Plessis, and J. van den Berg. 2024. Suitability of different artificial diets for mass rearing of six lepidopteran pest species. International Journal of Tropical Insect Science. 44: 2403–2415.
Upadhyay, D., S. Mandjiny, R. Bullard-Dillard, M. Storms, M. Menefee, and L. D. Holmes. 2015. Lab-scale in vitro mass production of the entomopathogenic nematode Heterorhabditis bacteriophora using liquid culture fermentation technology. American Journal of Bioscience and Bioengineering. 3: 203–207.
Vanninen, I. 1990. Depletion of endogenous lipid reserves in Steinernema feltiae and Heterorhabditis bacteriophora and effect on infectivity. P. 232. In: Proceedings of the 5th International Colloquium on Invertebrate Pathology and Microbial Control. Adelaide, Australia.
White, G. F. 1927. A method for obtaining infective nematode larvae from cultures. Science. 66: 302–303.
