การวิเคราะห์ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคของการผลิตข้าวของเกษตรกรในพื้นที่จังหวัดชัยนาท

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรในพื้นที่ จังหวัดชัยนาท 2) วิเคราะห์ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคการผลิตข้าวของเกษตรกรในพื้นที่จังหวัด ชัยนาท และ 3) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความไม่มีประสิทธิภาพในการผลิตข้าวของ เกษตรกรในพื้นที่จังหวัดชัยนาท กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ที่เป็นหัวหน้าครัวเรือนเกษตรกรผู้ผลิตข้าว ในจังหวัดชัยนาท จำนวน 400 คน โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ วิเคราะห์โดยใช้วิธีเส้น พรมแดนการผลิตเชิงเฟ้นสุ่ม สถิติเชิงพรรณนาที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลประกอบด้วย ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ สถิติ t สถิติ F สถิติ Chi–squared ซึ่งใช้ในการทดสอบสมมติฐานจากแบบจำลอง

     ผลการศึกษา พบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างครัวเรือนเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในจังหวัดชัยนาท ส่วนใหญ่ปลูกข้าวทั้งบนเนื้อที่ของตนเอง และไม่ใช่เนื้อที่ของตนเอง มีประสบการณ์ในการปลูกข้าว ระหว่าง 21–30 ปี เป็นสมาชิกองค์กรด้านการเกษตร ได้รับการฝึกอบรมด้านการเพาะปลูกใน ปีเพาะปลูก 2560/61 ปลูกทั้งข้าวและสินค้าทางการเกษตรอื่น ๆ ไม่ได้รับการรับรองการผลิต ภายใต้มาตรฐาน GAP และประสบปัญหาน้ำท่วมหรือน้ำแล้งในระหว่างผลิต 2) ค่าประสิทธิภาพ เชิงเทคนิคการผลิตข้าวในจังหวัดชัยนาทเฉลี่ยอยู่ที่ 0.862 อยู่ในช่วงประสิทธิภาพสูง โดยอัตรา การใช้ปุ๋ยในการผลิตข้าว และปริมาณการใช้แรงงานคนและเครื่องจักร เป็นปัจจัยการผลิต ที่ส่งผลต่อผลผลิตข้าวที่เกษตรกรได้รับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และ 3) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ ความไม่มีประสิทธิภาพการผลิตข้าวของเกษตรกรในจังหวัดชัยนาท ได้แก่ การบริหารจัดการน้ำ ประสบการณ์ในการผลิตข้าว การเข้ารับการฝึกอบรมด้านการเพาะปลูก การเป็นสมาชิกองค์กร ด้านการเกษตร และการประกอบอาชีพของเกษตรกร ซึ่งหากมีการปรับเปลี่ยนปัจจัยเหล่านี้ไปใน ทางบวกจะช่วยให้ความไม่มีประสิทธิภาพลดลง