กระบวนการขับเคลื่อนศักยภาพวิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมจากเสื่อกก บ้านห้วยตาด อำเภอนาด้วง จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทวิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมจากเสื่อกก บ้านห้วยตาด และ 2) ศึกษากระบวนการขับเคลื่อนศักยภาพวิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมจากเสื่อกก บ้านห้วยตาด อำเภอนาด้วง จังหวัดเลย ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (PAR) กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล จำนวน 15 คน ได้มาโดยวิธีการเจาะจง ดังนี้ นักพัฒนาชุมชน นักออกแบบและพัฒนา กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ผู้นำชุมชน และวัฒนธรรมอำเภอ ใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ประเด็นการสนทนากลุ่ม และประเด็นการประชุมเป็นเครื่องมือเก็บรวบรวบข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) วิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมจากเสื่อกกบ้านห้วยตาด เกิดจากการรวมตัวกันของปราชญ์ท้องถิ่น ตั้งกลุ่มขึ้นเพื่อสร้างรายได้เสริมจากงานเกษตรกรรม ระยะแรกทำการทอเฉพาะเสื่อกก ต่อมาได้พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ให้เป็นทางเลือกสำหรับผู้ซื้อและเป้าหมาย ด้วยสถานการณ์โควิด 19 และสภาพทางเศรษฐกิจทำให้สมาชิกกลุ่มบางส่วนหยุดการผลิต ซึ่งด้านจุดแข็งของกลุ่ม คือ มีความคิดสร้างสรรค์ ผลิตงานต้นแบบได้ จุดอ่อน คือ ผลิตภัณฑ์ขาดอัตลักษณ์ ส่วนความต้องการพัฒนา คือ ผลิตภัณฑ์ใหม่ ที่มีอัตลักษณ์ชุมชน และ 2) กระบวนการขับเคลื่อนศักยภาพกลุ่มหัตถกรรมจากเสื่อกกบ้านห้วยตาด ใช้กลยุทธ์การพัฒนาศักยภาพกลุ่มด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม มีขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 การประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ สภาพปัญหา ขั้นที่ 2 การวิเคราะห์ SWOT analysis และ TOW matrix เพื่อกำหนดกลยุทธ์การขับเคลื่อนกลุ่ม ขั้นที่ 3 การตรวจสอบและประเมินกลยุทธ์การขับเคลื่อนกลุ่ม ขั้นที่ 4 การนำกลยุทธ์มาสู่การทดลองปฏิบัติการ และ ขั้นที่ 5 การติดตามและวิจารณ์ผลการพัฒนาด้วยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของสมาชิกและเครือข่ายความร่วมมือ