ฟิตเนสคอสต์ของความต้านทานต่อสารฆ่าแมลงกลุ่มไดอะไมด์ในหนอนใยผัก
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ส.ค. 5, 2020
คำสำคัญ:
ฟิตเนสคอสต์ หนอนใยผัก ความต้านทานต่อสารฆ่าแมลง ไดอะไมด์
Main Article Content
บทคัดย่อ
หนอนใยผักเป็นแมลงศัตรูที่สำคัญที่สุดของพืชวงศ์กะหล่ำ และสามารถต้านทานสารฆ่าแมลงได้หลากหลายชนิด จากการศึกษาประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงกลุ่มไดอะไมด์ (diamide) คือ chlorantraniliprole (CTPR) ต่อหนอนใยผักจากประชากรจังหวัดเชียงใหม่และสุพรรณบุรีในห้องปฏิบัติการ พบว่ามีค่า LC50 เท่ากับ 0.1191 และ 7.1484 ppm ตามลำดับ แสดงว่าหนอนใยผักจากประชากรจังหวัดสุพรรณบุรีมีความต้านทานต่อสาร CTPR เป็น 60 เท่าของหนอนใยผักจากประชากรจังหวัดเชียงใหม่ ประสิทธิภาพสารฆ่าแมลง thiamethoxam ซึ่งเป็นสารเคมีในกลุ่มนีโอนิโคตินอยด์ (neonicotinoid) ต่อหนอนใยผักจากประชากรจังหวัดสุพรรณบุรีไม่แสดงความต้านทาน โดยมีค่า LC50 มากกว่าหนอนใยผักประชากรจังหวัดเชียงใหม่เพียง 9 เท่า จากการประเมินการอยู่รอดและการขยายพันธุ์ของหนอนใยผักประชากรจากจังหวัดสุพรรณบุรี (ประชากรที่ต้านทาน) พบว่ามีความใกล้เคียงกับหนอนใยผักประชากรจากจังหวัดเชียงใหม่ (ประชากรที่อ่อนแอ) เมื่อเปรียบเทียบจากอัตราการวางไข่ การฟักไข่ ระยะเวลาการพัฒนา การเจริญเติบโต อัตราส่วนเพศ และอัตราการมีชีวิตรอดยกเว้นในระยะหนอนวัยที่ 1 และ 4 กลุ่มประชากรสุพรรณบุรีใช้เวลาในการพัฒนามากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
Article Details
บท
บทความวิจัย
References
กรมวิชาการเกษตร. 2553. คำแนะนำการป้องกันกำจัดแมลงและสัตว์ศัตรูพืช ปี 2553. เอกสารวิชาการเกษตร. กลุ่มกีฎและสัตววิทยา สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ. 303 หน้า.
คณิตา ทองเจริญ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ ไสว บูรณพานิชพันธุ์ และ จิราพร ตยุติวุฒิกุล. 2552. ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงบางชนิดที่มีต่อหนอนใยผักในเขตภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย.วารสารเกษตร 25(3): 245-255.
พรรณเพ็ญ ชโยภาส ปิยรัตน์ เขียนมีสุข ทวีศักดิ์ ชโยภาส และ จิราภรณ์ ทองพันธ์. 2543. การตรวจความต้านทานต่อสารฆ่าแมลงของหนอนใยผัก. น. 233-247. ใน: แมลงและสัตว์ศัตรูพืช. การประชุมวิชาการแมลงและสัตว์ศัตรูพืช ครั้งที่ 12. กองกีฏและสัตววิทยา กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
วิโรจน์ สุนทรภัค ประพนธ์ ไทยวานิช และ ศุภลักษณ์ กลับน่วม. 2554. คลีนิกพืช: พืชตระกูลกะหล่ำและผักกาด. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://forecast.doae.go.th/web/agrotis.html (2 มิถุนายน 2554).
วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2536. ทิศทางของการวิจัยเพื่อควบคุมหนอนใยผักในประเทศไทย. กองวิเคราะห์โครงการและประเมินผล สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, กรุงเทพฯ. 100 หน้า.
สุภราดา สุคนธาภิรมย์ ณ พัทลุง สมศักดิ์ ศิริพล ตั้งมั่น วนาพร วงษ์นิคง พวงผกา อ่างมณี ศรุต สุทธิอารมณ์ และ เกรียงไกร จำเริญมา. 2554. การพยากรณ์ความต้านทานต่อสารฆ่าแมลงของหนอนใยผักเพื่อการบริหารจัดการศัตรูพืชในระดับท้องที่. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://it.doa.go.th/refs/files/ 1860_2554.pdf?PHPSESSID=b236b77eb65ea315ba8fc8bc20d1d20a (21 มิถุนายน 2554).
Abbott, W. S. 1925. Method for computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18: 256-267.
Abro, G. H., R. A. Soomro and T. S. Syed. 1992. Biology and behavior of diamondback moth Plutella xylostella (L.). Pakistan Journal of Zoology 24: 7-10.
Aaron, J. G., Y. Carriere and B. E. Tabashnik. 2009. Fitness costs of insect resistance to Bacillus thuringiensis. Annual Review of Entomology 54: 147-163.
Alyokhin, A. V. and D. N. Ferro. 1999. Relative fitness of Colorado potato beetle (Coleoptera: Chrysomelidae) resistant and susceptible to the Bacillus thuringiensis Cry3A toxin. Journal of Economic Entomology 92(3): 510-515.
Carriere, Y., C. Ellers-Kirt, A. L. Patin, M. A. Sims, S. Meyer, Y. B. Liu, T. J. Dennehy and B. E. Tabashnik. 2001. Overwintering cost associated with resistance to transgenic cotton in the pink bollworm (Lepidoptera: Gelechiidae). Journal of Economic Entomology 94(4): 935-941.
Chevillon, C., D. Bourguet., F. Rousset, N. Pasteur and M. Raymond. 1997. Pleiotropy of adaptive changes in populations: comparisons among insecticide resistance genes in Culex pipiens. Genetical Research 70: 195-204.
Harcourt, D. G. 1957. Biology of diamondback moth Plutella maculippenis (Curt.) (Lepidoptera: Plutellidae) in eastern Ontario. II. Life-history, behavior, and host relationships. The Canadian Entomologist 89(12): 554-564.
IRAC. 2009. Susceptibility test methods series method No: 018. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/method_018_v3.4_Mar10.pdf (June 22, 2011).
IRAC. 2010. Insecticide resistance management global guidelines for IRAC group 28 (diamide) insecticides. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/Global_IRM_Guidelines_Group-28_v2.1.pdf (June 2, 2011).
IRAC. 2012. The IRAC International Diamide Working Group. (Online). Available: Diamide_poster_v4_10May12.pdf (June 22, 2011).
Li Z. M., S. S. Liu, Y. Q. Liu and G. Y. Ye. 2007. Temperature-related fitness costs of resistance to spinosad in the diamondback moth, Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae). Bulletin of Entomological Research 97(6): 627-635.
Maa, C. J. W. 1986. Ecological approach to male diamondback moth response to sex pheromone. (Online). Available: http://web.entomology.cornell.edu/shelton/diamondback-moth/pdf/85papers/ 1985DBM12. pdf (June 22, 2011).
McKenzie, J. A. 1990. Selection at the dieldrin resistance locus in overwintering populations of Lucilia cuprina (Wiedemann). Australian Journal of Zoology 38: 493-501.
Sayyed, A. H., M. R. Rizvi and A. H. Alvi. 2002. Management of diamondback moth, Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae): a lesson from South East Asia for sustainable integrated pest management. Pakistan Journal of Biological Sciences 5: 234-245.
Subramanyam, B. and D. W. Hagstrum. 1995. Resistance measurement and management. pp. 331-397 In: B. Subramanyam and D. W. Hagstrum (eds.). Integrated Management of Insects in Stored Products. Marcel Dekker, Inc., New York.
Sukonthabhirom, S., D. Dumrongsak, S. Jumroon, T. Saroch, A. Chaweng and T. Tanaka. 2009. Update on DBM diamide resistance from Thailand: causal factors and learnings. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/DBM_Workshop_Diamide-_DBM_Resistance_Thailand.pdf (June 22, 2011).
Tabashnik, B. E., T. J. Dennehyand Y. Carriere. 2005. Delayed resistance to transgenic cotton in pink bollworm. (Online). Available: http://www.pnas.org/content/102/43/15389.full.pdf (June 22, 2011).
Talekar, N. S. and A. M. Shelton. 1993. Biology, ecology and management of the diamondback moth. Annual Review of Entomology 38: 275-301.
Wang, X., X. Li, A. Shen and Y. Wu. 2010. Baseline susceptibility of the diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae) to chlorantraniliprole in China. Journal of Economic Entomology 103(3): 843-848.
Waterhouse, D. F. and K. R. Norris. 1987. Biological Control: Pacific Prospects. Inkata Press, Melbourne. 454 p.
Whalon, M. E., D. Mota-Sanchez and L. Duynslager. 2011. Resistance species profile: Plutella xylostella. (Online). Available: http://www.pesticideresistance.org/search/12/0/571/ (June 22, 2011).
Wyss, C. F., H. P. Young, J. Shukla and R. M. Roe. 2003. Biology and genetics of a laboratory strain of the tobacco budworm, Heliothis virescens (Lepidoptera: Noctuidae), highly resistant to spinosad. Crop Protection 22(2): 307-314.
คณิตา ทองเจริญ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ ไสว บูรณพานิชพันธุ์ และ จิราพร ตยุติวุฒิกุล. 2552. ประสิทธิภาพของสารฆ่าแมลงบางชนิดที่มีต่อหนอนใยผักในเขตภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย.วารสารเกษตร 25(3): 245-255.
พรรณเพ็ญ ชโยภาส ปิยรัตน์ เขียนมีสุข ทวีศักดิ์ ชโยภาส และ จิราภรณ์ ทองพันธ์. 2543. การตรวจความต้านทานต่อสารฆ่าแมลงของหนอนใยผัก. น. 233-247. ใน: แมลงและสัตว์ศัตรูพืช. การประชุมวิชาการแมลงและสัตว์ศัตรูพืช ครั้งที่ 12. กองกีฏและสัตววิทยา กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
วิโรจน์ สุนทรภัค ประพนธ์ ไทยวานิช และ ศุภลักษณ์ กลับน่วม. 2554. คลีนิกพืช: พืชตระกูลกะหล่ำและผักกาด. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://forecast.doae.go.th/web/agrotis.html (2 มิถุนายน 2554).
วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2536. ทิศทางของการวิจัยเพื่อควบคุมหนอนใยผักในประเทศไทย. กองวิเคราะห์โครงการและประเมินผล สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, กรุงเทพฯ. 100 หน้า.
สุภราดา สุคนธาภิรมย์ ณ พัทลุง สมศักดิ์ ศิริพล ตั้งมั่น วนาพร วงษ์นิคง พวงผกา อ่างมณี ศรุต สุทธิอารมณ์ และ เกรียงไกร จำเริญมา. 2554. การพยากรณ์ความต้านทานต่อสารฆ่าแมลงของหนอนใยผักเพื่อการบริหารจัดการศัตรูพืชในระดับท้องที่. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://it.doa.go.th/refs/files/ 1860_2554.pdf?PHPSESSID=b236b77eb65ea315ba8fc8bc20d1d20a (21 มิถุนายน 2554).
Abbott, W. S. 1925. Method for computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18: 256-267.
Abro, G. H., R. A. Soomro and T. S. Syed. 1992. Biology and behavior of diamondback moth Plutella xylostella (L.). Pakistan Journal of Zoology 24: 7-10.
Aaron, J. G., Y. Carriere and B. E. Tabashnik. 2009. Fitness costs of insect resistance to Bacillus thuringiensis. Annual Review of Entomology 54: 147-163.
Alyokhin, A. V. and D. N. Ferro. 1999. Relative fitness of Colorado potato beetle (Coleoptera: Chrysomelidae) resistant and susceptible to the Bacillus thuringiensis Cry3A toxin. Journal of Economic Entomology 92(3): 510-515.
Carriere, Y., C. Ellers-Kirt, A. L. Patin, M. A. Sims, S. Meyer, Y. B. Liu, T. J. Dennehy and B. E. Tabashnik. 2001. Overwintering cost associated with resistance to transgenic cotton in the pink bollworm (Lepidoptera: Gelechiidae). Journal of Economic Entomology 94(4): 935-941.
Chevillon, C., D. Bourguet., F. Rousset, N. Pasteur and M. Raymond. 1997. Pleiotropy of adaptive changes in populations: comparisons among insecticide resistance genes in Culex pipiens. Genetical Research 70: 195-204.
Harcourt, D. G. 1957. Biology of diamondback moth Plutella maculippenis (Curt.) (Lepidoptera: Plutellidae) in eastern Ontario. II. Life-history, behavior, and host relationships. The Canadian Entomologist 89(12): 554-564.
IRAC. 2009. Susceptibility test methods series method No: 018. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/method_018_v3.4_Mar10.pdf (June 22, 2011).
IRAC. 2010. Insecticide resistance management global guidelines for IRAC group 28 (diamide) insecticides. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/Global_IRM_Guidelines_Group-28_v2.1.pdf (June 2, 2011).
IRAC. 2012. The IRAC International Diamide Working Group. (Online). Available: Diamide_poster_v4_10May12.pdf (June 22, 2011).
Li Z. M., S. S. Liu, Y. Q. Liu and G. Y. Ye. 2007. Temperature-related fitness costs of resistance to spinosad in the diamondback moth, Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae). Bulletin of Entomological Research 97(6): 627-635.
Maa, C. J. W. 1986. Ecological approach to male diamondback moth response to sex pheromone. (Online). Available: http://web.entomology.cornell.edu/shelton/diamondback-moth/pdf/85papers/ 1985DBM12. pdf (June 22, 2011).
McKenzie, J. A. 1990. Selection at the dieldrin resistance locus in overwintering populations of Lucilia cuprina (Wiedemann). Australian Journal of Zoology 38: 493-501.
Sayyed, A. H., M. R. Rizvi and A. H. Alvi. 2002. Management of diamondback moth, Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae): a lesson from South East Asia for sustainable integrated pest management. Pakistan Journal of Biological Sciences 5: 234-245.
Subramanyam, B. and D. W. Hagstrum. 1995. Resistance measurement and management. pp. 331-397 In: B. Subramanyam and D. W. Hagstrum (eds.). Integrated Management of Insects in Stored Products. Marcel Dekker, Inc., New York.
Sukonthabhirom, S., D. Dumrongsak, S. Jumroon, T. Saroch, A. Chaweng and T. Tanaka. 2009. Update on DBM diamide resistance from Thailand: causal factors and learnings. (Online). Available: http://www.irac-online.org/wp-content/uploads/2009/09/DBM_Workshop_Diamide-_DBM_Resistance_Thailand.pdf (June 22, 2011).
Tabashnik, B. E., T. J. Dennehyand Y. Carriere. 2005. Delayed resistance to transgenic cotton in pink bollworm. (Online). Available: http://www.pnas.org/content/102/43/15389.full.pdf (June 22, 2011).
Talekar, N. S. and A. M. Shelton. 1993. Biology, ecology and management of the diamondback moth. Annual Review of Entomology 38: 275-301.
Wang, X., X. Li, A. Shen and Y. Wu. 2010. Baseline susceptibility of the diamondback moth (Lepidoptera: Plutellidae) to chlorantraniliprole in China. Journal of Economic Entomology 103(3): 843-848.
Waterhouse, D. F. and K. R. Norris. 1987. Biological Control: Pacific Prospects. Inkata Press, Melbourne. 454 p.
Whalon, M. E., D. Mota-Sanchez and L. Duynslager. 2011. Resistance species profile: Plutella xylostella. (Online). Available: http://www.pesticideresistance.org/search/12/0/571/ (June 22, 2011).
Wyss, C. F., H. P. Young, J. Shukla and R. M. Roe. 2003. Biology and genetics of a laboratory strain of the tobacco budworm, Heliothis virescens (Lepidoptera: Noctuidae), highly resistant to spinosad. Crop Protection 22(2): 307-314.