ปฏิกิริยาของข้าวลูกผสมกลับ BC4F3-4 ระหว่าง อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105 กับชัยนาท 1 ต่อประชากรเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ของการวิจัยนี้คือ เพื่อประเมินปฏิกิริยาของข้าวลูกผสมกลับระยะ BC4F3-4 ระหว่างพันธุ์อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105 กับพันธุ์ชัยนาท 1 กับประชากรของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (Nilaparvata lugens (Stål)) ในภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย และคัดเลือกข้าวลูกผสมกลับสายพันธุ์ปรับปรุงดังกล่าวเพื่อพัฒนาเป็นเมล็ดพันธุ์ต่อไป โดยทำการเก็บรวบรวมประชากรเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในเขตพื้นที่นาจังหวัดภาคเหนือตอนล่างจาก 9 พื้นที่ ครอบคลุม 7 จังหวัด คือ พิษณุโลก ตาก อุตรดิตถ์ พิจิตร กำแพงเพชร เพชรบูรณ์ และชัยนาท ทำการทดสอบปฏิกิริยาของข้าวลูกผสมกลับระยะ BC4F3-4 ระหว่างพันธุ์อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105 กับพันธุ์ชัยนาท 1 รุ่น BC4F3-4 จำนวน 6 สายพันธุ์ กับประชากรเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลจากพื้นที่ต่าง ๆ ข้างต้น โดยใช้มาตรฐานในการเปรียบเทียบความแตกต่างตาม Standard Evaluation System for Rice ของ International Rice Research Institute (IRRI) และคัดเลือกข้าวลูกผสมกลับระยะ BC4F3-4 ระหว่างพันธุ์อาบาญ่า/ขาวดอกมะลิ 105 กับพันธุ์ชัยนาท 1 รุ่น BC4F3-4 ที่เหมาะสม พบว่า ข้าวลูกผสมกลับสายพันธุ์ปรับปรุงจำนวน 2 สายพันธุ์ คือ A12-26-201-428 และ A12-26-201-436 มีความเหมาะสมผ่านการคัดเลือก เนื่องจากแสดงความต้านทานต่อเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลจากทุกพื้นที่ได้โดดเด่นกว่าสายพันธุ์ปรับปรุงอื่น ๆ อย่างชัดเจน
Article Details
References
จิรพงศ์ ใจรินทร์ กิจติพงษ์ เพ็งรัตน์ สงวน เทียงดีฤทธิ์ กฤษณา สุดทสาร จรัญจิต เพ็งรัตน์ และอุไรวรรณ คชสถิตย์. 2548. การสืบหาโมเลกุลเครื่องหมายเพื่อการพัฒนาสายพันธุ์ข้าวต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล. รายงานการประชุมวิชาการ ข้าวและธัญพืชเมืองหนาว ประจำปี 2548. วันที่ 7-8 มีนาคม 2548 ณ โรงแรม รอแยลฮิลส์ รีสอร์ท จ. นครนายก.
เจตน์ คชฤกษ์ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ สุรเดช ปาละวิสุทธ์ และศิริพร กออินทร์ศักดิ์. 2552. การพัฒนาสายพันธุ์ข้าวปรับปรุง BC4F1 ด้วยยีนต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (Qbph6 และ Qbph12) โดยเทคนิคโมเลกุลเครื่องหมาย. วารสารสิ่งแวดล้อมนเรศวร 2(1): 37-51.
ปรีชา วังศิลาบัตร. 2545. นิเวศวิทยาของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและการควบคุมปริมาณ. กองกีฏและสัตววิทยา, กรมวิชาการเกษตร. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ.
พุฒิพงษ์ เพ็งฤกษ์ วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ ไสว บูรณพานิชพันธุ์ จิราพร กุลสาริน เจตน์ คชฤกษ์ สุรเดช ปาละวิสุทธิ์ และภมร ปัตตาวะตัง. 2553. ความหลากหลายทางชีวชนิดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย. วารสารเกษตร 27(1): 27-37.
วีรเทพ พงษ์ประเสริฐ สุรเดช ปาละวิสุทธ์ ศิริพร กออินทร์ศักดิ์ และธานี ศรีวงศ์ชัย. 2550. การคัดเลือกดีเอ็นเอเครื่องหมายแบบ SSR ของยีนต้านทานต่อเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (Nilaparvata lugens (Stål), Delphacidae, Homoptera) ชนิด Qbph6 และ Qbph12 จากข้าวสายพันธุ์ปรับปรุง Abhaya และพันธุ์ชัยนาท 1. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า 25(1): 47-55.
สำนวน ฉิมพกา และวีรเทพ พงษ์ประเสริฐ. 2548. ปัจจัยที่มีผลต่อการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูข้าวของเกษตรกร อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร. วารสารเกษตรนเรศวร 8(1): 77-94.
สุวัฒน์ รวยอารีย์. 2544. เรียนรู้การจัดการศัตรูข้าวโดยวิธีผสมผสาน. เอกสารวิชาการ กองกีฏและสัตววิทยา กรมวิชาการเกษตร, กรุงเทพฯ.
Claridge, M.F., J.D. Hollander and J.C. Morgan. 1985. Variation in courtship signals and hybridization between geographically definable populations of the rice brown planthopper, Nilaparvata lugens (Stal). Biol. J. Linnean Soc. 24: 35-49.
Coyne, J.A. and H.A. Orr. 2004. Speciation. Sinauer Associates, Sunderland. 545 p.
De Kogel, W.J., M. van der Hoek, M.T.A. Dik, B. Gebala, F.R. van Dijken and C. Mollema. 1997. Sesonal variation in resistance of chrysanthemum cultivars to Frankliniella occidentalis (Thysanoptera: Thripidae). Euphytica 94: 283-288.
Heinrichs, E.A. and O. Mochida. 1984. From secondary to major pest status: the case of insecticide-induced rice brown planthopper, Nilaparvata lugens, resistance gene. Prot. Ecol. 7: 201-218.
IRRI. 1988. Standard Evaluation System for Rice. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines. 54 p.
Jeon, Y.H., S.N. Ahn, H.C. Choi, T.R. Hahn and H.P. Moon. 1999. Identification of a RAPD marker linked to a brown planthopper resistance gene in rice. Euphytica 107: 23-28.
Jairin, J., T. Toojinda, S. Tragoonrung, S. Tayapat and A. Vanavichit. 2005. Multiple genes determining brown planthopper (Nilaparvata lugens Stål) resistance in backcross introgressed lines of Thai jasmine rice ‘KDML105’. Sci. Asia 31: 129-135.
Khush, G.S. and D.S. Brar. 1991. Genetics of resistance to insects in crop plants. Adv. Agron. 45: 224-228.
Maynard, S.J. and E. Szathmáry. 1997. The Major Transitions in Evolution. Oxford University Press, New York. 346 p.
Pathak, P.K., R.C. Saxena and E.A. Heinrichs. 1982. Para film sachet for measuring honeydew excretion by Nilaparvata lugens on rice. J. Econ. Entomol. 75: 194-195.
Pedigo, L.P. 1996. Entomology and Pest Management. Second edition. Prentice Hall, New Jersey. 679 p.
Renganayaki, K., K.F. Allan, S. Sadasivam, S. Pammi, S.E. Harrington, S.R. McCouch, S.M. Kumar and A.S. Reddy. 2002. Mapping and progress toward map-based cloning of brown planthopper biotype-4 resistance gene introgressed from Oryza officinalis into cultivated rice, O sativa. Crop Sci. 42: 2112-2117.
Smith, C.M. 1989. Plant Resistance in Insects: A Fundamental Approach. John Wiley & Sons, New York, 286 p.
Sogawa, K. and Y. Rakasadinata-Soekirno. 1987. New genetic makeup of brown planthopper (BPH) populations in Central Java, Indonesia. Int. Rice Res. News. 12: 29-30.
Yang, H., X. Ren, Q. Weng, L. Zhu and G. He. 2002. Molecular mapping and genetic analysis of a rice brown planthopper (Nilaparvata lugens Stål) resistance gene. Hereditas 136: 39-43.