สภาวะทางโภชนาการและค่าโลหิตวิทยาในฤดูกาลต่าง ๆ ของม้าแกลบในจังหวัดลำปาง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการให้อาหาร คุณค่าทางโภชนะของอาหารและค่าโลหิตวิทยาของ ม้าแกลบในจังหวัดลำปางในฤดูกาลต่าง ๆ ม้าได้รับอาหารเฉลี่ยวันละ 1-3 ครั้ง คิดเป็นปริมาณอาหารหยาบเฉลี่ยวันละ 3.95 กิโลกรัมของน้ำหนักแห้งหรือ 1.2 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัวและอาหารข้นแบบแห้งหรือเปียกคิดเป็นน้ำหนักแห้ง เฉลี่ยวันละ 1.76 กิโลกรัมหรือ 0.53 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักตัว ชนิดของอาหารหยาบที่ใช้เลี้ยงม้าทุกฤดูกาลคือหญ้าแพงโกล่าสด หญ้าแพงโกล่าแห้ง หญ้าขนสด และยอดต้นข้าวโพดฝักอ่อน คุณค่าทางโภชนะของอาหารหยาบมีโปรตีนหยาบ เยื่อใย ไม่แตกต่างกันทั้งในช่วงฤดูหนาว ฤดูร้อน และฤดูฝน (P>0.05) ยกเว้นหญ้าขนสดในฤดูหนาวและฤดูฝน และยอดต้นข้าวโพดสดในฤดูหนาวที่มีโปรตีนสูงกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ของน้ำหนักแห้ง (P<0.05) โภชนะอื่นในอาหารหยาบมีความแปรปรวนตามฤดูกาล อาหารข้นแห้งมีวัตถุแห้ง โปรตีนหยาบ เยื่อใย แคลเซียมและฟอสฟอรัสไม่แตกต่างกันทั้ง 3 ฤดูกาล (P>0.05) ส่วนอาหารข้นเปียกมีแคลเซียมและฟอสฟอรัสในฤดูฝนสูงกว่าฤดูร้อน (P<0.05) สัดส่วนของอาหารหยาบต่ออาหารข้นมีค่าประมาณ 2.24:1 ม้าที่เลี้ยงในฤดูฝนและฤดูแล้งมีน้ำหนักตัวเฉลี่ยไม่แตกต่างกันคือ 332.41 และ 324.43 กิโลกรัม (P>0.05) ระดับน้ำตาลกลูโคสและยูเรียในเลือดม้าในฤดูแล้งและฤดูฝนไม่แตกต่างกัน (P>0.05) แต่โปรตีนในเลือดม้าในฤดูแล้งมีค่าน้อยกว่าฤดูฝน (P<0.05) อิเล็กโทรไลต์ในน้ำเลือดม้า ได้แก่โซเดียมและคลอไรด์ใน ฤดูแล้งมีค่ามากกว่าในฤดูฝน (P<0.05) แต่โพแทสเซียมไม่แตกต่างกัน (P>0.05) พบสารคีโตนเล็กน้อยในปัสสาวะของม้า
Article Details
References
กลุ่มสารสนเทศและข้อมูลสถิติ ศูนย์สารสนเทศ กรมปศุสัตว์. 2551. ข้อมูลจำนวนปศุสัตว์ในประเทศไทย ปี 2551. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล : http://www.dld.go.th/ict/stat_web/yearly/yearly51/stock51.html (29 ตุลาคม 2552).
กำชัย กาญจนธนเศรษฐ เมธิน ศิริวงศ์, เรวัต จิระสถาวร และ เจริญ เจริญจำรัสชีพ. 2541. การศึกษาชนิดและอัตราของปูนทางการเกษตรต่อการปรับสภาพความเป็นกรดของดินที่มีต่อระบบการปลูกข้าวโพดตามด้วยถั่วดำในชุดดินสันป่าตอง. กรมพัฒนาที่ดิน. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล : http://e-library.ldd.go.th/library/ Abstract/ord/Aful/ F078.pdf (18 พฤษภาคม 2553).
ผู้จัดการออนไลน์. 2549. "รถม้า" เสน่ห์เมืองลำปางที่ยังมีลมหายใจ. (ระบบออนไลน์). แหล่งข้อมูล: http://www.Travel -Manager Online.htm (19 มิถุนายน 2549).
พิไลวรรณ พลพืช วลัยกานต์ เจียมเจตจรูญ และนาตยา สินธุรัตน์ . 2532. วิธีวิเคราะห์หาแร่ธาตุในอาหารสัตว์ และซีรัมฝ่ายวิเคราะห์อาหารสัตว์ กองอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์, กรุงเทพฯ. 48 น.
สุนทร วิทยาคุณ. 2550. โภชนศาสตร์และการให้อาหารม้า. จิตวัฒนาการพิมพ์, ลำปาง. 158 หน้า.
โอฬาร กิจปรีดาบริสุทธิ์ สังวรณ์ รอดพิทักษ์ สุดารัตน์ อมรศักดิ์ ชยกฤต สินธุสิงห์ อารีย์ ไหลกุล. 2543. การศึกษาอิทธิพลของฤดูกาลต่อรูปแบบของฤดูแห่งการผสมพันธุ์ของแม่ม้า. ใน: รายงานการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 38 1-4 กุมภาพันธ์ 2543.
Anonymous. 2008. Management and Nutrition : Nutrition : Horses : Nutritional Requirement. The Merck Veterinary Manual. (Online). Available: http://www.merckvetmanual.com/ mvm/ index.jsp?cfile= htm/bc/182602.htm (April 20, 2008).
AOAC. 1990. Official Methods of Analysis. 15th ed. Association of Official Analytical Chemists. Virginia. 1298 pp.
Blood, D. C. and V. P. Studdert. 1995. Baillière’s Comprehensive Veterinary Dictionary. 5th ed. Baillière Tindall, London.1123 pp.
Boswell, J. C. and M. C. Schramme. 2001. Fluid therapy. pp. 228-248. In: K. Coumbe (ed.). Equine Veterinary Nursing Manual. Blackwell Science, Oxford.
Cheeke, P. R. 1999. Applied Animal Nutrition: Feeds and Feeding. Prentice Hall, New Jersey. 524 pp.
Cymbaluk, N. F., G. I. Christison and D. H. Leach. 1989. Nutrient utilization by limit- and ad libitum-fed growing horses. J. Anim. Sci. 67:414-425.
Frape, D. 1998. Equine Nutrition & Feeding. 2nd ed. Blackwell Science, Oxford. 564 pp.
Hillyer, L. L. and M. H. Hillyer, 2001. Laboratory diagnosis. pp. 205-227. In: K. Coumbe (ed.). Equine Veterinary Nursing Manual. Blackwell Science. Oxford.
Jurgens, M. H. 1993. Animal Feeding and Nutrition. 7th ed. Kendall/Hunt Publishing Company, Iowa. 580 pp.
McDonald, P., R. A. Edwards, J. F. D. Greenhalgh and C. A. Morgan. 2002. Animal Nutrition. 6th ed. Prentice Hall, Harlow. 693 pp.
NRC. 1989. Nutrient Requirements of Horses. 5th revised ed. National Research Council. National Academies Press, Washington, D. C. 101 pp.
Pilliner, S. 1999. Horse Nutrition and Feeding. 2nd ed. Blackwell Science, Oxford. 224 pp.
SAS. 1985. SAS/STAT Guide for Personal Computers. 6thed. SAS Institute, Inc., North Carolina. 378 pp.