การมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในงานส่งเสริมการปลูกและผลิตกาแฟอราบีก้าในจังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องการมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในงานส่งเสริมการปลูกและผลิตกาแฟอราบีก้าในจังหวัดเชียงใหม่มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของเกษตรกรชาวเขาในการส่งเสริมการปลูกกาแฟและศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างการมีส่วนร่วมกับปัจจัยด้านบุคคล เศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนศึกษาปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ ในการปลูกกาแฟ

ประชากรที่ศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ เกษตรกรชาวเขาที่ปลูกกาแฟอราบีก้าในเขตพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่จำนวน 100 ตัวอย่าง ข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์นำมาวิเคราะห์โดยใช้ค่าสถิติต่างๆ คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและวิเคราะห์ความสัมพันธ์กันโดยใช้ไคสแควร์

ผลการวิเคราะห์พบว่าเกษตรกรที่ศึกษาร้อยละ 92.0 เป็นชาย มีอายุเฉลี่ย 44.46 ปี ร้อยละ 40.0 เป็นชาวเขาเผ่ามูเซอและแม้ว  เกือบร้อยละ 60 อ่านและเขียนหนังสือไทยไม่ได้ มีสมาชิกในครัวเรือนที่เป็นแรงงานการเกษตร 3.16 คน มีประสบการณ์การปลูกกาแฟเฉลี่ย 15.10 ปี มีจำนวนต้นกาแฟเฉลี่ย 725.26 ต้น ร้อยละ 67.0  ขายผลผลิตกาแฟในรูปขายผลสด เกษตรกรมีจำนวนผลผลิตสารกาแฟเฉลี่ย 156.54 กิโลกรัม มีรายได้จากการขายกาแฟเฉลี่ย 12,511.16 บาท เกษตรกรที่ปลูกกาแฟร้อยละ 90.0 ใช้ทุนของตนเองในการปลูกกาแฟประมาณร้อยละ 70 ของผู้ปลูกกาแฟไม่มีตำแหน่งทางสังคม เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมปลูกกาแฟ มีความคาดหวังในผลประโยชน์ในการเข้าร่วมโครงการในระดับมากเกษตรกรมีการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมปลูกกาแฟในระดับปานกลาง การมีส่วนร่วมของเกษตรกรในโครงการส่งเสริมในทุกๆ ด้าน  เกษตรกรมีส่วนร่วมในระดับปานกลาง ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต้นกับตัวแปรตาม พบว่าการมีส่วนร่วมในโครงการส่งเสริมปลูกกาแฟมีความสัมพันธ์กันในด้าน เพศ เผ่า ระดับการศึกษา รายได้ตำแหน่งทางสังคม ความคาดหวังในผลประโยชน์ที่เข้าร่วมในโครงการส่งเสริม และการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริม

ปัญหาและอุปสรรคของเกษตรกรชาวเขาในการปลูก และผลิตกาแฟอราบีก้า พบว่าเ กษตรกรมีปัญหาด้านแรงงานไม่เพียงพอกับการผลิตทางการเกษตร  ปัญหาด้านศัตรูกาแฟ  ปัญหาด้านการใช้ปุ๋ยในแปลงกาแฟปัญหาการขาดการสนับสนุนปัจจัยการผลิต  ปัญหาด้านกาแฟขาดน้ำในฤดูแล้ง  ปัญหาราคาผลผลิตกาแฟตกต่ำ  ปัญหาสัตว์เลี้ยงคุ้ยเขี่ยต้นกาแฟ  ปัญหาการขาดการดูแลรักษาต้นกาแฟ และปัญหาการขาดคำแนะนำจากเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการปลูกกาแฟอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง