สัณฐานวิทยาและความสามารถในการผสมข้ามระหว่างลิลีตัดดอกและลิลีกระถาง

Main Article Content

จีระวัฒน์ นุธรรม
ฉันทลักษณ์ ติยายน
ณัฐา โพธาภรณ์

บทคัดย่อ

ลิลีเป็นไม้ตัดดอกและไม้กระถางที่นิยมปลูกกันอย่างกว้างขวาง เนื่องจากมีสีสันสวยงาม สดใส สะดุดตา และมีกลิ่นหอม ซึ่งการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัณฐานวิทยา จำนวนโครโมโซม และความสามารถในการผสมข้ามระหว่างลิลีกลุ่มตัดดอก กลุ่มกระถาง และลิลีป่า ทำการศึกษาลักษณะทางสัณฐานวิทยา จำนวนโครโมโซมของลิลีลูกผสมสายพันธุ์ตัดดอก จำนวน 4 สายพันธุ์ ลิลีกระถาง 4 สายพันธุ์ และลิลีป่า 1 ชนิด คือ L. primulinum var. burmanicum. พบว่า  ลักษณะทางสัณฐานวิทยาของลิลีมีความแตกต่างกัน ได้แก่ ความสูงต้น ลักษณะต้น ลักษณะใบ ลักษณะดอก และช่วงเวลาที่ออกดอก จำนวนโครโมโซมของลิลีสายพันธุ์ Buzzer, Tiny Bee, Tiny Invader, Tiny Rocket และลิลีป่า มีจำนวนโครโมโซม 2n = 24 และ Nashville, Nova Zembla และ Saronno มีจำนวนโครโมโซม 2n = 36 และ Caesars Palace มีจำนวนโครโมโซม 2n = 48 เมื่อทำการผสมพันธุ์โดยการผสมตัวเอง ผสมข้ามระหว่างกลุ่ม และผสมสลับพ่อแม่ พบว่า การผสมตัวเอง พบ 2 สายพันธุ์ที่ติดฝัก การผสมข้ามระหว่างลิลีกระถางพบ 9 คู่ผสมที่ติดฝัก การผสมข้ามระหว่างลิลีตัดดอกพบ 1 คู่ผสมที่ติดฝัก การผสมข้ามระหว่างลิลีกระถางและลิลีตัดดอกพบ 4 คู่ผสมที่ติดฝัก และการผสมข้ามระหว่างลิลีตัดดอกกับลิลีกระถางพบ 6 คู่ผสมที่ติดฝัก ส่วนการผสมข้ามระหว่าง ลิลีกระถางและลิลีตัดดอกกับลิลีป่าพบ 5 คู่ผสมที่ติดฝัก การเพาะเมล็ดที่ได้จากการผสมตัวเองและผสมข้าม พบว่า เมล็ดจากการผสมตัวเองของลิลีที่ทดลองมีการงอกอยู่ 1 สายพันธุ์ (Buzzer) และ 1 ชนิด (ลิลีป่า) เมล็ดจากการผสมข้ามภายในกลุ่มและข้ามกลุ่มแบบสลับพ่อแม่ของลิลีกระถาง ลิลีตัดดอก และลิลีป่าพบ 16 คู่ผสมที่สามารถงอกได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Angumnuysiri, K. and O. Sahavacharin. 1991. Interspecific hybridization of lily. pp. 415-422. In: Proceedings of the 29th Kasetsart University Annual Conference, Bangkok. (in Thai)

Barba-Gonzalez, R., A.A. Van Silfhout, R.G.F. Visser, M.S. Ramanna and J.M. Van Tuyl. 2006. Progenies of allotriploids of Oriental × Asiatic lilies (Lilium) examined by GISH analysis. Euphytica 151(2): 243-250.

Benschop, M., R. Kamenetsky, M. Le Nard, H. Okubo and A.A. De Hertogh. 2010. The global flower bulb industry: Production, utilization, research. pp. 1-115. In: J. Janick (ed.) Horticultural Reviews Volume 36. Wiley-Blackwell, New York.

Bredemeijer, G.M.M. 1976. Effect of bud-pollination and delayed self-pollination on the induction of a possible rejection peroxidase in styles of Nicotiana alata. Acta Botanica Neerlandica 25(1): 107-116.

Buathong, P. and C. Suwanthada. 2008. Chromosome investigation of Amazon lily (Eucharis grandiflora Planch. & Lind.). Journal of Agriculture 24(1): 37-41. (in Thai)

Dyer, A.F. 1979. Investigating Chromosomes. John Wiley and Sons, New York. 138 p.

Fupunya, A. and C. Suwanthana. 2008. Chromosome investigation of Liparis siamensis Rolfe ex Downie and Malaxis latifolia J.E. Sm. Journal of Agriculture 24(2): 81-86. (in Thai)

Hiratsuka, S., T. Tezuka and Y. Yamamoto.1983. Use of longitudinally bisected pistils of Lilium longiflorum for studies on self-incompatibility. Plant and Cell Physiology 24(4): 765-768.

Islam, M.M., R. Yesmin, M.J. Jung, H.-Y. Kim, C.K. Kim and K.B. Lim. 2020. Investigation of the morphological and cytogenetic variations of an intraspecific Asiatic lily hybrid using 5S and 18S rDNA probes. Horticulture. Environment and Biotechnology 61(2): 339-346.

Kapoor, R., S. Kumar and J.K. Kanwar. 2009. Bulblet production from node explant grown in vitro in hybrid lilies. International Journal of Plant Production 3(4): 1-6.

Klakhaeng, K. 2019. Interspecific hybridization for rice breeding. Thai Rice Research Journal 10(1): 95-107. (in Thai)

Krasaechai, A. 1990. Mutation Breeding Floriculture. Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. 168 p. (in Thai)

Krasaechai, A. 2004. Cytogenertics in Agriculture Laboratory Manual. Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University, Chiang Mai. 98 p. (in Thai)

Kumari, S., S. Kumar and C.P. Singh. 2019. Comparative performance of Oriental hybrid lily cv. White Cup under protected conditions. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences 8(1): 2451-2455.

Ledingham, G.F. 1940. Cytological and developmental studies of hybrids between Medicago sativa and a diploid form of

M. falcata. Genetics 25(1): 1-15.

Liang, S.Y. and M. Tamura. 2000. Lilium. pp. 135-159. In: Z.Y. Wu and P.H. Raven (eds.). Flora of China. Science Press, St. Beijing.

Lim, K.B., A. Younis, T.P. Jong and J.H. Yoon. 2014a. Exploitation of diversity for morphological traits in Lilium tsingtauense under different habitats. Notulae Scientia Biologicae 6(2): 178-184.

Lim, K.B., M.S. Ramanna, E. Jacobsen and J.M. van Tuyl. 2003. Evaluation of BC2 progenies derived from 3x-2x and 3x-4x crosses of Lilium hybrids: a GISH analysis. Theoretical and Applied Genetics 106(3): 568-574.

Lim, K.B., Y.J. Hwang and A. Younis. 2014b. Classical vs. modern genetic and breeding approaches for lily (Lilium) crop improvement: A review. Flower Research Journal 22(2): 39-47.

Linskens, H.F. and J. Tupy. 1966. The amino acids pool in the style of self-incompatible strains of Petunia after self- and cross-pollination. Züchter 36: 151-158.

Luo, J., P. Arens and J.M. van Tuyl. 2013. Overcoming crossing barriers in hybridisation with OT-hybrids. pp. 68-77. In: C. Helsley and J.M. van Tuyl (eds.) The Lily Yearbook of the North American Lily Society. The North American Lily Society, Inc., Bonners Ferry, ID.

Marasek-Ciolakowska, A., T. Nishikawa, D.J. Shea and K. Okazaki. 2018. Breeding of lilies and tulips-Interspecific hybridization and genetic background. Breeding Science 68(1): 35-52.

Nachaisin, A. 2016. Appropriate conditions for Dahlia chromosome study. pp. 61-67. In: Proceedings of the 54th Kasetsart University Annual Conference, Bangkok. (in Thai)

NeSmith, D.S. and J.R. Duval. 2001. Fruit set of triploid watermelons as a function of distance from a diploid pollinizer. HortScience 36(1): 60-61.

Pobudikiewicz, A. and J. Treder. 2006. Effects of flurprimidol and daminozide on growth and flowering of oriental lily ‘Mona Lisa’. Scientia Horticulturae 110(4): 328-333.

Sahavacharin, O. 1990. Thai native lily. Kehakaset Magazine 14(2): 38-43. (in Thai)

Sangduen, N. 2008. Plant Genetics. Kasetsart University Press, Bangkok. 432 p. (in Thai)

Sayampol, N. 2000. Plant Breeding Techniques. Kasetsart University Press, Bangkok. 261 p. (in Thai)

Sharma, P., I. Shelkh, P. Sharma, V. Chugh, H.S. Dhaliwal and D. Singh. 2014. Morphological, cytological and biochemical characterization of wheat Aegilops longissima derivatives BC1F6 and BC2F4 with high grain micronutrient. International Journal of Agriculture, Environment and Biotechnology 7(2): 191-204.

Sudsanguan, W. and C. Suwanthada. 2001. Hybridization of local amaryllis. Journal of Agriculture 17(3): 196-199. (in Thai)

Sukkasem, J. 2007. Characterization and growth and development of Calanthe cardioglossa Schltr. M.S. Thesis. Chiang Mai University, Chiang Mai. 89 p. (in Thai)

Tezuka, T. 1990. Self-incompatibility in lily. Plant Cell Technology 2: 621-630.

Tezuka, T., S. Hiratsuka and S.Y. Takahashi. 1993. Promotion of the growth of self-incompatible pollen tubes in lily by cAMP. Plant and Cell Physiology 34(6): 955-958.

Xi, M., J.M. van Tuyl and P. Arens. 2015. GISH analyzed progenies generated from allotriploid lilies as female parent. Scientia Horticulturae 183: 130-135.

Xie, S., M.S. Ramanna and J.M. van Tuyl. 2010. Simultaneous identification of three different genomes in Lilium hybrids through multicolour GISH. Acta Horticulturae 855: 299-304.

Zhang, W., C. Wang, L. Xue, Y. Zheng and J. Lei. 2018. Production of pollenless triploid lily hybrids from Lilium pumilum DC. × ‘Brunello’. Euphytica 214: 171, doi: 10.1007/s10681-018-2248-6.

Zhou, S., G. Zhou and K. Li. 2011. Euploid endosperm of triploid × diploid/tetraploid crosses results in aneuploid embryo survival in Lilium. HortScience 46(4): 558-562.

Zhou, S., G. Yuan, P. Xu and H. Gong. 2014. Study on lily introgression breeding using allotriploids as maternal parents in interploid hybridizations. Breeding Science 64(1): 97-102.