ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการป้องกันโรคใบด่างมันสำปะหลัง ของเกษตรกรในอำเภอหนองบัวระเหว จังหวัดชัยภูมิ

Main Article Content

ขวัญสุดา ขันบุตร
อนันต์ พลธานี
ไกรเลิศ ทวีกุล
ยศ บริสุทธิ์
ไชยธีระ พันธุ์ภักดี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการป้องกันโรคใบด่างมันสำปะหลังของเกษตรกรในอำเภอหนองบัวระเหว จังหวัดชัยภูมิ จากกลุ่มตัวอย่าง 359 คน ใน 3 ตำบล ได้แก่ ตำบลวังตะเฆ่ ตำบลห้วยแย้ และตำบลโคกสะอาด เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ถดถอยพหุ ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงคิดเป็นร้อยละ 62.7 มีอายุเฉลี่ย 52.8 ปี มีประสบการณ์ปลูกมันสำปะหลังเฉลี่ย 26.1 ปี มีพื้นที่ปลูกมันสำปะหลังเฉลี่ย 34.3 ไร่ ได้ผลผลิตเฉลี่ย 3.2 ตันต่อไร่ ได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับโรคใบด่างมันสำปะหลังจากเจ้าหน้าที่ เฉลี่ย 1 ครั้งต่อปี มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคใบด่างมันสำปะหลังอยู่ในระดับปานกลาง ก่อนปลูกและการดูแลรักษามันสำปะหลัง พบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่มีการป้องกันการเกิดโรคใบด่างคือ ไม่นำเข้าท่อนพันธุ์หรือส่วนขยายพันธุ์มันสำปะหลังจากต่างประเทศเข้ามา คัดเลือกท่อนพันธุ์ที่สะอาด เมื่อเกิดโรคใบด่าง พบว่า ส่วนใหญ่จะป้องกันโดยทำลายต้นที่เป็นโรคทิ้ง จากการทดสอบสมมติฐาน พบว่าปัจจัยทีมีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติเพื่อป้องกันการเกิดโรคใบด่างมันสำปะหลังอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.05) ได้แก่ ต้นทุนการผลิต รายได้ และความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคใบด่างมันสำปะหลัง

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Abuhamda, E.A.A., I.A. Ismail and T.R.K. Bsharat. 2021. Understanding quantitative and qualitative research methods: A theoretical perspective for young researchers. International Journal of Research 8(2): 71-87.

Alabi, O.J., P.L. Kumar and R.A. Naidu. 2011. Cassava mosaic disease: A curse to food security in Sub-Saharan Africa. The American Phytopathological Society (APS), doi: 10.1094/APSnetFeature-2011- 0701.

Bizabani, C., S.J. Rogans and M.E.C. Rey. 2021. Differential miRNA profiles in South African cassava mosaic virus-infected cassava landraces reveal clues to susceptibility and tolerance to cassava mosaic disease. Virus Research 303: 198400, doi: 10.1016/j.virusres.2021.198400.

Bunyanit, A. and R. Sirisunyaluck. 2019. Factors influencing obtaining good agricultural practice certification of rice growers in Phrao district, Chiang Mai province. Khon Kaen Agriculture Journal 47(1): 167-172. (in Thai)

Bureau of Agricultural and Industrial Trade Promotion. 2021. Cassava products. (Online). Available: http://ditp.go.th/ditp_web61/index.php (September 12, 2021). (in Thai)

Carr, A., K. Balasubramanian, R. Atieno and J. Onyango. 2018. Lifelong learning to empowerment: Beyond formal education. Distance Education 39(1): 69-86.

Chaiyaphum Provincial Agricultural Extension Office. 2021. Report area of cassava mosaic disease outbreak Chaiyaphum province in 2021. Chaiyaphum Provincial Agricultural Extension Office, Chaiyaphum. 1 p. (in Thai)

Department of Agricultural Extension. 2022. Management of cassava mosaic disease and related laws. Department of Agricultural Extension, Bangkok. 8 p. (in Thai)

El-Sharkawy, M.A. 2012. Stress-tolerant cassava: The role of integrative ecophysiology-breeding research in crop improvement. Open Journal Soil Science 2: 162-186.

Howeler, R., N. Lutaladio and G. Thomas. 2013. Save and Grow: Cassava: A Guide to Sustainable Production Intensification. FAO, Rome. 129 p.

Jowsey, T., C. Deng and J. Weller. 2021. General-purpose thematic analysis: A useful qualitative method for anaesthesia research. BJA Education 21(12): 472-478.

Kanokhong, K., N. Rattanawan and P. Jeerat. 2018. Adoption of crop growing methods under the standards of good agricultural practice (GAP) of farmers, Mon Ngo royal project development center Mae Tang district, Chiang Mai. Journal of Agricultural Research and Extension 36(1): 75-84. (in Thai)

Komchadluek. 2021. Department of Agricultural Extension accelerates the cure of cassava mosaic disease, joins KU researchers to find disease-resistant varieties to plant instead. (Online). Available: http://www.komchadluek. net/news/457726 (November 27, 2021). (in Thai)

Krejcie, R.V. and D.W. Morgan. 1970. Determining sample sizes for research activities. Educational and Psychological Measurement 30(3): 607-610.

Krungsri Research. 2021. Industry Outlook 2022-2024: Cassava Industry. (Online).Available: https://www.krungsri.com/en/research/industry/industry-outlook/agriculture/cassava/io/ io-cassava-21 (April 9, 2023).

Legg, J.P., P.L. Kumar, T. Makeshkumar, L. Tripathi, M. Ferguson, E. Kanju, P. Ntawuruhunga and W. Cuellar. 2015. Chapter four - Cassava virus diseases: biology, epidemiology, and management. Advances in Virus Research 91: 85-142.

National Agricultural Big Data Center. 2020. Analysis of situation of cassava mosaic disease. (Online). Available: http://www.nabc.go.th/disaster/baidang (December 12, 2020). (in Thai)

Nong Bua Rawe District Agricultural Extension Office. 2020. Result of registration of cassava farmers in 2020/2021. Nong Bua Rawe District Agricultural Extension Office, Chaiyaphum. 1 p. (in Thai)

Nong Bua Rawe District Agricultural Extension Office. 2021. Report area of cassava mosaic disease outbreak. Nong Bua Rawe District Agricultural Extension Office, Chaiyaphum. 1 p. (in Thai)

Office of Agricultural Economics. 2021. Agricultural Statistics of Thailand 2020. Office of Agricultural Economics, Bangkok. 214 p. (in Thai)

Office of Agricultural Economics. 2022. Agricultural Statistics of Thailand 2021. Office of Agricultural Economics, Bangkok. 210 p. (in Thai)

Panpakdee, C., S. Simaraks and C. Sookcharoen. 2022. Using the Delphi method to develop social-ecological resilience indicators of organic rice production in Thailand. Forest and Society 6(1): 157-174.

Ploddee, P., S. Phoona and B. Mokmoor. 2017. Soil Capacity Assessment Guidelines for Planting Cassava in Nakhon Ratchasima. Land Development Department, Bangkok. 132 p. (in Thai)

Prasara-A, J. and S.H. Gheewala. 2021. An assessment of social sustainability of sugarcane and cassava cultivation in Thailand. Sustainable Production and Consumption 27: 372-382.

Sangklinhrom, O., S. Seesang and P. Saranrom. 2015. Appropriate technology utilization for cassava production by farmers participating in the project of increasing production efficiency of industrial and export crops in Mueang district of Kanchanaburi province. pp. 1-15. In: The 5th STOU Graduate Research Conference, Nonthaburi. (in Thai)

Siriwan, W., N. Hemniam, J. Thawinampan, S. Roekwan, K. Saokham, S. Hunsawattanakul, P. Pleeprom and C. Phumichai. 2020. Study of disease incidence in cassava mosaic disease clean seed. Agricultural Science Journal 51(2): 181-191. (in Thai)

Thresh, J.M. and R.J. Cooter. 2005. Strategies for controlling cassava mosaic virus disease in Africa. Plant Pathology 54(5): 587-614.