การคัดเลือกสายพันธุ์ก้าวหน้าเพื่อลักษณะแอนโทไซยานินในเมล็ดสูงและ ไม่ไวต่อช่วงแสงในลูกผสมชั่วที่ 4 และชั่วที่ 5 ระหว่างข้าวพันธุ์ปิอิ๊ซู 1 และพันธุ์ปทุมธานี 1
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ข้าวเหนียวพันธุ์ปิอิ๊ซู 1 คัดเลือกจากข้าวพื้นเมืองคุณภาพพิเศษที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำจากพื้นที่สูงภาคเหนือของไทย มีปริมาณแอนโทไซยานินสูง แต่ไวต่อช่วงแสงและผลผลิตต่ำ ปลูกได้ปีละครั้ง เพื่อปรับปรุงลักษณะด้อยจึงผสมพันธุ์กับข้าวพันธุ์พ่อ สมัยใหม่ปทุมธานี 1 ที่มีลักษณะไม่ไวต่อช่วงแสงและให้ผลผลิตสูง ปลูกได้มากกว่าหนึ่งครั้งในหนึ่งปี คัดเลือกในแต่ละชั่ว งานทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินลักษณะและคัดเลือกต้นในประชากรชั่วที่ 4 และ 5 ที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำ ปริมาณแอนโทไซยานินสูงและให้ผลผลิตสูง ในลูกผสมชั่วที่ 4 ที่ปลูกฤดูนาปรัง ในกระถางทดลอง พบว่าลูกผสมทุกต้นมีเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำ อายุออกดอก 91-132 วัน คัดเลือกต้นที่ออกดอกใกล้เคียงกับพันธุ์พ่อ ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์แม่ได้ 15 ต้น ปลูกคัดเลือกลูกผสมชั่วที่ 5 ในแปลงสภาพข้าวนาสวน พบว่า ผลผลิตน้ำหนักเมล็ดต่อต้น พันธุ์แม่และพันธุ์พ่อมีค่า 11.5 กรัม และ 41.0 กรัม ตามลำดับ ลูกผสม 15 สายพันธุ์ มี มีอายุออกดอก 96-106 วัน ใกล้เคียงพันธุ์พ่อ ได้ 6 สายพันธุ์ ที่มีปริมาณแอนโทไซยานินในเมล็ดและผลผลิตสูงกว่าพันธุ์แม่ เป็นข้าวเจ้าเยื่อหุ้มเมล็ดสีดำ ปริมาณอมิโลส 12.9-15.4 เปอร์เซ็นต์ เพื่อเป็นฐานพันธุกรรมในการคัดเลือกและขยายพันธุ์เพื่อปลูกทดสอบในแปลงเกษตรกร ต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Abdel-Aal, E-SM and P. A. Hucl. 1999. A rapid method for quantifying total anthocyanins in blue aleurone and purple pericarp wheats. Cereal Chemistry 76: 350-354.
Buddhasri, G., C. Thebault Prom-u-thai, T. Pusadee and S. Jamjod. 2021. Evaluation of advanced purple rice lines with photoperiod insensitive from Kum Doi Saket and Pathum Thani 1 for yield and grain anthocyanin content. Khon Kaen Agriculture Journal 49(6):1450-1464. (in Thai)
Chang, H., B. Yu, X. Yum, L. Yi, C. Chen, M. Mi and W. Ling. 2010. Anticancer activities of an anthocyanin-rich extract from black rice against breast cancer cells in vitro and in vivo. Nutrition and Cancer 62:1128-1136.
Chen, P-N., W-H. Kuo, C-L. Chiang, H-L. Chiou, Y-S. Hsieh and S-C. Chu. 2006. Black rice anthocyanins inhibit cancer cells invasion via repression of MMPs and u-PA expression. Chemico-Biological Interactions 163(3): 218-229.
Jamjod, S., C. Thebault Prom-u-thai, N. Yimyam and S. Lordkaew. 2015. Collection, evaluation and characterization for special quality in Thai rice varieties from Chiang Mai, Chiang Rai and Mae Hong Son provinces. Final report. Lanna Rice Research Center. Chiang Mai University, Chiang Mai. 71 p. (in Thai)
Jamjod, S., N. Yimyam, S. Lordkaew, C. Thebault Prom-u-thai and B. Rerkasem. 2017. Characterization of on-farm rice germplasm in an area of crop’s center of diversity. Chiang Mai University Journal of Natural Sciences 16(2): 85-97.
Ministry of Agriculture and Cooperatives. 2022. Pathum Thani 1. (Online). Available: https://www.moac.go.th/royal_ploughingploughing_rice-files-451191791793 (November 8, 2022). (in Thai).
Tolumdab, A., C. Thebault Prom-u-thai, T. Pusadee and S. Jamjod. 2020. Pure line selection of purple glutinous rice with high anthocyanin in grain from local rice germplasm in northern Thailand. Khon Kaen Agriculture Journal 48(5): 1042-1055. (in Thai)
