ความชุกและรูปแบบทางพันธุกรรมของ Staphylococcus aureus จากตัวอย่างน้ำนมของ โคนมที่เป็นโรคเต้านมอักเสบด้วยเทคนิคการตรวจวินิจฉัยแบบมาตรฐาน และ multiplex PCR ในจังหวัดขอนแก่น ประเทศไทย

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อหาความชุกและรูปแบบทางพันธุกรรมของเชื้อ Staphylococcus aureus จากตัวอย่างน้้านมที่เป็นเต้านมอักเสบ ด้วยเทคนิคการตรวจวินิจฉัยแบบมาตรฐานและ muiltiplex PCR (m-PCR)เก็บตัวอย่างน้้านมจากแม่โครีดนมที่เป็นเต้านมอักเสบแบบไม่แสดงอาการ โดยคัดกรองเบื้องต้นด้วยเทคนิค CMT จากทั้งหมด 14 ฟาร์ม จ้านวน 435 ต่อมนมในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ประเทศไทย แล้วเพาะและแยกเชื้อS. aureus ด้วยเทคนิคทางจุลชีววิทยาและทดสอบทางชีวเคมี ได้ทั้งหมด 76 เชื้อ พบว่าความชุกของเชื้อ S. aureus, coagulase negativestaphylococci (CNS) และเชื้อกลุ่มอื่น คิดเป็นร้อยละ 17.5, 32.4 และ 12.4 ตามล้าดับ รูปแบบทางพันธุกรรมของเชื้อ S. aureus จากการตรวจด้วย
เทคนิค m-PCR โดยใช้ไพรเมอร์ที่จ้าเพาะต่อ 3 ยีนเป้าหมาย คือยีน 16s-rDNA (420 bp) ใช้จ้าแนกในระดับจีนัสของ Staphylococcus spp., coa(159, 240 bp) และ femA (344 bp) ใช้ส้าหรับจ้าแนกในระดับสปีชีส์ของ S. aureus พบว่าเชื้อทั้งหมดมียีน 16s-rDNA (420 bp) ส่วนยีน coa นั้นที่มีขนาดแตกต่างกัน 2 ขนาด คือ ขนาด 159 และ 240 bp คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 36.8 (28/76) และร้อยละ 38.1 (29/76) ตามล้าดับ และสามารถจ้าแนกรูปแบบทางพันธุกรรมของ S. aureus ได้เป็น 6 รูปแบบที่แตกต่างกัน คือ (รูปแบบ I-VI) ดังนี้ รูปแบบที่ I (420-344-240-159 bp) รูปแบบที่ II(420-344 bp), รูปแบบที่ III (800-600-420-344-240 bp), รูปแบบที่ IV (800-600-420-344 bp), รูปแบบที่ V (600-500-420-240 bp) และรูปแบบ
ที่ VI (800-600-420-240-159 bp) โดยมีสัดส่วนที่พบคิดเป็นร้อยละ 25 (19/76), 43.4 (33/76), 5.26 (4/76), 10.52 (8/76), 3.94 (3/76) และ5.25(4/76) ตามล้าดับ จากผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าความชุกของเชื้อ S. aureus พบค่อนข้างสูงและมีการกระจายอยู่ในหลายฟาร์มของพื้นที่ท้าการศึกษาการตรวจวินิจฉัยเชื้อ S. aureus ด้วยเทคนิค m-PCR โดยการใช้ยีนจ้าเพาะ 3 ชนิดนี้ สามารถใช้ในการประเมินคุณลักษณะทางพันธุกรรม
ของเชื้อนี้ในฝูงโคนมแต่ละฝูงได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความหลากหลายทางพันธุกรรมของเชื้อ บ่งชี้ถึงการกระจายของเชื้อสายพันธุ์เดียวกันและต่างกันในโคนมหลายฝูงที่อยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงกัน